Toonladder op gehoor vinden.

[-=JEROEN=-]

Deze vraag wordt hier wel vaker gesteld: "hoe vind ik de bijbehorende toonladder" of "hoe weet ik welke ladder ik kan gebruiken" of "waar past wat bij". In mijn lessen leg ik dit vaak uit met behulp van de muziek theorie, maar niet iedereen heeft zin of het vermogen om dit allemaal uit te pluizen.

Een andere methode is om je oren te gebruiken, maar niet iedereen heeft een even goed ontwikkeld gehoor. Dus als je na het volgen van deze uitleg ineens allemaal verbaasde of boze gezichten krijgt van je bandleden, dan raad ik aan om het dan toch maar eerst theoretisch te benaderen en na verloop van tijd zal hopelijk je gehoor zich zo ontwikkelen dat die verbaasde gezichten in verraste blikken verandert zijn .

Met behulp van penta.ladder:
De makkelijkste methode om een passende ladder te vinden, vind ik om een basis pentatonische ladder te spelen en deze op te schuiven, totdat ik de tonen hoor die ik mooi vind. Wat jij mooi vindt, kan echter totaal anders zijn. Dit is een kwestie van smaak en ontwikkeling. Iedere muzikant ontwikkelt zo z'n eigen stijl. Er zijn wel regels voor wat harmonisch verantwoord is en zo, maar zoals zo vaak met regels, zijn er ook weer uitzonderingen. Regels kun je buigen. Laat je dus vooral niet beperken door de regels.

Ok, genoeg gezever, lets get on with it. Open deze link in een nieuwe pagina of tabblad en pak je gitaar: Coldplay - Viva la vida

Speel nu deze ladder:


(of klik hier)

Klinkt (hopelijk) helemaal nergens naar, dus schuif deze ladder één fret verder (van 5e naar 6e positie). Hé dat klinkt al een stuk beter, toch? Klinkt nog wel een beetje stroef hier en daar, dus schuiven we de ladder nog 2 fretten verder (8e positie). Sommige zullen nu zoiets hebben van "nou ik vond em in 6e positie beter klinken". Dat kan, dat is dus een kwestie van smaak en mag je lekker helemaal zelf weten. Het kan dus ook zijn dat je ze alle 2 nergens naar vindt klinken, al zou ik dan wel even controleren of je gitaar wel zuiver gestemd is (in E). Na nog een beetje heen en weer geschuif, kom ik uiteindelijk uit bij de 1e of 13e positie. Deze vind ik tot nu het best klinken, al wil ik wel heel graag ook de ontbrekende tonen spelen (meer uitleg hier).

Het zou kunnen dat je zoiets hebt van "nou heb ik de ladder gevonden, maar hoe heet dat ding?", maar om dat uit te leggen heb ik weer die theoretische regels nodig, dus hou het er voor nu maar op dat je F pentatonisch mineur speelt. In werkelijkheid staat dit nummer in Ab (A mol, As of A flat) majeur, maar dat maakt voor het gehoor niet zo uit. En dat brengt mij bij de belangrijkste regel in de muziek: als het klinkt, dan is het goed.

Ga hiermee experimenteren. Zet je favoriete muziek op, pak je gitaar en ga lekker heen en weer schuiven met die ladder. Soms past 1 positie het best, soms 2 of zelfs 3, en soms lijkt geen enkele positie te passen. Als dat zo is, laat het me dan weten, dan zoeken we samen uit waarom.

Met behulp van losse tonen:
Een andere methode is om een willekeurige toon te spelen op één snaar en deze toon een vakje naar links of rechts te verschuiven totdat je een toon hoort die jij vind kloppen bij het liedje waarnaar je luistert. Noteer of onthou deze toon en schuif verder totdat je alle tonen hebt gevonden. Stel je vindt deze tonen op de B-snaar: b cis dis e fis gis ais b, dan kan je aan de volgorde zien welke ladder dit is. Van b naar cis is 2 vakjes en zo tel je verder en krijg je dus dit patroon: 2 2 1 2 2 2 1. Dit is de B majeur ladder, te herkennen aan de 3 stappen van 2 achter elkaar voor de grondtoon. Vind je dus bijv deze tonen: b cis dis e fis gis a b, dan is dat 2 2 1 2 2 1 2. Voor de e zitten dus 3 stappen van 2, dus dit is de E majeur ladder.

  2     2     1   2     2     2     1
b - cis - dis - e - fis - gis - ais - b
is dus B majeur

---------------------------------------

  2     2     1   2     2     1   2
b - cis - dis - e - fis - gis - a - b
is dus E majeur:

  2     2     1   2   2     2     1
e - fis - gis - a - b - cis - dis - e

Hoe je deze ladder vervolgens het handigst, makkelijkst of snelst speelt op de rest van je snaren is een kwestie van zelf uitvogelen. Eén manier is om de gevonden tonen hier in te vullen: reverse_scales dan vertelt de site je welke majeur ladder dit is, dan klik je op guitar scales en klik je die ladder aan en krijg je dit: E major en vervolgens ga je dan kijken of je bepaalde patronen herkent, zoals deze bijv: pent.min of deze: frygisch mineur (deze gebruik ik erg veel, speelt vrij makkelijk).

Luister nog eens naar Viva la vida en schrijf de tonen op die jij vindt kloppen.












c des es f g as bes c = 1 2 2 2 1 2 2 = Ab majeur

Nou zou je dus denken dat dit nummer in Ab majeur staat. Dat is dus niet helemaal waar, maar dat maakt voor de positie waar jij je solo wilt spelen niet zo uit. Zo speelde ik vroeger bijna al mijn solo's in pent.min of frygisch mineur, omdat ik die lekker soepel kon spelen. Welke toonaard ik eigenlijk speelde maakte mij niet zo uit. Het gaat ook niet om de naam van het beestje, maar hoe het blaft en of het bijt

[RonnyV]

Ik wil ff mijn ervaring geven hierover... overigens niet over dit nummer, maar over de pentatonische ladder in het algemeen...

Ik gebruik namelijk meer noten in de pentatonische schaal...

Zoals deze hier staat weer gegeven in A gebruik ik ook de volgende noten om je ladder lekker omhoog en omlaag te laten lopen.

E7
B7
G4 en G6
D6
A6
E7

G4 kun je echter niet altijd gebruiken, dat ligt een beetje aan de akkoorden in het nummer.

En zo schuif ik de ladder ook op naar de 12e fret en begin dan op de A (dus A12 A15, D12 D14 G12 G14 etc) dus dezelfde ladder maar dan vanaf de A snaar...
Theoretisch gezien weet ik niet of het klopt, maar volgens mijn gehoor kan het zo... dit gebruik ik bijvoorbeeld voor een solo in " like the way i do " maar dan in D.

[-=JEROEN=-]

Een pentatonische ladder is slechts een deel van de 'complete' ladder. Deze kan je uiteraard aanvullen met de 'weggelaten' tonen. In het voorbeeld van Viva la vida kan je bijvoorbeeld ook dit spelen:

http://www.all-guitar-chords.com/gui...t&t=0&choice=1

Dat is dus diezelfde penta.ladder aangevuld met de ontbrekende tonen.

Er kan natuurlijk nog veel meer, maar dan wordt het misschien weer iets te ingewikkeld .

De tonen die jij toevoegt komen uit verschillende ladders:

http://www.all-guitar-chords.com/gui...t&t=0&choice=1
http://www.all-guitar-chords.com/gui...t&t=0&choice=1
http://www.all-guitar-chords.com/gui...t&t=0&choice=1

En kan je dus niet altijd gebruiken.

[teajay]

Mijn probleem met op het gehoor is dat ik vaak denk het gevonden te hebben, en dan aan het eind van het nummer blijkt dat ik er weer eens een kleine terts naast zat. Kwestie van veel meespelen en oefenen en dan moet dat beter gaan.

[-=JEROEN=-]

Dat heeft misschien te maken met smaak. Het hoeft niet verkeerd te zijn.

Kan je een praktijk voorbeeld geven?

[RonnyV]

De tonen die jij toevoegt komen uit verschillende ladders:

http://www.all-guitar-chords.com/gui...t&t=0&choice=1
http://www.all-guitar-chords.com/gui...t&t=0&choice=1
http://www.all-guitar-chords.com/gui...t&t=0&choice=1

En kan je dus niet altijd gebruiken.

Klopt... maar inmiddels lukt me dat op gehoor te doen...
overigens ga ik je andere theorie nog ff flink onder de loep nemen, want dat is toch wel handig.

[Voidhead]

Hoe ik het doe als ik niet weet in welke toonsoort iets staat: speel in willekeurige noot op je hals en luister welke functie die heeft in het geheel. Dan weet je in welke toonsoort het staat. Stel een stuk staat in F en ik speel random een D dan hoor ik, dit is de 6. Dus dan kun je redeneren dat het stuk in F staat. Hiervoor is het wel vereist dat je je intervallen kan dromen.

[terrasbeest]

Elke majeur toonladder bevat 3 pentas.
bvb Fmajeur heeft zowel de F, de C en de Bb majeur penta in zich... deze zijn op hun beurt ook nog terug te vinden in andere majeur ladders.
Ik weet niet hoe je dit gaat redden.

[artnaz]

Zoals ik het zelf doe is gewoon proberen met een volledige ladder (bijv. Am). Als er een noot niet klinkt, verschuif ik een semitoon, maar niet mijn hele positie. Op een gegeven moment klinkt alles goed, en (als het goed is) herken je de dan met welke ladder je bezig bent.

[EuroCinema]

Eerlijk gezegd vind ik het geen goede zaak dat gitaristen zo enorm focussen op pentatonische ladders. Pentatoniek kan te gek klinken, maar het is ook maar 1 van de vele mogelijkheden om noten te organiseren.