Welkom op het GitaarNet.
  • De Blues deel V: Het Heilige Vierkant

     SOLO

    De Blues deel V: Het Heilige Vierkant

    We gooien er weer even een figuur tegenaan:

    De bovenste 4 snaren zijn hier even van toepassing. De andere 2 vergeten we. Er is sprake van een vierkant: 4 tonen op een snaar en 4 snaren: 4 bij 4.

    Hebben we daarmee alle tonen te pakken? Alle tonen betekent dat je ze alle 12 hebt: A t/m G#.

    Effe kijken:

    -op de D-snaar: G,   G#/As,   A,   A#/Bes
    -op de G-snaar: C,   C#/Des,   D,   D#/Es
    -op de B-snaar: E,   F,   F#/Ges,   G
    -op de E-snaar: A,   A#/Bes,   B,   C

    Volgens mij heb ik alle tonen te pakken:

    C, C#/Des, D, D#/Es, E, F, F#/Ges, G, G#/As, A, A#/Bes, B

    jawel, 12 tonen.
    Sommige tonen komen 2 maal voor in het vierkant.

    Blues in A
    In een blues in A komen - akkoordsgewijs - de volgende tonen voor (blues-penta). Daarbij ga ik ervan uit dat ik een bluesakkoord de volgende noten van belang zijn (vanuit de grondtoon gezien):

    A: A - B(9) - C/C# (min/maj) - D(4) - D#/Es - E(5) - G(7)
    D: D - E(9) - F/F# (min/maj) - G(4) - G#/As - (A) - C(7)
    E: E - F#(9) - G/G# (min/maj) - A(4) - A#/Bes - B(5) - D(7)

    Alles bij elkaar komt het volgende tonenarsenaal naar voren:

    A, A#/Bes, B, C, C#/Des, D, D#/Es, E, F, F#, G, G#,

    Wederom; we hebben alle tonen te pakken. We hebben alle 12 de tonen uit de regenboog te pakken. En dat nog wel in hetgeen doorgaat als "rock ' roll"/"blues" en andere stromingen die een beginnend gitarist onder de knie dient te krijgen. Anders gezegd: je denkt het pierenbadje in te mogen en die blijkt ineens 10 meter diep!

    Wat een vreselijke vrijheid. Je mag alles doen wat je wilt. Ik zet het door en als je wilt afhaken doe je dat maar. Sommige dingen zijn zo simpel dat je er gek van wordt. Nee, laat ik het anders zeggen: soms ben je zo vrij dat je naar beschutting zoekt. Wel, ik geef je geen beschutting, ik flikker je naar beneden. Kijk maar of je kan vliegen…:

    1 + 1 = 3
    Wat met die vrijheid te doen?

    Iemand heeft mij wel eens uitgelegd dat het in de muziek om 3 dingen gaat:

    1. motoriek;
    2. gehoor;
    3. input.

    En dat vond ik een mooi ding. Bovendien kun je ze allemaal kwijt in het vierkant:

    1.die motoriek leer je in het vierkant aan: een gitarist heeft normaal gesproken 3 vingerzettingen op 1 snaar; je hebt hier de keuze uit 4; veelal je middel- en ringvinger.
    2.Het feit dat je per snaar een keuze uit 4 hebt in plaats van uit 3, maakt dat je de nadruk gaat leggen op luisteren. In je vrijheid weet je standaards te creeren: jouw eigen wijze van motoriek en omgaan met vrijheid;
    3.Vervolgens leer je te denken in halfjes: je pakt grote 5'en en verminderde sexten.

    Naderhand heb je alle tonen onder de knie: je weet ze te pakken, je hoort ze en…. Als je niet vreselijk goed uitkijkt, ga je ze nog mooi vinden ook. En als het tot dat laatste bent gekomen, ben je verloren. Dat ben je tot een free-jazzkikker verworden. Dan maakt niemand je meer iets wijs.

    De Blues(5) gaat er dan ook over dat je met 3 toonsoortvreemde akkoorden van doen hebt waarbij mineur/majeur niets van doen heeft. Sterker, die mineur moet even worden opgetrokken. De septiem is vele malen lastiger, wee je gebeente als je een G# speelt over A7: dan ben je zomaar een zoete lul, maar als je diezelfde G# weet te raken over de derde trap (E7) dan ben je het helemaal.

    Blues is zo vreselijk moeilijk als je erover na gaat denken, en toch weten de meest grote mafkezen er leuke dingen mee te doen. Onbegrijpelijk.

    De Grote Oefening
    De grote oefening voor een free-guitarplayer is dan ook zijn weg te vinden in de 12 beschikbare noten. Ik wed dat je in het begin vreselijk valsspeelt. Maar ik denk ook dat je na een tijd van oefening de muziek leert te begrijpen. Zeker als je in het vierkant snaren durft over te slaan.

    Godver, wat een vreselijke goeie oefening.

    Al zeg ik het zelf…

    PS, probeer het vooralsnog niet over melodieuze songs. Bovenstaande gaat over jazz en blues. Melodie bestaat bij de gratie van "verboden tonen".

    En nu, afsluiten met een voorbeeldje? Mwa, dat zou eigenlijk niet in de filosofie van dit stukje passen. De blues(5) gaat immers over het ontwikkelen van je eigen keuzevrijheid, het kiezen (of benadrukken) van de (naar jouw inzicht) juiste tonen. Beschouw onderstaand voorbeeld dus als een vingeroefening. Waarmee je dus in ieder geval het onder (1) genoemde leert: de motoriek. We pakken het volgende vierkantje:

    en fabriceren het volgende loopje:

    Lezersvraag: Over welke akkoordenprogressie zou je deze lick kunnen spelen?
    De beste optie belonen we met een CD naar keuze en een jaar lang GitaarNet-plectrums.

    Oplossingen naar: willem@gitaarnet.nl



Back to top