Stelling: de opnametechniek is zijn doel voorbijgeschoten

[Han S]

Stel je het prille begin eens voor: nog geen microfoons, bands en orkesten werden voor een grote hoorn opgesteld met aan het einde (eigenlijk begin) van die hoorn een soort van snijkop waarmee direct de plaat werd gesneden, of in het heel prille begin de wasrol.

Tot begin jaren 60 was het normaal dat mensen altijd met elkaar de muziek opnamen, mede omdat de multitrack techniek nog moest worden ontwikkeld.
Er kwamen drie sporen, vier, acht, zestien, vierentwintig en de digitale techniek deed zijn intrede. Nu zijn er computers die duizend sporen zouden kunnen trekken.

En iedereen maakt tegenwoordig zelf zijn opnamen en in de meeste gevallen al dan niet gedwongen partij na partij omdat we te maken hebben met multi instrumentalisten. Maar ook bands worden partij na partij opgenomen, ik begrijp dat men op de opleidingen deze techniek zelfs als belangrijkste ziet omdat je toch vooral overspraak moet zien te vermijden.

Maar het is mijn stellige overtuiging dat muziek alleen dan ontstaat wanneer mensen samen spelen en met muziek bedoel ik iets geheel anders dan een mix van diverse geluiden, hoe mooi dat ook kan klinken, het is vaak geen muziek waar ik kippenvel van krijg.

Orkesten, bigbands en jazz in het algemeen wordt nog wel in zijn geheel in een keer opgenomen, maar vaak worden dan instrumenten als de contrabas in een aparte ruimte gezet en ook dat is funest voor de muziek, als je begrijpt wat ik bedoel.

Ik denk dan ook dat ik een van de weinigen ben die bij voorkeur een band in één grote ruimte zet en in zijn geheel, inclusief de zang durft op te nemen. Dat leidt vaak tot verassend goede resultaten en mensen doen gewoon lekker hun ding, niet gehinderd door technici die moeilijk lopen te doen over 'overspraak' en andere technische meuk.

Gisteren een rockband opgenomen, drums, bas, gitaar, zang en alles in één keer. Later een paar keyboards toegevoegd omdat de gitarist nou eenmaal niet en gitaar en keyboards tegelijk kan spelen. Ik zal je uitleggen hoe: grote ruimte met de drums in het midden van de lange wand, negen microfoons op de drums met twee AKG C451's als overheads. De bas met een D12 voor de speaker en een DI op het instrument zelf. De bas staat rechts van de drummer aan de kant van de floortom dus.

De gitarist staat links van de drummer met een MD421 MK1 voor een van de vier speakers. De zangeres aan de overkant van de drummer, met twee floormonitoren en een M88, een beetje ver van de drums af en de monitoren niet al te hard want mogelijk wil ze de zang over doen.

Gitaargeluid op solo: geen overspraak van drums. Bas in solo, geen overspraak. Zang in solo: hoegenaamd geen overspraak, in ieder geval niets om je druk over te maken, mede dankzij de sublieme M88, een ondergewaardeerde microfoon.

Drums: alleen een beetje overpraak van de bas, die erg hard stond en dan op de overhead aan de kant van de bas. Nadat ik hier een hi pass filter op heb gezet niets meer om je druk over te maken.
En zo neemt die band, die voor de eerste keer in de studio is, een demo op met vier compleet afgewerkte nummers, in minder dan acht uur en het klinkt geweldig.

Volgende week heb ik een band in de stijl van The Shadows, helemaal jaren 60 met VOX AC30's, oude Strats en helemaal prima. Die gaan met z'n vieren in een kring staan, drums op zes uur, slaggitaar op negen uur, sologitaar op twaalf uur en de bas op drie uur.

Oude 50er jaren microfoons er voor, twee B1's in ORTF vóór het slagwerk, maar naar de overkant gericht voor de ruimte in het totaalgeluid en gaan met die banaan. En ik garandeer je dat The Shadows nooit zo goed hebben geklonken als deze band gaat doen.

Zo neem ik muziek op en zo wil ik het blijven doen tot ik er dood bij neerval.
Voor mij is de één voor één methode niet (zo) geschikt om de magie van muziek vast te leggen en dus is de opnametechniek zijn doel vér voorbij geschoten.

Nou, zeg er eens wat van.

[Makor1966]

Ben niet thuis in de techniek maar kan me wel in je woorden vinden, muziek maak je samen, door samen te spelen wordt het geheel erboven uit getild.
Dat zal met het maken van opnames niet anders zijn.

[bass blom]

open deur han

welke industrie is niet het doel voorbij geschoten vandaag de dag?

ik neem ook bandjes liefst alles tegelijk op, alhoewel ik dan wel de voorkeur heb aan zang dubben.

ik zit net zelf bij een nieuw bandje, die habben een demo opgenomen ergens.
alles apart gedaan, klinkt voor geen meter en mist de homogeniteit volledig.
kennelijk had mijn voorganger de gistarist er wel zin an want die had op sommige tracks wel 6 partijen ingeepeeld.
wat heeft dat voor zin in een bandje met een drummer, bassist, gitarist en een zanger

[Han S]

Bass, wat ik me dan afvraag: waarom doen mensen dat dan, waarom volgen ze altijd de wens van de technicus, ook als ze na een half nummer al doorkrijgen dat het niet gaat werken?

Wat ik ook vaak doe is een nummer opnemen kwa basis en het nummer dan helemaal afmaken. Als dat klaar is het volgende nummer net zo, want als je eerst zes nummers kwa basis opneemt, zitten een paar mensen zich de rest van de tijd stierlijk te vervelen.

[rjong999]

Ik denk dat dat heel persoonlijk is, Han. Wat je ook maar onder 'muziek maken' verstaat. Je gaat tenslotte ook niet met z'n vijven in een kringetje ziten om een nummer te schrijven (ik niet althans). Muziek maken is niet per definitie een groepsproces, zowel scheppend als uitvoerend. Natuurlijk helpt het wel als je door elkaar opgezweept wordt, maar als ik (voor opnames) speel let ik nooit op de anderen, alleen op wat ze spelen. En dat kan ik dus net zo goed met een guide track waar de rest al op staat.

Dat opnametechniek haar doel is voorbijgeschoten lijkt me ook een nogal krasse stelling (nou ben jij wel van de krasse stellingen, maar toch...). Ik zou zeggen: mensen gebruiken technologie zoals het hun het beste uitkomt. Als dat betekent dat iedereen fijn in z'n uppie opneemt dat is dat toch juist mooi ? Het is gewoon een keuze, je kunt ook voor iets anders kiezen.

Wat je wel op zou kunnen merken (maar dat is denkelijk geen nieuws) is dat mensen steeds individualistischer worden, en dus ook steeds meer op het individu gerichte technologie gebruiken.

[rjong999]

welke industrie is niet het doel voorbij geschoten vandaag de dag?

Uhh...de porno-industrie misschien ?

Ik snap je uitspraak helemaal niet, Bas. Wat moet ik me voorstellen bij 'het doel van de industrie' ? Is er iemand die dat bepaalt (ja, God natuurlijk, maar verder ?), ga je ook nog zoiets roepen als "als het zo verder gaat is het eind zoek..." ? ;-)

Ik snap het dus echt niet...

[Makor1966]

Bass, wat ik me dan afvraag: waarom doen mensen dat dan, waarom volgen ze altijd de wens van de technicus, ook als ze na een half nummer al doorkrijgen dat het niet gaat werken?

Blijkbaar omdat ze denken dat de technicus het door z'n opleiding en ervaring wel weet.. en ze niet duidelijk kunnen aangeven hoe zij het dan willen hebben. Is voor een deel ook de reden om het uit te besteden...

['66 special]

Nou, zeg er eens wat van.

Han, je hebt helemaal gelijk.
Voor mij is er maar één maar manier: iedereen speelt tegelijk in dezelfde ruimte. Speel iemand vals: nieuwe take. Liever een opname met gevoel en foutjes dan een perfecte opname zonder ziel.

[bass blom]

Bass, wat ik me dan afvraag: waarom doen mensen dat dan, waarom volgen ze altijd de wens van de technicus, ook als ze na een half nummer al doorkrijgen dat het niet gaat werken?

ik snap het ook niet, ik ken de bassist van vroeger en die vroeg ik het en toen keek hij alleen wat glazig.
hij was toen nog niet zo lang bij het bandje, dat zal ook meegespeeld hebben.
ik weet ook niet hoe het contact kwam, je zou denken dat het een vriendje van de gitarist moet zijn geweest
een studio van 18 euro per uur, met adats en lekkere hapjes...

[bass blom]

ja, de hoorn met de snijkop, zeer zoete herinneringen aan een direct gesneden plaat die ik in de jaren 80 had.
vette funkband.. twee takes, de voor en achterkant van een album :P