Er worden behoorlijk veel vragen hierover gesteld de laatste tijd. Hoe weet ik welke ladder ik kan spelen? Hoe maak ik m'n solo's interessanter? Hoeveel theoretische kennis heb ik nodig? En kan het ook zonder?
Zelf ben ik ooit begonnen met één ladder: de pentatonische mineur ladder. Deze had ik zo onder de knie en al snel ontdekte ik de veelzijdigheid van deze ladder. Je kan hem namelijk makkelijk doorschuiven of aanvullen, waar ik zo op terug kom. Je zou kunnen zeggen dat deze ladder de basis vormt van het soleren.
Hoe pas je deze ladder toe?
Laten we beginnen met te spelen over dit schema:
http://jamcenter.com/jammachinea.html > klik op ROCK
Speel je bovenstaande ladder over dit schema, dan hoor je (hopelijk) meteen dat het bij elkaar past. Maar je zal misschien ook al snel verveeld raken van steeds maar weer dezelfde tonen. Door één toon toe te voegen kunnen we het al heel wat interessanter maken: de bluenote. Die ene toon geeft heel veel extra kleur aan je solo. Grappig heh, wat één nootje kan doen.
Ga hier mee aan de slag. Ga luisteren welke toon je sterk vindt klinken, en welke zwak. Welke springt er uit en welke klinkt leuk als je die andere toon meteen erna speelt. Combinaties van tonen geven weer een heel ander effect dan enkele tonen. Experimenteer ook een beetje met hammer-on, pull-off, bend, slide en vibrato. En als je het thema zat bent, klik dan op JAZZ, COOL of BLUES, want ook daarover past deze ladder.
Dezelfde ladder in een andere positie.
Goed, laten we terug gaan naar het ROCK schema. Behalve de A pentatonische mineur en blues ladder (in 5e positie) kan je nog veel meer ladders spelen over dit schema. Zo kan je deze ladder in z'n geheel verschuiven en bijvoorbeeld in de 2e positie spelen: F# pent.min of F# blues. Je hoort dat dit ook bij elkaar past. Het klinkt behoorlijk anders, wat een aangename verandering kan zijn voor de luisteraar. Door van positie te veranderen geef je ineens een andere draai aan je solo. Experimenteer hiermee. Begin je solo in 5e positie, verschuif dan naar de 2e positie, om later weer terug naar de 5e positie te schuiven. Je kan ook combinaties maken van deze 2 ladders.
Het voordeel van een pentatonische ladder is dat je de vaak moeilijk klinkende tonen van de volledige toonladder weglaat. De volledige ladder bestaat meestal uit 7 tonen. Penta betekent 5, je speelt dus 5 van de 7 tonen. Meer uitleg hierover in m'n theorie lessen.
Over het ROCK schema kan je deze ladder in nog 2 andere posities spelen, te weten: 7e (B) en 12e (E) positie (wat hetzelfde is als de 0 positie). Ook deze klinken weer anders, soms fraaier, soms wat wringender. Probeer ze allemaal uit en bepaal zelf wat jij mooi of interessant vindt.
Doe hetzelfde met het JAZZ, COOL en BLUES schema. Probeer pent.min in verschillende posities en luister goed wat er gebeurt, wat er verandert.
Pentatonisch aanvullen met andere tonen.
Zoals ik al eerder vertelde heeft men 2 tonen geschrapt uit de volledige ladder om een pentatonische ladder te vormen die makkelijker hanteerbaar is. Maar deze ontbrekende tonen kunnen juist erg veel toevoegen aan je solo en melodielijn. Ga nogmaals naar jamcenter en klik op COOL. We gaan nu de A pent.min aanvullen met 2 tonen. Om te beginnen voegen we de B en F toe en krijgen we de A aeolische ladder. Deze ladder kent vele namen, zo wordt hij ook wel A (oorspronkelijk) mineur genoemd of A melodisch dalend.
In plaats van de F kunnen we ook de F# toevoegen en krijgen we de A dorische ladder. We gebruiken hiervoor het JAZZ schema. Hoor hoe de F# een hele andere kleur aan het geheel geeft. Ook dit is een mineur ladder.
Ga nu experimenteren met al deze ladders. Probeer combinaties te maken. En luister goed naar wat er gebeurt bij iedere toon. Leer de ladders aanvoelen, ontdek de sfeer die ieder van deze ladders teweeg brengt. Deze les is slechts een beginnetje. Timing en frasering zijn even zo belangrijk, maar dat is wat lastig uitleggen op een forum. In de vervolg les(sen) zal ik nog wat meer uitleggen over positie en aanvullingen.
Succes en veel plezier met jammen
Favorieten/bladwijzers