En het antwoord is dus JA, een te hoge belasting (speaker impedantie) is schadelijk voor een buizenversterker omdat er "spikes" in de uitgangstrafo kunnen ontstaan. Een 100% mismatch wordt door de meeste amps nog wel getolereerd maar b.v. een 16 Ohm cabinet aansluiten op een 4 Ohm versterker is gewoon je amp op de pijnbank en zal te vroeg (na een paar jaar) overlijden.Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Droffie
Geef dan aan wat je niet precies begrijpt dan leggen we het gewoon uit. Het is redelijk eenvoudig en geen hogere wiskunde ofzo... Een transistor heeft de eigenschap om meer stroom te gaan trekken als de belasting / afsluiting (aangesloten speaker impedantie) te laag is. Het meest extreme geval van een "te lage afsluiting" is kortsluiting en zoals je misschien wel weet kunnen transistoren daar echt niet tegen, ze gaan dan heel veel stroom trekken en branden dan gewoon door. DAT verhaaltje zit bij iedereen in het geheugen gegrift en er zijn mensen die aannemen dat dat voor een buis ook zo is, maar dat is dus niet zo. Een extreem voorbeeld hiervan is wel dat in een Fender versterker (en misschien ook wel in Marshall en andere merken) de speakeruitgang wordt kortgesloten als er geen plug in zit. Dat is dus een voorbeeld van zo'n heeeeele lage belasting. Ik ben vast niet de enige die wel eens op een buizenversterker heeft gespeeld terwijl ik vergeten wat het speakersnoertje aan te sluiten. Een transistor versterker was (bij die kortsluiting) meteen uitgefikt. Een buizenversterker niet. De buizen gaan niet meer stroom trekken maar gewoon de "normale" hoeveelheid stroom. Ze kunnen echter hun opgenomen vermogen niet goed kwijt en daarom worden ze warm / heet. Dat is op zich geen ramp want eindbuizen staan doorgaans in klasse AB of A en nemen zelfs in rust al 70% (klasse AB) tot 100% (klasse A) van het vermogen op, "in rust" wil zeggen als er géén signaal wordt versterkt.Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Droffie
Bij zowel een te hoge als een te lage afsluiting (speaker impedantie, ook wel eens "ohmage" genoemd) kan de versterker ook niet optimaal zijn opgenomen (gedissipeerde) vermogen kwijt aan de speakers en zal dus gewoon minder efficient werken en een wat groter deel van het opgenomen vermogen omzetten in warmte (wat op zich geen ramp is, in rust doet ie dat immers ook; trekt immers al min. 70% van het vermogen). Als je puur daar naar kijkt dan maakt het niet uit of er een 2x te hoge of 2x te lage afsluiting (impedantie) wordt gebruikt, dat komt qua vermogensafgifte beetje op hetzelfde neer; in beide gevallen kan de buis niet optimaal zijn vermogen afgeven.
Het probleem zit 'm echter in de uitgangstransformator. Deze "transformeert" de hoge uitgangsimpedantie van de eindbuizen naar een lage impedantie van de speakers. Bij hoge impedantie mag je ook gerust denken "hoge spanning / lage stroom" en bij lage impedantie "lage spanning / hoge stroom". M.a.w. Het Voltage aan de kant van de buizen is erg hoog en en wordt omgezet naar een veel lager Voltage (feitenlijk niet zoals een gewoon adaptortje). Een transformator werkt echter altijd twee kanten op. M.a.w. als je aan de kant wat normaal de uitgang is, juist een spanninkje zou zetten, dan komt er aan de kant wat normaal de ingang is ook een hoog Voltage uit. DAT is dus wat er hier gebeurt. Een speaker reageert op wisselspanning afgegeven door de uitgangstranformator maaaarrrr... (geloof het of niet), een speaker wekt, b.v. als hij "terugveert" naar de middenstand, ook zelf spanninkjes op. Wanneer je nu de speaker impedantie 4 x te hoog maak, dan wekt de speaker dus ook spanninkjes op die 4 x hoger zijn dan "normaal". Die spanninkjes die de speaker opwekt zijn altijd wat kleiner dan wat erin gestopt wordt. Desondanks heb je hier dus ook het "omgedraaide effect"; de speaker stop een spanninkje in de "uitgang" en dat wordt dus ook getransformeerd naar een veel hogere spanning aan de andere kant (bij de buizen). Je kunt je voorstellen dat wanneer dat spanninkje 4x hoger is dan normaal, de opgewekte (hoog!)spanning aan de andere kant ook 4x hoger is en DAT is dus het probleem.
Een gemiddelde buizenversterker draait op 400 - 500 Volt. Dat wordt omgezet naar een veel lagere spanning op de speakers, meestal 10 - 50 Volt (even grof). De spanninkjes die de speaker opwekt zijn lager dan die erin gestopt worden. ALS de speaker een spanninkje opwekt kan de opwekte (hoog!)spanning aan de andere (buizen) kant van de uitgangstrafo bovendien nog "uit fase" zijn met de spanning die er op dat moment is dus wordt grotendeels opgeheven. Laten we zeggen dat de opgewekte spanninkjes ong. 3/4 zijn van wat er ingestopt wordt. Bij een 4x te hoge speaker impedantie betekent dat dus nog steeds 3x zo hoge spanninkjes. Die zullen aan de andere kant echt een 3x te hoge hoogspanning opwekken. In het meest gunstige geval is die uit fase (en wordt dus opgeheven) maar dan nog blijft er 2x de hoogspanning over. In het meest gunstige geval komen dus piekspanningen voor in je uitgangstrafo van 800 - 1000 V!! Je kunt je wel voorstellen dat dat niet gezond is voor een versterker die maar berekend is op 400 - 500V.
In de praktijk kan er veel, een mismatch van 100% lijkt in de praktijk goed te gaan en een uitgangstransformator heeft ook zeker wel een bepaald werkgebied. Ik heb hier zelf een THD uitgangstrafo liggen die twee uitgangen heeft; een 2 tot 4 Ohm uitgang en een 8 tot 16 Ohm uitgang. Dat geeft al een beetje aan dat meneer THD de zaken inderdaad wat relaltiveert en dat is ook prima. Ik kan niet geloven dat meneer THD adviseert een 16 Ohm cabinet aan de 2-4 Ohm aansluiting te hangen, ze weten echt wel beter. Andersom (2 Ohm cab aan de 8-16 Ohm uitgang) is qua mismatch / inefficiency even "ernstig" maar geeft niet het effect van de spikes en is daarom minder schadelijk.
Nou, ik heb een poging gedaan om het in "gewone" taal uit te leggen. De strekking van het verhaal is liever gewoon de juiste speaker load gebruiken en ALS je in noodgevallen moet mismatchen, dan liever lager dan hoger.
Okay, ik geef me gewonnen :razz:Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Droffie
