Ervaringen van een servicemonteur

[cluseau]

Het valt me zo langzamerhand op dat er niet veel gebeurd op GN en dat vind ik jammer. Misschien kunnen we op deze manier daar verandering in brengen. Vroeger was ik geabonneerd op Elektuur en het wat eenvoudiger Radio bulletin. Ik weet niet meer in welke van de twee maar er was ergens een rubriek genaamd "ervaringen van een servicemonteur" wat ik altijd met veel plezier las. Vrij korte verhaaltjes waarin interessante zaken naar voren gehaald.


Nu lijkt het me leuk om iets dergelijks hier in een topic te creeren in een poging de eigenaar van de soldeerbout te stimuleren. Iedereen kan zijn steentje bijdragen mits het om interessante ervaringen gaat want we zijn er natuurlijk niet bij gebaat het zoveelste verhaal te lezen over het vervangen en biassen van een vrolijk stel 6L6jes, men verliest dan alleen maar de aandacht. Het gaat dus om bijzondere storingen welke je niet elke dag tegenkomt.

[cluseau]

Goed, om het spits af te bijten, het zal velen van jullie niet ontgaan zijn dat ik wel eens aan ampjes sleutel. Sterker nog, het is mijn dagelijkse job. Ik denk dat ik me na 40+ jaar trouwe dienst als reparatietech wel in de categorie servicemonteur mag indelen.


Zo hier het lastige geval van een Sessionette 75 welke me aardig wat hoofdbrekens bezorgde. Het ding had een aantal klachten waaronder ook een irritante als 50Hz klinkende ratel. Met de scoop ontdekken we waar de ellende vandaan komt. Het bovenste signaal op onderstaand scoopbeeld is de rimpel op de voeding welke een zaagtand van 100Hz zou moeten zijn maar ik meet er een van 50Hz, oops. Het onderste signaal is de uitgang waar een bromrimpel bovenop de normale ruis te zien is (scoop 2mSec/Div). Op de scoop zien we dus een zaagtand met een periodetijd van 20 mSec ofwel 50Hz en de deuk in de neergaande helling is natuurlijk ook een beetje vreemd.





De fout bleek in de voedingstrafo te zitten. De secondaire wikkeling heeft een centertap welke waarschijnlijk niet zuiver in het midden zit. De spanning tussen de wikkelingen bleek niet helemaal gelijk en deze fout moet dus van fabriek af in de amp hebben gezeten. Pas voor de volgende eigenaar was de klacht irritant genoeg om daar melding van te maken. De oplossing was een van de secondaire wikkelingen korter te maken of de andere wikkeling langer om de twee 180 graden in fase verdraaide spanningen gelijk te maken. Ik heb voor het laatste gekozen.



Nu zien we wel twee zaagtanden in 20mSec ofwel 100Hz (zie foto hieronder) en het signaal is vrij van brom, alleen de normale ruis is nu zichtbaar.




Een dergelijke fout zul je niet zo snel een tweede keer tegenkomen.

[obiwanjacobi]

[..]om de twee 180 graden in fase verdraaide spanningen gelijk te maken. [..]

Dus de fout onstond doordat ze uit fase waren? Hier zou ik nooit opgekomen zijn - wel, misschien na heel lang studeren en proberen...
Kan je het (stukje) schema laten zien wat de zaagtand genereert?

Ik heb zelf ook wel wat reparaties gedaan, maar niks wereldschokkends. Een gebroken printspoor was de moeilijkste die ik ben tegen gekomen. Ik heb nog een digitale mixer staan die niet meer opstart. Hmmm, moet ik weer eens tijd voor maken

[Frits van Mourik]

Kreeg een paar jaar geleden een oude Fender Bassman 50 BF onderhanden voor inspectie.
De amp was niet stuk, maar "klonk niet zo fijn" volgens de inmiddels al 3de eigenaar.
Op de werkbank bleek de amp flink power te kort te komen & klonk idd. slapjes & beroerd.
Na openen bleek, dat er nog nooit in was geprutst; alles was nog origineel af fabriek.
Maar... heej... bij een van de twee eindbuizen zat de anodedraad van de OT op pikkie 6 gesoldeerd, ipv pikkie 3!
Het ding had heel z'n leven op één eindbuisje gewerkt, och arm ampje.
Na omsolderen, bias regelbaar gemaakt & nieuwe eindbuizen geplaatst brulde het beestje weer best.

Waarna ik achterbleef met twee vragen:
- Waarom was deze bedradingsfout niet in de fabriek geconstateerd?
- Waarom vond pas de derde eigenaar het nodig, om z'n amp na te laten kijken?

[cluseau]

Dat is idd een leuke Frits. Waarschijnlijk heeft men nooit een referentie gehad aan andere 50 watters of wat ook voorkomt, men heeft het max vermogen helemaal niet nodig.

Ooit ook een TwinRev 135 Watt in reparatie gehad welke klonk als een natte krant. Al verschillende keren bij de collegae op consult geweest echter zonder resultaat. Zo ook bij mij het chassis op de bank en vermogen meten. Ook hier geen enkel probleem en alles uit de kast getrokken. Uiteindelijk het chassis maar weer ingebouwd en klaargezet voor ophalen. Voor de gein nog eens die 135Watt losgelaten in mijn arme werkplaatsje maar nu met ingebouwd chassis op de eigen speakers en inderdaad geen gehoor. Het miste gewoon ballen. Blijkt dat fabriekaf de speakers uit fase staan dus elkaar tegenwerken. Een speaker omgedraaid en hallelujah, het was alsof de zee openging.

[Remork1970]

Waarna ik achterbleef met twee vragen:
- Waarom was deze bedradingsfout niet in de fabriek geconstateerd?

Nou simpel, het is een Fender, en Leo Fender gaf meer om de centen dan om kwaliteit!

[tmms]

Vraag me af waarom ze een voedingstrafo ontwerpen met een centertap? Lijkt me duurder dan zonder. Of heeft het voordelen?

[Frits van Mourik]

Nou simpel, het is een Fender, en Leo Fender gaf meer om de centen dan om kwaliteit!

Hmmm... dat vinnik te makkelijk, hoor!

Of je moet de moderne reïssue-printplaat-Fender-amps bedoelen.
Maar daar heeft Leo (god hebbe zijn ziel) weinig mee van doen...

[cluseau]

Dus de fout onstond doordat ze uit fase waren?

Marc, bij een secondaire wikkeling met centertap zijn de twee HOT 180 graden uit fase, dat hoort immers zo. Voor een schema, dat zit zowat in elke amp.


Een zaagtand wordt hier niet gegenereerd maar is het gevolg van de ontlaadtijd van de voedingselko's. Bij het laden volgt de opgaande flank de sinus uit het net. De neergaande flank ontstaat tijdens het ontladen en de helling is dus bepaald door capaciteit en ontlaadstroom.


Kijk eens naar de stijle piek in het eerste scoopbeeld. Deze is veroorzaakt door de geleidende diode1. Op het hoogste punt begint de dalende lijn en ter hoogte van die rare knik zou de laadcyclus van diode2 moeten komen maar omdat de andere secondaire wikkeling een iets lagere spanning afgeeft (lager dan de momentele restwaarde in de elko) komt diode 2 nooit in geleiding. Vandaar ook dat de rimpel klinkt als 50Hz, er is immers maar een wikkeling die stroom levert. De andere kant heeft sinds de jaren 70 nog nooit wat gedaan.

[Dirk_Hendrik]

aiai... dit dradje kan een beerput worden van uitgeschreven frustraties....

Nou heb ik me in het verleden al heel vaak, ook hardop, geirriteerd aan eerdere reparatieurs. VNL omdat je dan bezig was de sjit van een ander op te ruimen en, als je dan eindelijk weer een werkend en betrouwbaa resultaat had, was de reactie "de reparaties zijn wel zichtbaar....." Nee. Ik ga me daar niet meer druk over maken. Wel de vreemde gevallen. Veel leuker!

Sommige reparaties kosten je een paar minuten. Kassa, want anderen kosten je een partij en hoofdpijn die nooit door te factureren zijn.... Laat ik daar de Schulte Compact Phaser van, sporadisch actief, lid Nightraven uit plukken. Deze vervormde nogal. Scoop er op gaf inderdaad bij elk van de 8 allpassfilters een deukje in de flank van de aangeboden sinus te zien, elke stage een beetje dieper. Beginnen bij stage1 dus. Als je die hebt heb je ze allemaal. Voedingsspanningen OK en symmetrisch. signal aan ingang goed. Opamp (741) er uit, voetje er in. Verse 741... deukje. Verse TL071.. ook deukje. Daar geen probleem. 22n cap er uit. Categorie engelse drop c's en potentieel gevoelig voor vocht (en wie kent de historie van het betreffende apparaat?) verse er in... deukje. GVD-je, weerstanden er uit (nee ik geloof niet in rare weerstanden maar heb ze wel meerdere malen meegemaakt) en verse er in.... deukje.

Heel ver fastforward heeft elke phasing stage tenslotte een LDR. LDR vervangen..... deukje weg. Alle LDR's vervangen, keurig klinkend apparaat. Ik heb alleen nog nooit gehoord van niet (meer) volledig resistief werkende LDR's... tot dat moment dus.

Een maand later kwam er weer zo'n ding logeren.... deukjes.... en die was dus in een uurtje klaar