Welkom op het GitaarNet.
  • Deel III: Interview Sander de Gier bouwt voor Don Alder

     ARTIKELEN


    Deel III: Het buigen
    Sander de Gier bouwt voor Don Alder
    door De Gier Gitaarbouw Juli 2006
    De Gier Gitaarbouw

    Hallo allemaal, we gaan snel verder. De buigmal staat klaar en de zijkanten kunnen nu gebogen worden. Omdat de kast niet overal even diep is, zijn de zijkanten niet overal even breed. Ik zaag meestal de contour van de zijkanten eerst grof uit, dan hoef ik dat niet meer te doen als ze gerond zijn. Dat zaagt een stuk makkelijker. Maar deze keer doe ik dat niet, want Don wil een wedge-shaped klankkast. Ik maak wel 1 zijkant van de zijkant (snap je het nog) vlak op de vlakbank. Dat wordt de kant waar later de top tegenaan gelijmd wordt. Die wordt ook wel licht gecontourd omdat ook de top niet helemaal vlak is, maar dan is het in ieder geval handig uit te lijnen op mijn buigmal.


    Het buigen kan beginnen

    Nat maken
    OK, natmaken die handel. Ik houd een zijkant onder de kraan totdat het lekker nat is aan alle kanten. Helemaal door en door nat is het dan niet, maar dat hoeft ook niet. Doordat er een dunne stalen plaat meegebogen wordt over het hout heen kan de stoom toch niet weg en wordt tijdens het verhitten het hout door en door gestoomd. Dus het kan ook gewoon met koud water, het hoeft echt niet een uur te weken in kokend water.


    Buigen maar!

    De zijkanten
    We leggen alles klaar voordat het echte werk begint: genoeg lijmklemmen, dekentje, dwarshoutjes, staalplaat en een natte zijkant. Eerst de deken op de mal, daarop het natte hout, daarop de staalplaat.

    Ik markeer de mal op 1 punt en geef de zijkanten ook een markering. Zo weet ik zeker dat ik de zijkanten netjes gespiegeld buig. Dan begin ik met 2 klemmen te plaatsen midden op de lower bout, de plaats waar een gitaar op zijn breedst is. Ik doe steeds een dwarshoutje onder de klemmen, die zorgt dat midden op het hout ook wat druk komt. Deze klemmen plaats ik nu vast zodat het hout niet verschuift tijdens het plaatsen van de overige klemmen. Nu pas steek ik de stekker in het stopkontakt.

    Na een minuutje begint het te stomen en pruttelen. Dan heb ik niet zo veel tijd meer. Ik moet razendsnel de andere klemmen plaatsen en de stekker er weer uit jassen, want ik wil geen brandje. Ik begin in de taille, waarvoor ik een speciaal klemblokje gemaakt heb die in de vorm van de mal past. Dan de rest van de upper bout, de bovenkant van de klankkast. Daarna het eindje van de lower bout nog. Dan stekker er uit en wachten. Ik laat het zo een dagje staan, dat ik zeker weet dat al het water eruit is. Dan kan ik hem losmaken en in de andere mal klemmen zodat hij niet terug springt in zijn oude vorm. Helemaal terug springen doet hij nooit, maar ik heb wel gezien dat als je hem niet inklemt, dan wordt hij langzaam steeds wat wijder.

    Dan de andere zijkant ook nog, even goed opletten dat hij met de goede kant boven ligt, anders is hij niet gebookmatched straks...


    Het achterblad: vervolg

    Het achterblad: vervolg
    Inmiddels ben ik ook wat verder gegaan met het achterblad. De 2 delen heb ik aan elkaar gelijmd en ik heb een strip aangebracht over de lijmnaad heen. Ik gebruik daarvoor een strook die ik van het hout van het bovenblad heb afgezaagd. Die strip verstevigt de lijmnaad. En in veel gevallen is er nog een purfling aangebracht over de lijmnaad heen, dus zo'n extra versteviging daaronder heeft wel nut. Daarna heb ik de balkjes voor het achterblad gemaakt en gelijmd.Die maak ik uit een stuk spruce. Ideaal is als ze 100 % kwartiers zijn, en dat lukt vrij aardig!


    Balkjes en lijmnaad

    Over waar die moeten komen en hoe de vorm moet zijn, bestaat onder bouwers weer allerlei geharrewar. Sommige bouwers stemmen hun achterbladen en andere willen dat hij 'dood' is. Ikzelf houd me aan de traditionele plaatsen en rond na het lijmen de balkjes. In doorsnee zouden ze eruit zien als een omgekeerde "U".

    Het achterblad krijgt een bolling mee. Die ligt voor mij vast, want ik heb 2 holle schuurschijven gemaakt, die gebruik ik altijd. Zowel het achterblad als het bovenblad staan bol, maar het achterblad het meest. Die schijven gebruik ik om de zijkanten mee te schuren later, zodat ze een bol achterblad kunnen ontvangen op hun lijmvlak. Nu gebruik ik ze ook vast om het lijmvlak van de achterbalkjes af te tekenen. Die schuur ik vervolgens in de gewenste bolling op mijn bandschuurmachine. Dit is nog best lastig, want je wilt wel dat het bolle lijmvlak haaks is t.o.v. de zijkanten. Anders staat je balkje scheef. Vervolgens teken ik een inkeping af op het midden van de balkjes en haal dat weg m.b.v. de lintzaag en wat vijltjes. Dat is zodat ze precies over die middenstrip heen vallen.

    Als dan alle balkjes voorbereid zijn kunnen ze op hun plaats gelijmd worden. Ik teken de locaties met potlood op het achterblad en lijm ze per 2 vast. Ik gebruik een heel rijtje Klemsia klemmen, van die houten klemmen met vilt, om het hout niet te beschadigen. Hier gebruik ik Tite-bond, gele houtlijm. Plakkerig spul.


    Het achterblad: vervolg

    Kopplaatje
    Ik heb intussen ook nog wat anders voorbereid. Ik heb de toets vast gemaakt en het kopplaatje. Deze 2 heb ik opgestuurd naar Graig Lavin, die er een custom inlay van orca's in gaat leggen. Het kopplaatje is een stuk Makassar ebony, dat ik op 2mm dikte geschuurd heb en op Graig's verzoek vast in de exacte contouren heb geschuurd met de bandschuurmachine. Zelf werk ik liever in een andere volgorde, ik lijm liever het ruwe plaatje eerst en doe daarna de hele kop in de vorm. Maar dit werkt voor hem makkelijker.

    De ebben toets heb ik gevlakt en op dikte geschaafd met de vlakbank en vandiktebank. Daarna heb ik de fretsleuven gezaagd met mijn zelfgefabriekte fretsleuvenzaagmachine. En vervolgens de zijkanten op breedte geschaafd en vast een grove radius van 14" geschuurd. Dat is allemaal nog wat ruw, maar dicht genoeg bij het gewenste eindresultaat voor Graig om in te leggen, zonder dat hij bang hoeft te zijn dat ik van zijn dierbaar kunstwerk een lompe millimeter weg schuur naderhand. Daar was hij een beetje bezorgd over.

    www.degiergitaarbouw.nl

    Sander de Gier



    top


     Relevante links:

    Don Alder
    handcraftinlay.com


Back to top