Zijn er nadelen? .... komt zo.
Ik heb even een klein PDF-je gemaakt met het "doorwandelen" van het geheel van een simpele LC kring tot het doorwerken tot een gyratorgebeuren:
http://www.dirk-hendrik.com/temp/gyratorgrappen.pdf
Linksboven een LC kring. Resonantiefrequentie zit dus op 1/(2 maal pi maal de wortel (SQRT) van de waarde van de spoel (in Henry) maal de waarde van de C (in Farad), 1/(2*pi*SQRT(L*C)).
In het 2e plaatje is de spoel vervangen door een z.g.n. Gyrator. Hofdelement is nu een niet inerterende opamp die als buffer is geschakeld. De rekenformule past zich daarmee een beetje aan. Komt ook zo.
Op het moment dat je bedenkt dat je met een niet inverterende versterker, geschakeld als buffer, aan het werken bent, is het een kleine stap om die opamp te vervangen door een simpele emittervolger (met een versterking van 0.97 dus bijna 1). De berekening van de resonantiefrequentie blijft hetzelfde maar een tor plus een weerstand is goedkoper dan een opamp.
Voor wat illustratieve duidelijkheid heb ik daarna even het gyratorcircuitje van de 800Hz band van een Boss GE-7 (waarvan het schema zo online te vinden is) genomen en dat geheel doorgerekend.
Daarmee ook:
http://www.dirk-hendrik.com/temp/ge7...berekening.xls
Ik heb daar de waardes van de 4 componenten ingevuld en in de laatste kolom de frequentieberekening gedaan (kijk dus niet naar het resultaat van de berekening maar naar de formule in dat vakje ;) ) Door andere waarden in te vullen (in Farad, in Ohm) zal dus ook de frequentie veranderen. Ke kunt de verschillende frequentiebanden van een GE7 eens invullen voor "verificatie".
Nadelen?
Ja. Het circuit is minder lineair dan een opamp en zal dus gemakkelijker, bij hogere versterking, in frequentie verschuiven en gemakkkelijker gaan vervormen. Niet veel. In de toonregeling van een distortion is dat minimaal merkbaar maar als je op deze wijze een EQ zou opbouwen zou je je gaan irriteren aan de onrustige klank. Voordeel is dat deze methode misschien een hogere partcount heeft maar vele malen goedkoper (en kleiner) is dan wanneer je spoelen zou moeten gebruiken. Daarnaast heeft bijna elk ander bandfiltercircuit een nog hogere partcount.
Waarom wordt dit niet meer toegepast? Vraag in 2 delen. het toepassen van Gyrators zoals ik schetste met hulp van een GE7 kom je tegen in bijna elk gitaar EQ pedaal, alsmede in vele grafische EQ's. Pas in veel duurdere apparaten gaat men weer echte spoelen (duur maar stil) toepassen. Wat betreft de oplossing met torren, die ken ik alléén uit Ibanez pedalen en daarnaast ben ik geneigd te zeggen dat ik ze alléén weet uit een aantal soundtank distortions en uit de huidige 7-serie.
