hulpvraag setup/onderhoud gitaarbanjo

[no 1 hops]

binnenkort is mijn vrouw jarig en die wilde ik verrassen met een gitaarbanjo.
heeft ze vroeger gehad en vond dat een prachtig instrument.

tweedekans een gevonden, lijkt veel op deze


de puristen zullen het waarschijnlijk niet veel vinden, maar het gaat eerst om te ontdekken of het speelplezier er nog is.
wat moet eraan gebeuren:
de resonator backplate is iets beschadigt met kleine krasjes, hing tegen ruwe muur.
omdat het waarschijnlijk een poly lak is kan ik die misschien polijsten met commandant of id.

verder moeten er nieuwe snaren op.
rvs snaren zouden lang mee gaan maar er zijn ook snaren met coating, wat is jullie ervaring?

wat mij daarbij het meeste zorgen baart is de intonatie.
is er ergens iets te vinden hoe je de juiste plek vind op een banjo en hoe je te werk gaat?

alle info is welkom om het speelplezier zo goed mogelijk te maken

[RB-1]

de puristen zullen het waarschijnlijk niet veel vinden...

Purist heeft voor mij een wat negatieve bijklank.
Ik weet 100% zeker dat dat niet je bedoeling is, geen zorgen dus daarover.
Ik zie mezelf meer als een vergevorderd Bluegrass instrumentalist, met als bijkomende specialisaties lesgeven en de set up van de diverse instrumenten, waaronder de banjo. Nu heeft een 6 snarige banjo niets met Bluegrass te maken, maar ik help je lekker toch.....

de resonator backplate is iets beschadigt met kleine krasjes, hing tegen ruwe muur.

Die houten kast IS de resonator.

Omdat het waarschijnlijk een poly lak is kan ik die misschien polijsten met commandant of id.

Misschien wel. Ik zou hem eerst helemaal mat schuren met 1200 of nog fijner en dan met komediant in de weer. Wel even kijken of je de goede hebt.

verder moeten er nieuwe snaren op.
rvs snaren zouden lang mee gaan maar er zijn ook snaren met coating, wat is jullie ervaring?

Gitaarbanjo's moet je niet te zwaar belasten, dus een willekeurig setje gitaarsnaren van .011/0.052 zou moeten werken. Coating kan, mijn favorieten zijn de D'Addario EXP serie. Elixer vind ik bagger, maar dat is niet meer dan een mening....
Het betere geluid krijg je met een dik (1,5 mm) plectrum, maar daar moet je wel even mee leren spelen.
De bekende, flapperende velletjes plastic van 0,75 mm heb je niet zo veel aan....

wat mij daarbij het meeste zorgen baart is de intonatie.
is er ergens iets te vinden hoe je de juiste plek vind op een banjo en hoe je te werk gaat?

Kan ik me voorstellen. Toch is het verbluffend simpel.
Als ballpark waarde zet je de bridge op 2x de afstand van de nut (topkam ) tot de twaalfde fret. Bij mij is dat 2x 333 = 666 mm (Ik wist het; The Devil's Instrument: Welcome to heaven, here's your harp. Welcome to hell, here's your banjo )
Let op: de Bridge staat los op het vel en wordt door de snaarspanning op zijn plaats gehouden.
Dan speel je een chime op de 12de fret. Vinger (heel licht) dwars over de snaren boven de 12e fret leggen en dan aantokkelen, daarbij steeds verder richting bridge gaand. Er komt een moment dat de snaar 'aanspringt' en een heel ijl geluid laat horen, een oktaaf boven de toon van de open snaar. Desnoods die vinger meteen na het tokkelen optillen.
Als je nu de snaar op de 12e fret indrukt, dan moet je exact dezelfde toonhoogte krijgen.
Dat is bijna nooit het geval. Is de gefrette toon lager, dan moet de bridge richting hals worden geschoven.
Dat doe je met twee handen, tussen de resp. duim en wijsvinger. Zo voorkom je dat de bridge omvalt.
Want dat klinkt als een klein stukje vuurwerk en dat wil je dus niet; gewoon beheerst en netjes werken en het gaat moeiteloos goed.
Is de toon lager, dan gaat de bridge richting tail piece (staartstuk).
Het kan dus voorkomen dat je bridge niet precies dwars op de snaren staat. Het is zelfs meer regel dan uitzondering.
Van opzij gezien staat de bridge wel precies rechtop.
Bij een 5 string moet je meestal op de 3e snaar een stukje uit de bridge frezen om het contactpunt t.o.v de andere snaren iets verder richting tailpiece te verleggen.
Hoe dat bij een 6 string werkt, weet ik eigenlijk niet. Eerst maar eens beginnen met de bijgeleverde bridge...
5 string geef ik nog een precisie intonatie door de chime op de 19e fret te herhalen. Je G snaar geeft daar een hoge D. Om het daar goed te krijgen is een priegelwerkje, maar als het klopt klinkt je banjo gewoon beter.

alle info is welkom om het speelplezier zo goed mogelijk te maken

Wat je hier hebt, staat bekend als een 'bottle cap banjo' (kroonkurk). U ziet wel waarom.
Het is een ontwerp dat zich leent voor goedkope massaproductie en kan, mits het hout van de neck een beetje goed is en de rest van de afstelling (vel, staartstuk, kwaliteit bridge) helemaal klopt, nog een verrassend goed geluid geven. OK, geen Gibson uit 1937, maar dat hoeft ook niet.

Vel (banjo head): De tension hoop (de ring om het vel mee naar beneden te trekken) moet een beetje vlak liggen; rondom even hoog zitten. Als je tegen de brackets (die haakjes die de tension hoop naar beneden trekken) tikt -met het pijpsleuteltje waarmee je ze (van onder af) kunt spannen- dan moet de toon van dat tikken ook overal ongeveer gelijk zijn. Zo niet, dan kun je er vergif op innemen dat degene die laag of dof klinken niet meer op spanning staan.
De combinatie van deze twee gegevens bepaalt of de tension hoop goed zit en daarmee de velspanning voldoende. Te veel velspanning dempt het volume en belast de constructie zo zwaar dat er van alles krom gaat / afbreekt. Te weinig velspanning maakt een banjo levenloos / dof.
Bij een banjo van de Gibson Mastertone constructie kan ik het vel op gehoor op spanning brengen. Een tik bij de rand geeft een (met oefening) hoorbare toonhoogte (tap note). Even schroeven en dan kom je snel in de buurt van waar je moet zijn.
Bottle caps stel ik altijd -nou ja, als ze hier op tafel liggen- af op gevoel.

Optimale velspanning geeft volume en sustain (doorklinken van de snaren).
Dan zijn er nog twee afstellingen die de klank beinvloeden.
De 'break angle', de hoek waaronder de snaren van de bridge naar beneden duiken, richting tail piece.
Te veel en je knijpt de banjo zijn strot dicht en krijg je een dun, neuzig geluid.
Te weinig en de bridge is voortdurend aan de wandel.
De kunst is dus de minimale spanning te vinden. Zo weinig als mogelijk, zo veel als nodig...
De standaard bridge hoogte is voor een normale (= 5-string) banjo 5/8 " (~15,9 mm) Ga zeker NIET lager! (= proefondervindelijk vastgesteld, in de banjowereld algemeen aanvaard feit)
Ik speel zelf met 11/16, dat vind ik lekkerder (= mening).
Per banjo is de methode om het tailpiece te verstellen verschillend, dus wil je daar goed advies over: maak een paar foto's. In ieder geval NIET gaan zitten schroeven met de snaren op spanning.
Verder moet de neck goed vast zitten, bij bottle caps vaak 1 grote moer aan de binnen kant van de body en 1 'coordinator rod', onder in als tegenwicht voor de snaarspanning.
Daarmee kun je -binnen zekere grenzen- de hoogte van de snaren boven de frets afstellen.
3mm boven de 12e fret is en leuk begin.
Doe dat NOOIT bij een banjo met een houten rim, want die trek je geheid ovaal en dan zit je toonting klem. Weg geluid.....

Nou, het is toch weer een klein boekwerk geworden, dat moet dan maar.
Ik hoor het wel of er wat voor je bij zit.

Succes!

[no 1 hops]

@ RB-1
een boekwerk waar ik geweldig blij mee ben en veel handvaten geeft om mee te werken.
het woord puristen is niet beledigend bedoelt, maar uit ervaring weet ik dat je ook met goedkopere instrumenten veel plezier kan beleven en dat is mijn insteek, plezier.

heb hier een adonis telecaster staan die qua spelcomfort menig duurdere (merk) gitaar achter zich laat na een goede setup die hij gekregen heeft.
http://www.gitaarnet.nl/forum/showth...ghlight=adonis

banjo is een nieuw gebied voor mij om aan te werken, daarbij moet ik dit tot aan de verjaardag stiekem doen anders is de verrassing weg ;-)
het gaat dus nu eerst een quick fix worden, optisch en klank, schuren polijsten en andere snaren.
en na de verjaardag gaan we verder tweaken als dit nodig is.

heel erg bedankt voor je reactie, is voor mij heel waardevol.
gr.
Rolf

[no 1 hops]

Ik kon even wat foto's nemen en dit is hem dan

[no 1 hops]

dit is het binnenwerk


wat nu de problemen zijn is dat de uitlijning van de snaren niet geweldig is.
ik snap dat ik de brug kan verstellen maar heb het idee dat de snaarhouder niet helemaal in lijn zit met de hals.


maar misschien dat als ik de schroef onderaan de hiel van de hals iets los draai hem beter in lijn kan zetten?

verder heb ik toch moeten schuren om de krassen eruit te krijgen.
heb wel kleurverschil maar daar zal ik wel een vraag voorleggen in de faq lak topic bij gitaarbouw.

[RB-1]

Wat nu de problemen zijn is dat de uitlijning van de snaren niet geweldig is.
Ik snap dat ik de brug kan verstellen maar heb het idee dat de snaarhouder niet helemaal in lijn zit met de hals.


maar misschien dat als ik de schroef onderaan de hiel van de hals iets los draai hem beter in lijn kan zetten?

Zo te zien zit de hals wel op zijn plaats, hij valt precies tussen de brackets.
Wat ernstiger lijkt, is dat de passing van de hals op de rim (aluminium) niet zuiver is. Aan de kant van de 1e (=dunste) snaar lijkt het -in een andere foto- of het fretboard over de tension hoop (de ring met inkepingen, die het vel strak houdt) heen hangt.
Kijk eerst eens of de holle binnenkant van de heel (hiel = het stuk hals waar deze op de instrumentbody aansluit) wel overal het aluminium raakt. Zou me niks verbazen als daar het probleem zit.

Overigens is het vastzetten van de hals met dat ene stuk staafmateriaal niet echt een 'afstel vriendelijke' constructie.
Zodra er snaarspanning komt zal het kromme stuk staaf eerst recht willen worden, voordat de vering er uit is.
Normaal komen er uit de hals twee schroefdraadeinden (de 'lag bolts'), die in twee stukken buis (de 'coördinator rods') worden geschroefd.

De bovenste 'coördinator rod', vlak onder het vel, neemt de druk belasting (t.g.v. de snaarspanning) op.
De onderste neemt de trekspanning ( t.g.v. het naar voren getrokken worden van de hals) op. Vandaar dat je daar nog een moer op ziet zitten aan de buitenkant van de houten 'rim'

De kunst is om, met de rim nog zuiver rond, en zonder snaarspanning, de coordinator rods in precies de goede positie vast te zetten. Als de snaren dan worden gespannen, beweegt of vervormt er desondanks niets meer.

Ik laat dit zien omdat je daaruit misschien kunt bedenken hoe je met jouw constructie toch ook een goed compromis kunt bereiken.

[no 1 hops]

@ RB-1
bedankt voor de uitleg.
misschien dat ik nog iets verzinnen kan om de passing te verbeteren.
de constructie nog eens goed bekijken samen met de info die je gaf.

[RB-1]

@ RB-1
bedankt voor de uitleg.
misschien dat ik nog iets verzinnen kan om de passing te verbeteren.
de constructie nog eens goed bekijken samen met de info die je gaf.

Zou ik zeker doen.
Laat even weten wat je aantreft.
Gr., Bruno

[no 1 hops]

voor diegenen die het leuk vinden om te kijken hoe ik de lak probeer te herstellen vinden de topic hier:
http://www.gitaarnet.nl/forum/showth...or-gitaarbanjo

[no 1 hops]

ik heb uiteindelijk "de hals bij de hiel gepakt" in plaats van de koe bij de horens en de boel uit elkaar geschroefd en vond dit.



de lange schroef in de hiel van de hals is bedoelt dat deze door het gat in de pen gaat en hem zo vasthoud. daarna kun je met de moer op de stang de hals aandraaien zodat deze zo vast mogelijk tegen de buitenkant van de aluminium ring komt



echter is de uitsparing aan de kopse kant van de hals niet breed genoeg en komt het uiteinde van de toets op/tegen de bovenkant van de ring.
ik denk dat het misschien verstandig is die uitsparing (zie groene markering) richting de onderkant van de hiel iets te vergroten zodat de toets over de rand kan komen en zo de hiel volledig contact kan maken met de ring zonder dat de toets ergens wringt.

verder heb ik de toets schoongemaakt en behandelt met danish oil en ook de brug daarmee ingesmeerd.
Heb wel ergens gelezen dat het goed is om een kleine ronding aan de verste uiteinden van de brug te schuren voor het geval het vel teveel ingedrukt wordt.