TEYE - Friese Flamencogitarist

Teye

Laten we met je gitaren beginnen. Op je site staat dat je vijf van de beste gitaren ter wereld bezit?
Ik heb 3 instrumenten van Manuel Reyes. Eén uit '89, één uit '93 en één uit '98. De laatste is zonder twijfel de beste. Die man is in de 70, maar zegt dat hij nog iedere dag leert. Hij is gestopt met het aannemen van nieuwe opdrachten omdat zijn wachtlijst is opgelopen tot 12 jaar!

En dan mijn gitaren van Tony Zemaitis, uit mijn rock periode. Eén metal front uit '94, met een gegraveerde schorpioen (Teye's sterrenbeeld) en één mother of pearl front met abalone aan de zijkant. Speciaal voor mij heeft hij dat parelmoer model 24 frets gemaakt. Een geweldig instrument. Ik heb die gitaar net op tijd gekocht. In de tijd dat hij hem bouwde is 'ie al in waarde verdrievoudigd.Na de eerste bandrepetitie op die gitaar heb ik gelijk al mijn andere gitaren verkocht. Een aantal Les Pauls, waaronder een '57, een Hendrix Flying V, een Firebird, een Gretsch en nog het een en ander.

Mijn instrumenten zijn zo veel waard dat ik ze niet thuis bewaar. Ze staan bij vrienden die dusdanig wonen, dat als er ooit iemand bij ze binnenkomt de gitaar het laatste is dat ze meenemen.Mijn werkpaard is van Lester Devoe, een Amerikaanse bouwer.Ik heb ook nog een Gerundino uit 1978 met een fichte bovenblad. Die is overigens te koop, mocht iemand geïnteresseerd zijn.

Speel je altijd op fichte bovenbladen?
Ja, altijd fichte. Ceder vind ik mooi voor klassieke gitaren. Ik heb nog nooit op een flamencogitaar gespeeld met ceder bovenblad die ik mooi vond klinken. Maar al maken ze er een van plastic of een serieproduct uit Korea, als het maar klinkt zal ik er op spelen.

Hoe versterk je live?
Vroeger, toen ik de Reyes nog gebruikte, met microfoons. Maar dat was altijd een heel gedoe. Dus in de Devoe heb ik een B-Band systeem laten inbouwen. Die ruisen wel maar dat neem ik voor lief. Het voordeel van de B-Band is dat ze niet dat lelijke piëzogeluid hebben.

Hoe ziet de samenstelling van de groep er bij deze toer uit?
Dat wisselt. De meeste optredens doen Belén en ik als duo, maar in Nederland doen we de promotie met de groep. Spelen met het gezelschap is iets ongelooflijks maar het is ontzettend duur om het ergens heen te halen. 2 van de 4 leden komen voor deze toer naar Nederland. Dat betekent automatisch dat Belén en ik verliezen aan deze toer. Ik vind het best. Het is zo geweldig om met deze mensen te werken.Maar het hele begrip 'groep' bestaat in de flamenco helemaal niet. Vandaag speel je met de een, morgen met de ander.

Zoals in de jazz eigenlijk.
Precies. De enige die een beetje een vaste groep heeft is Paco de Lucia. Eerst een sextet, daarna een septet.

Het heeft ook wel een bepaalde meerwaarde als je een groep mensen om je heen verzamelt waar het mee klikt.
Oh zeker, maar er zit ook een risico aan. Ik heb een hele tijd in de band met Joe Ely gespeeld maar op een gegeven moment werd dat zo'n routine. Bij een bezettingswisseling veert het dan wel weer op, maar de opwinding van het begin is weg.

Wat is voor jou als gitarist het verschil tussen optreden als duo en met het hele gezelschap?
Een groot deel van de stukken die we met het ensemble spelen doen we ook als duo. In dat opzicht is het niet makkelijker of moeilijker. Als we de stukken spelen met de twee danseressen, moet ik beter bij de les blijven. Maar omdat mijn vriend en leermeester Juan de Alcalá naast me zit, vliegt het nooit echt uit de bocht.Bij deze toer is het anders. Nu komen er alleen een zangeres en een danseres, dus moet ik het helemaal zelf doen. Dat wordt pittig. Er is een ongeschreven wet in de flamenco dat het altijd de gitarist z'n fout is. Als de zanger de toon kwijt is of de danseres het ritmische patroon dan kon de gitarist ze niet volgen.

Teye & Viva EL Flamenco

Wat maakt voor jou een goede flamencogitarist?
Ik heb Paco de Lucia eens zien spelen op een avond dat hij er echt geen zin in had. Hij was slecht behandeld door de organisatie en daar is Paco heel gevoelig voor.Het was een routineus optreden maar op een bepaald moment vloog hij tijdens een solo uit de bocht. Je weet dat er altijd redding is binnen één of twee frets maar hij pakte net de verkeerde. Ik zag hem wakker schieten en razendsnel hetzelfde loopje spelen, met dezelfde 'foute' noten maar nu op de juiste plaats in het schema. Het hele auditorium, 4000 man sterk ging van: OLÉ! Dat is goed.Slechte gitaristen spelen zo op zeker dat er de hele avond geen fouten worden gemaakt.

Moet je nog steeds knokken om door de Spanjaarden te worden geaccepteerd?
(lachend) Oh ja, dat zal waarschijnlijk nooit veranderen. In de flamencowereld buiten Spanje hebben we ontzettend veel succes. We hebben nu 3 cd's met Amerikaanse, Canadese en Europese distributie. We worden zelfs goed bekritiseerd in de Spaanse pers. Ook wel draaien om de oren natuurlijk, maar ik sta er van te kijken dat ze ons serieus genoeg nemen om over te schrijven.Maar ik zal je een voorbeeld geven. Onze cd is van het begin tot het eind gedraaid door Radio Olé, het oudste flamencostation van Spanje. Ze konden niet geloven dat een Nederlander die gitaarpartijen speelde. Iedereen was zeer onder de indruk. Toch blijven we die rare buitenlanders. Ze volgen met argusogen wat wij met hun kunst doen. Om zout in de wonde te strooien speel ik op een gitaar van een Amerikaanse bouwer.

We hebben momenteel een fantastische groep. Van de mensen waar Belén en ik nu mee werken durf ik te zeggen dat ze de besten zijn van de jonge flamencogeneratie.Toen ik Estefania Cuevas en Remedios Castro voor het eerst zag stond ik aan de grond genageld. Het ritme, de gratie maakte grote indruk. De vonken vlogen er vanaf. Maar zij zijn niet de enigen. In ieder land waar we spelen kennen we goede mensen waar we de optredens mee doen.

Is het niet moeilijk om al die agenda's af te stemmen?
(Verbergt zijn hoofd in zijn handen) Je hebt er geen idee van, echt. Alles was voor deze toer al in oktober in kannen en kruiken. 3 weken voor het begin bel ik Estefania en Remedios om details door te nemen. Hun agenda bleek veranderd, ze konden niet. Na een hoop heen en weer bellen komt alles dan op het laatste moment toch nog goed.Het hoort erbij, net als dat gesleep met die gitaar. Ik heb lang geleden voor mezelf besloten: "als dit is wat je wilt, heb je het maar te pikken". Op een of andere manier komt het altijd op z'n pootjes terecht. Maar het is een heel geregel.Toen ik als prof begon dacht ik: "als ik dit één jaar volhoud....". Dat is nu 19 jaar geleden.

top

 Relevante links: