Solo en improvisatie - les 1

[-=JEROEN=-]

Er worden behoorlijk veel vragen hierover gesteld de laatste tijd. Hoe weet ik welke ladder ik kan spelen? Hoe maak ik m'n solo's interessanter? Hoeveel theoretische kennis heb ik nodig? En kan het ook zonder?

Zelf ben ik ooit begonnen met één ladder: de pentatonische mineur ladder. Deze had ik zo onder de knie en al snel ontdekte ik de veelzijdigheid van deze ladder. Je kan hem namelijk makkelijk doorschuiven of aanvullen, waar ik zo op terug kom. Je zou kunnen zeggen dat deze ladder de basis vormt van het soleren.

Hoe pas je deze ladder toe?

Laten we beginnen met te spelen over dit schema:

http://jamcenter.com/jammachinea.html > klik op ROCK

Speel je bovenstaande ladder over dit schema, dan hoor je (hopelijk) meteen dat het bij elkaar past. Maar je zal misschien ook al snel verveeld raken van steeds maar weer dezelfde tonen. Door één toon toe te voegen kunnen we het al heel wat interessanter maken: de bluenote. Die ene toon geeft heel veel extra kleur aan je solo. Grappig heh, wat één nootje kan doen.

Ga hier mee aan de slag. Ga luisteren welke toon je sterk vindt klinken, en welke zwak. Welke springt er uit en welke klinkt leuk als je die andere toon meteen erna speelt. Combinaties van tonen geven weer een heel ander effect dan enkele tonen. Experimenteer ook een beetje met hammer-on, pull-off, bend, slide en vibrato. En als je het thema zat bent, klik dan op JAZZ, COOL of BLUES, want ook daarover past deze ladder.

Dezelfde ladder in een andere positie.

Goed, laten we terug gaan naar het ROCK schema. Behalve de A pentatonische mineur en blues ladder (in 5e positie) kan je nog veel meer ladders spelen over dit schema. Zo kan je deze ladder in z'n geheel verschuiven en bijvoorbeeld in de 2e positie spelen: F# pent.min of F# blues. Je hoort dat dit ook bij elkaar past. Het klinkt behoorlijk anders, wat een aangename verandering kan zijn voor de luisteraar. Door van positie te veranderen geef je ineens een andere draai aan je solo. Experimenteer hiermee. Begin je solo in 5e positie, verschuif dan naar de 2e positie, om later weer terug naar de 5e positie te schuiven. Je kan ook combinaties maken van deze 2 ladders.

Het voordeel van een pentatonische ladder is dat je de vaak moeilijk klinkende tonen van de volledige toonladder weglaat. De volledige ladder bestaat meestal uit 7 tonen. Penta betekent 5, je speelt dus 5 van de 7 tonen. Meer uitleg hierover in m'n theorie lessen.

Over het ROCK schema kan je deze ladder in nog 2 andere posities spelen, te weten: 7e (B) en 12e (E) positie (wat hetzelfde is als de 0 positie). Ook deze klinken weer anders, soms fraaier, soms wat wringender. Probeer ze allemaal uit en bepaal zelf wat jij mooi of interessant vindt.

Doe hetzelfde met het JAZZ, COOL en BLUES schema. Probeer pent.min in verschillende posities en luister goed wat er gebeurt, wat er verandert.

Pentatonisch aanvullen met andere tonen.

Zoals ik al eerder vertelde heeft men 2 tonen geschrapt uit de volledige ladder om een pentatonische ladder te vormen die makkelijker hanteerbaar is. Maar deze ontbrekende tonen kunnen juist erg veel toevoegen aan je solo en melodielijn. Ga nogmaals naar jamcenter en klik op COOL. We gaan nu de A pent.min aanvullen met 2 tonen. Om te beginnen voegen we de B en F toe en krijgen we de A aeolische ladder. Deze ladder kent vele namen, zo wordt hij ook wel A (oorspronkelijk) mineur genoemd of A melodisch dalend.

In plaats van de F kunnen we ook de F# toevoegen en krijgen we de A dorische ladder. We gebruiken hiervoor het JAZZ schema. Hoor hoe de F# een hele andere kleur aan het geheel geeft. Ook dit is een mineur ladder.

Ga nu experimenteren met al deze ladders. Probeer combinaties te maken. En luister goed naar wat er gebeurt bij iedere toon. Leer de ladders aanvoelen, ontdek de sfeer die ieder van deze ladders teweeg brengt. Deze les is slechts een beginnetje. Timing en frasering zijn even zo belangrijk, maar dat is wat lastig uitleggen op een forum. In de vervolg les(sen) zal ik nog wat meer uitleggen over positie en aanvullingen.

Succes en veel plezier met jammen

[Elpedro]

Een hele goede actie Jeroen, ik ga vast en zeker met je uitleg aan de slag. Ik hoor waarschijnlijk bij het groepje wat volgens een stramien speelt, maar altijd vast komt te zitten in hetzelfde stramien en aan een mooie dood sterft als zelf een solo opgebouwd moet worden.
Als ik nog vragen heb dan zal ik ze zeker stellen, maar bij deze alvast bedankt voor de uitleg.
En... ik zie al uit naar de aansluitende lessen.

[-=JEROEN=-]

Graag gedaan. Al helpt dit maar één iemand, dan ben ik al dik tevree.

De aansluitende lessen laat ik afhangen van de vragen die er komen aan de hand van deze les.

Dus vraag maar raak

[frankiiee]

Het heeft mij ook een stuk geholpen, maar hoe weet je nu welke toonladders je over welke akkoorden kunt spelen en hoe weet je dat je die toonladders kunt opschuiven en naar waar je ze kunt opschuiven.

[HertogJanNL]

Graag gedaan. Al helpt dit maar één iemand, dan ben ik al dik tevree.

De aansluitende lessen laat ik afhangen van de vragen die er komen aan de hand van deze les.

Dus vraag maar raak

Ik zou zelf graag willen weten hoe je van de 'basis' positie van de Amineur pentatonische schaal (beginnende op de 5e fret) naar andere delen op de hals gaat. Dus de noten die hier te zien zijn.

Op dit moment ken ik het fretboard nog niet zo goed (dus waar alle noten zitten), dus kan die noten niet op een logische manier vinden.

[-=JEROEN=-]

Frankiiee: dat wil ik later behandelen. Met deze les probeer ik een basis te leggen voor je gehoor. Door jullie eerst te vertellen wat past, hoop ik dat jullie gehoor getraind wordt in het horen van welke tonen sterk klinken en welke er een beetje tussen in zitten, zoals de C over het ROCK thema. En dat de F# over het JAZZ thema iets extra's oplevert. In de volgende les, zal ik jullie gehoor al wat meer op de proef stellen

HertogJan: dat komt in de volgende les Ik zal je alvast een kleine hint geven:

http://www.all-guitar-chords.com/gui...t&t=0&choice=1
http://www.all-guitar-chords.com/gui...t&t=0&choice=1

[G.G.]

Jongens, is het een idee dat ik deze sticky maak en dat Jeroen steeds in de eerste post linkjes plaatst naar les 2, les 3 etc....?

[HertogJanNL]

Jongens, is het een idee dat ik deze sticky maak en dat Jeroen steeds in de eerste post linkjes plaatst naar les 2, les 3 etc....?

Hij heeft toch al zo'n post met zijn lessen? KLIK!

[-=JEROEN=-]

Bedankt GG, maar dat is inderdaad niet nodig.

[M@rtijn]

Ben ik op vakantie en zie ik nu ineens dat er tijdens mijn vakantie over een geweldig onderwerp is gediscussieerd en dit onderwerp is ontstaan! Geweldige les Jeroen!

Misschien nog een tip voor een vervolg hierop. Het zou erg leuk te zijn om een topic te maken waarin jij (of iemand anders) een backing track uitzoekt en ons erover (degenen die problemen hebben met improviseren en degene die er gewoon zin in heeft) laat improviseren waarna de leden hier kritiek kunnen geven en tips en zo iedereen van elkaar kan leren.