harmonieleer en progressies

[-=JEROEN=-]

er worden hier de laatste tijd behoorlijk wat vragen over gesteld, dus misschien is 't tijd om de basis regels te gaan bespreken

er lopen hier behoorlijk wat knappe koppen rond, die deze dingen kunnen dromen, maar als je hun iets vraagt, loops 't al snel uit de hand, omdat ze eigenlijk te veel weten

dus wil ik een poging wagen om de basis, met hulp van deze knappe koppen, eens breed uit te gaan zetten

dus om te beginnen, wat vragen, antwoord zo uitgebreidt mogelijk

1. wat is harmonieleer
2. wat is een progressie

ok, dat was een makkie, tijd voor ronde 2

ik weet hoe je van een toonladder akkoorden kan maken, bijvoorbeeld C majeur = c d e f g a b, en de daarbij passende 3-klanken C Dm Em F G Am Bdim of 4-klanken Cmaj7 Dm7 Em7 Fmaj7 G7 Am7 Bm7b5

3. wat is de volgende stap in dit verhaal
4. ik kan hier ook 5-klanken van maken, maar die spelen zo lastig, hoe pas ik die toe
5. ik hoor men vaak praten over alteraties, wat zijn dat

vervolgens heb ik begrepen dat bepaalde akkoorden erg sterk of logisch klinken na elkaar, zo heb ik me laten vertellen dat van V naar I de meest sterke oplossing is

6. waarom is dit
7. zijn er nog meer sterke oplossingen, zo ja welke
8. waarom V7

en tot slot de hamvraag

9. hoe en waar heb jij dit geleerd, hoe en waar ben jij begonnen

probeer bij al je antwoorden rekening te houden met ons beginners, vaak weten we wel wat een toonladder is, en kennen we de verschillende intervallen, maar dan houdt 't vaak al snel op met onze kennis, zo weet ik bijvoorbeeld heel erg weinig over tonica, (sub)dominant en zo omdat dit vaak zo beknopt wordt uitgelegd, of juist te uitgebreidt of te ingewikkeld

[denis.hermans]

Het is mischien niet helemaal wat je gevraagd hebt om te antwoorden maar een goed boek over de basis van harmonieleer is "Kwintessens" van R. Tilanus.

Dit boek vertrekt van de verschillende intervallen en hun functie binnen de toonladder. Vervolgens worden dan de verschillende toontrappen bekeken.
Interessant is vooral dat alles wordt uitgelegd met muziekvoorbeelden. Vanaf de vierde druk is er ook een Cd bij het boek met de verschillende muziekvoorbeelden.

Het boek is wel oorspronkelijk bedoeld voor pianisten en de voorbeelden hebben vaak betrekking op "klassieke muziekstukken" maar het is volgens mij goed toepasbaar voor alle muzikanten.

Denis

[taylor]

probeer bij al je antwoorden rekening te houden met ons beginners, vaak weten we wel wat een toonladder is, en kennen we de verschillende intervallen, maar dan houdt 't vaak al snel op met onze kennis

je kunt je wel bezig gaan houden met bv jazz theorie maar als je zelf(nog) geen 1 stuk jazz kan spelen(omdat je dat niveau nog niet hebt) zie ik t nut er echt niet van.dat is een aap leren billarten.

een dat boek van de post hierboven vind je wel in bieb een geeft antwoord op de meeste vragen idd.

[Guitarmania]

1. wat is harmonieleer
2. wat is een progressie

ok, dat was een makkie, tijd voor ronde 2

ik weet hoe je van een toonladder akkoorden kan maken, bijvoorbeeld C majeur = c d e f g a b, en de daarbij passende 3-klanken C Dm Em F G Am Bdim of 4-klanken Cmaj7 Dm7 Em7 Fmaj7 G7 Am7 Bm7b5

3. wat is de volgende stap in dit verhaal
4. ik kan hier ook 5-klanken van maken, maar die spelen zo lastig, hoe pas ik die toe
5. ik hoor men vaak praten over alteraties, wat zijn dat

vervolgens heb ik begrepen dat bepaalde akkoorden erg sterk of logisch klinken na elkaar, zo heb ik me laten vertellen dat van V naar I de meest sterke oplossing is

6. waarom is dit
7. zijn er nog meer sterke oplossingen, zo ja welke
8. waarom V7

en tot slot de hamvraag

9. hoe en waar heb jij dit geleerd, hoe en waar ben jij begonnen

Ik pak er even de leukste uit. Harmonie weet je wel: samenklank. Progressie is de volgordelijkheid van (meestal) akkoorden, soort melodie.

3 en 4. volgorde is: 1-3-5-7-9-11-13. Op piano goed te doen, op gitaar moet je kiezen. Keuze is aan jou, hoewel veel liggingen op gitaar erg gangbaar zijn. De ene gitarist pakt wat makkelijker dan de andere stretched chords. Allan Holdsworth kan met zijn linkerhand waar Vanhalen beide handen voor nodig heeft.

5 - 8. oplossende (of vragende) tonen. Meestal halfjes. 4 wil naar 3, 7 naar 1 maar ook 1 naar 4 (V-I) etc. Dim-akkoordjes willen ook oplossen. Soms hoor je de oplossing al in het voorafgaande akkoord, soms blijkt die pas logisch na de oplossing.

De geluidstheorie erachter ken ik niet. Maar je hoort het vanzelf.

De term altered laat ik even liggen. Ik ken het alt-akkoord: daarbij betrek je kerkladder-vreemde versiertonen (b9, #9, #11, b13). Hoewel die #11 in het lydische akkoord zit, wringt ie toch aan alle kanten. Mij lijkt dat de term altered ziet op dit fenomeen.

PS: keep up the good works! Laat niemand bang worden van de term jazz of jazztheorie. Is gewoon erg leuk om in te duiken. Veel lezen, veel laddertjes uitschrijven, en spelen en luisteren natuurlijk. Misschien gaat die aap het biljarten wel hartstikke leuk vinden...

[gorgasm]

ik hoor men vaak praten over alteraties, wat zijn dat

voor zover ik weet zijn alteraties veranderingen van je akkoord(een #11, een b9) maar iemand hier schreef eens dat een b5 de enige echte alteratie is(wss omdat je nog niet de "intervallencirkel" rond bent gegaan.

Ik gok ook dat de dingen die tssn () staan in the real book alteraties zijn.

[Guitarmania]

voor zover ik weet zijn alteraties veranderingen van je akkoord(een #11, een b9) maar iemand hier schreef eens dat een b5 de enige echte alteratie is(wss omdat je nog niet de "intervallencirkel" rond bent gegaan.

Ik gok ook dat de dingen die tssn () staan in the real book alteraties zijn.

Ik gok van niet ... ;-)

In de standaard majeur kerktoonladders (ktl) zijn er 3 tonen die nooit verandering ondergaan: de 2, de 5 en de 6. Lydisch kent nog een #4/#11. Als je gaat rommelen aan die 2-5-6 ben je behoorlijk aan het altereren.

In mineur ktl wordt trouwens nooit gemorreld aan de 4, de 5 en de 7. Behalve het lokrische akkoord kent een b5. Altereren is hier dus wel morrelen aan die tonen.

Maar ja, uiteindelijk passen die gealtereerde akkoorden wel in een andere ladder (HM, MM etc.). Dus alle relatief...

[Guitarmania]

Ik gok van niet ... ;-)

... hoewel ik niet de oude uitgaven heb (delen 1 en 2).

[-=JEROEN=-]

vervolg

3b. volgorde is: 1-3-5-7-9-11-13

ok ff kijke of ik dit begrijp, dus als ik dit op de C toe pas, dan krijg ik bijv:

           1  2  3  4  5  6  7
C majeur = c  d  e  f  g  a  b
           8  9  10 11 12 13 14

Cmaj9 = 1 3 5 7 9 = c e g b d

zo ken ik bijv deze: 8x978x waarbij ik de 3 weglaat, of x3243x zonder 5, of de open versie x30000, of x3543x die ik vaak gebruik in combinatie met A11 x0543x

welke ken jij nog meer, en in combinatie met welke akkoorden bijv


Cmaj11 = 1 3 5 7 9 11 = c e g b d f

deze ken ik helemaal niet, ik ken wel C11 (8x876x = 1 b7 9 11) en Cm11 (8x886x = 1 b7 b3 11)

is Cmaj11 een puur theoretisch akkoord?

13 akkoorden ken ik ook niet, maar daar kom ik later wel op terug

kun je ons een handje op weg helpen met 9 en 11 akkoorden?



7b. kan je een aantal voorbeelden geven van 2 akkoorden waarbij het ene akkoord oplost naar/in 't andere, sterk of minder sterk mag allebei, en wil je er aub ook de voicings bij schrijven hoe jij ze speelt (C7 x32310 klinkt behoorlijk anders dan x35353 bijv)

fijn dat er iemand meewerkt

[gorgasm]

In de standaard majeur kerktoonladders (ktl) zijn er 3 tonen die nooit verandering ondergaan: de 2, de 5 en de 6. Lydisch kent nog een #4/#11. Als je gaat rommelen aan die 2-5-6 ben je behoorlijk aan het altereren.

In mineur ktl wordt trouwens nooit gemorreld aan de 4, de 5 en de 7. Behalve het lokrische akkoord kent een b5. Altereren is hier dus wel morrelen aan die tonen.

ik snap ff je gedachtengang niet. eolisch en harmonisch hebben toch beide n verschillende 7?

[jaspie]

let erop dat voor akkoord met gigantisch veel intervallen vaak veel noten weg worden gelaten(vaak een reine kwint als deze voorkomt). En m13 akkoord bijvoorbeeld zul je vaak zo tegen komen:
Dmineur13
7
6
5
7
5
x

daarin hebje de 1 b3 5 b7 13... de 9 en de 11 zijn weggelaten.

Alteraties kan je op veel manier ontdekken in aangepaste ladders(anders van ionisch en aelisch). trap V in Cmharmonisch is bijvoorbeeld een G7b9(of #9), en geen gewone 9. Als je In Cmajeur(ionisch) met tritone subtituties gaat werken voor het trap V akkoord kan je bijvoorbeeld ook een gealtereerd akkoord krijgen. Voor G9 bouw je op zijn tritone(Db) een nieuw dominant akkoord. Als je dan alleen van bas verandert( G9/Db) heet dat akkoord in feite Db7b9b13.

http://www.jazzguitar.be/tritone_cho...stitution.html

daar meer uitleg over tritone substituties, mocht je het niet kennen