Consonantie in een solo

[-=JEROEN=-]

Als jullie een solo spelen over een bepaald stuk, zoeken jullie dan eerst de meest consonante tonen op? Spelen jullie zo veel mogelijk de meest consonante tonen, met af en toe een outside-note?

Stel je speelt een solo over een E11 (022232), welke tonen klinken dan het meest consonant? En als je dissonanten tonen speelt, hoe los je die dan op?

Als ik dit puur theoretisch bekijk, dan zit er in die E11 een e, fis, a, b en d. Dus kwa consonantie zou ik dan al snel een solo in E dorisch (g en cis) of mixolydisch (gis en cis) spelen. Maar E maj of min klinken ook niet verkeerd, mits ik voorzichtig ben met de dis (in E maj) en de c (in E min) wringt ook een beetje met de fis, maar kan wel.

Dus hoe belangrijk is consonantie? En hoe ga je om met dissonantie?

ps. het gaat er niet zo zeer om of het kan, in principe kan alles, maar het gaat puur om de consonantie en hoe bepalend dit is...

[EuroCinema]

Poeh jeroen, dat is nogal een brede vraag. Ik benader het ongeveer als volgt. Ik denk meestal niet in consant en dissonant, maar in:

a) akkoordtonen (vierklank). Dit zijn allemaal min of meer rustpunten, niks aan de hand.

b) overige tonen en arpegio's uit de ladder. Deze geven wat spanning en frisheid.

c) tonen die noch in de ladder, noch in het akkoord zitten. Deze geven meer spanning.

Als het dan gaat om b) en c), denk ik vaak in "het geluid van X over Y". Dus Em over Am bijvoorbeeld. Of Bb min melodisch over A7. Zo'n E11-akkoord klinkt voor mij als D over E, dus ik zou dan ook vanuit die invalshoek. soleren.

Verder heeft elke combi zo z'n eigen sfeer. Bb melodisch over een (niet functionele) A7 klinkt in mijn oren op een andere manier outside dan A half heel of Cmin penta daarover. Dit is deels te verklaren uit analyse van de noten, maar heeft ook te maken met de patronen waarin je denkt als je het benadert vanuit "X over Y".

Timing is voor mij zeer belangrijk in de mate van dissonantie. Een 6 of 9 op een sterke tel geeft in mijn oren vaak meer spanning dan een b5 of #5 op een zwakke tel. Dat is ook de kracht van het "x-over-y" denken. In G7-over-Dm7 benadruk je andere noten dan in D dorisch-over-Dm7, zeker als je arpegio's gebruikt.

Een simpel voorbeeld is de solo van Ernest Ranglin op Montego Bay Spleen van St Germain. Hij speelt basic blueslicks in Em over Am (of een dergelijke relatie in elk geval) en het resultaat is heerlijk fris en jazzy. Wes Montgomery was hierin natuurlijk de meester. Heel Cariba is bijvoorbeeld 1 grote excercitie in mineur-over-dominant denken.

Nou ja, een lang antwoord, misschien zit er iets in waar je wat aan hebt.

[ErikE]

Btw. de voicing die je geeft is een E9sus4...zonder terts kun je inderdaad meerdere kanten op. Wat ook belangrijk is is of het een statische vamp is waar je over speelt, of een cadans...

[Guitarmania]

Goeie vraag. En breed inderdaad.

Ik merk aan mezelf dat ik steeds simpeler ga denken. En dat doe ik steeds meer vanuit penta. Ik vind dat nog steeds een gouden greep: alle muziek verdelen in majeur en mineur.

Ik merk dat als je over een mineur-akkoord een mineur-penta speelt, er op zich niet veel meer fout gaat als je de tussentonen invult. Of je nu per toeval een b13 of een 13 speelt. Tenzij het natuurlijk een belangrijke melodische noot is.

Ik veroorloof me daar wel veel vrijheid bij. En zal vaak "foute" noten spelen. Maar die "foute" noten beperken zich dan tot idd 11 of 13.

Wat dat betreft laat ik theorie ook steeds meer los. Er zijn slechts 4 heilige huisjes die je met een mineur-penta hebt gedekt en die met bestudering van de majeur-penta (effe de b7 of 7 invoegen) kunnen worden gedekt: 1-3-5-7. Als je die goed in de gaten hebt, mankeert er verder niet veel aan je solo en verwprdt het tot een kwestie van smaak.

Ik heb alle penta's voor mezelf uitgeschreven op papier. Overal over de hals. Die zitten nu in mijn systeem.

Misschien leuk om te weten: Robben Ford - de bluesgitarist - heeft over het Yellowjacketsnummer "Pass it On" slechts in 2 penta's gesoleerd: mineur en majeur. Terwijl die compositie barst van de ingewikkelde akkoorden. Ford was er snel klaar mee: ze zijn mineur of majeur, en de rest kan me een worst wezen. En luister: fabeltastische solo's!

Gehoor doet de rest maar is ongrijpbaar.

[-=JEROEN=-]

Heerlijk die uitgebreide antwoorden. Hier heb ik veel aan!!!





Je hebt gelijk Erik. Grappig hè, hoe 1 toon zo'n groot verschil kan maken:
025232 of 022232 of 022222, wereld van verschil...

[jaspie]

Goeie vraag. En breed inderdaad.

Ik merk aan mezelf dat ik steeds simpeler ga denken. En dat doe ik steeds meer vanuit penta. Ik vind dat nog steeds een gouden greep: alle muziek verdelen in majeur en mineur.

Ik merk dat als je over een mineur-akkoord een mineur-penta speelt, er op zich niet veel meer fout gaat als je de tussentonen invult. Of je nu per toeval een b13 of een 13 speelt. Tenzij het natuurlijk een belangrijke melodische noot is.

Ik veroorloof me daar wel veel vrijheid bij. En zal vaak "foute" noten spelen. Maar die "foute" noten beperken zich dan tot idd 11 of 13.

Wat dat betreft laat ik theorie ook steeds meer los. Er zijn slechts 4 heilige huisjes die je met een mineur-penta hebt gedekt en die met bestudering van de majeur-penta (effe de b7 of 7 invoegen) kunnen worden gedekt: 1-3-5-7. Als je die goed in de gaten hebt, mankeert er verder niet veel aan je solo en verwprdt het tot een kwestie van smaak.

Ik heb alle penta's voor mezelf uitgeschreven op papier. Overal over de hals. Die zitten nu in mijn systeem.

Misschien leuk om te weten: Robben Ford - de bluesgitarist - heeft over het Yellowjacketsnummer "Pass it On" slechts in 2 penta's gesoleerd: mineur en majeur. Terwijl die compositie barst van de ingewikkelde akkoorden. Ford was er snel klaar mee: ze zijn mineur of majeur, en de rest kan me een worst wezen. En luister: fabeltastische solo's!

Gehoor doet de rest maar is ongrijpbaar.

haha dit doet me echt extreem veel denken aan mijn eigen aanpak. Penta als veilig skelet voor het geheel, en verder kijken hoe je het bv modaal invult of met outside arpeggios of w/e

[-=JEROEN=-]

Ik begin meestal ook met een penta ladder te soleren, en kleur die dan geleidelijk in, afhangende van de positie. Maar met pentatonisch heb je weer het verschijnsel dat je heel goed dissonante tonen kan laten klinken alsof ze consonant zijn, of anders gezegd, omdat je maar 5 tonen speelt, valt die ene dissonant minder op. Zo kan je gerust A pent.min soleren over een A7 akkoord. Die 'valse' c valt nauwelijks op, tenzij je hem echt heel erg gaat benadrukken.

Het bepalen van dissonant of consonant hangt ook helemaal van het stuk af. Daarom koos ik als voorbeeld één akkoord, en express een akkoord met wat meer tonen dan een standaard 3-klank. Dus in het geval van die E11 zoals ik hem pakte (022232), bepaalt voor mij de fis dat er een cis in mn solo moet (ook omdat die fis bovenin zit (leadvoicing)) en dan is de keus aan mij of ik er dorisch (g) of mixolydisch (gis) van maak. Tuurlijk kan eolisch ook, zelfs ionisch kan, maar die dis klinkt dan toch wel heel erg dissonant.

Laat ik de vraag anders stellen: Hoe bepaal je welke tonen (volkomen) consonant of dissonant zijn over één akkoord, in dit geval E11 (022232)?

edit:
ik vind dat toch een E11, omdat men over het algemeen geen terts speelt in een (maj) 11 akkoord
1 3 5 (b)7 9 11 kom je zelden tegen in de gitaar wereld.

[Guitarmania]

Ik begin meestal ook met een penta ladder te soleren, en kleur die dan geleidelijk in, afhangende van de positie. Maar met pentatonisch heb je weer het verschijnsel dat je heel goed dissonante tonen kan laten klinken alsof ze consonant zijn, of anders gezegd, omdat je maar 5 tonen speelt, valt die ene dissonant minder op. Zo kan je gerust A pent.min soleren over een A7 akkoord. Die 'valse' c valt nauwelijks op, tenzij je hem echt heel erg gaat benadrukken.

Het bepalen van dissonant of consonant hangt ook helemaal van het stuk af. Daarom koos ik als voorbeeld één akkoord, en express een akkoord met wat meer tonen dan een standaard 3-klank. Dus in het geval van die E11 zoals ik hem pakte (022232), bepaalt voor mij de fis dat er een cis in mn solo moet (ook omdat die fis bovenin zit (leadvoicing)) en dan is de keus aan mij of ik er dorisch (g) of mixolydisch (gis) van maak. Tuurlijk kan eolisch ook, zelfs ionisch kan, maar die dis klinkt dan toch wel heel erg dissonant.

Laat ik de vraag anders stellen: Hoe bepaal je welke tonen (volkomen) consonant of dissonant zijn over één akkoord, in dit geval E11 (022232)?

edit: ik vind dat toch een E11, omdat men over het algemeen geen terts speelt in een (maj) 11 akkoord, 1 3 5 (b)7 9 11 kom je zelden tegen in de gitaar wereld.

Om met dat laatste te beginnen: Bij akkoorden met 11 of 13 in de extentie, denk ik meteen aan dominant septiem. En daar heb ik twee oplossingen voor Mixo of blues-penta.

Bij die blues-penta ga ik wel steeds omzichtiger om met de b3/3. Ik pak weliswaar de mineur-penta figuur, maar zal altijd (als een pianist) de reine 3 pakken. Bij Am-penta dus even op de hoge e-snaar met de pink van fret 8 naar 9 glijden. Bij dit soort extensie-akkoorden is het namelijk niet steeds zo dat het een typische bluessound hoort te zijn. De keuze tussen b3 en 3 wil ik dan wel duidelijk maken.

Ik heb ook een eigen penta-+ uitgeschreven voor mezelf: de majeur-penta met b7. Dat is eigenlijk een "sexta", maar ja, je moet wat.

[-=JEROEN=-]

De vraag gaat over consonantie, niet over welke ladders jij over welk akkoord speelt

En als je de eerstvolgende bent die reageert, hoef je echt niet te quoten. En als je alleen op een deel reageert, hoef je ook niet alle tekst te quoten. Maar dit even terzijde.

[Guitarmania]

PS, vergis je ook niet in de penta over een dom spetiem akkoord: die heeft maar 2 tonen minder dan de gangbare ladder. En dat verschil zit hem (qua mineur-penta) in de 9 en de 13. Plus dat je natuurlijk met die b3/3 moet kunnen omgaan. Maar dat is een kwestie van gewenning (even die b3 naar 3 opschuiven; dat gaat al goed op gehoor).

Die 9 en 13 worden hoogstens gemoduleerd naar b9 of b13. En dan hebben ze meteen een gigantische betekenis: Met een b9 wil je vanuit V7 naar een mineur-I. Dan heb je al vaak met harmonisch mineur te maken. En datzelfde geldt volgens mij ook voor b13: dat is vaak ook onderdeel van het harm. mineur-verhaal.

Voor de rest zijn b9 en b13 hoogstens spannende tonen. Ook als het dom spetiem akkoord geen harm mineur functie heeft, laat ik die graag horen.

Hoewel ik het dan weer vervelend vind dat mijn publiek niet begrijpend de zaal uit loopt... ;-)