PDA

View Full Version : Mijn Firebird



madman
9 augustus 2007, 14:28
Eindelijk ga ik ook eens een poging doen, ik ga een firbird maken.
Dit gaat een Firebird III worden, dot inlays, geen binding, maar wel een custom "Madman" logo, en een iets minder standaard finish met een knipoog naar een van m'n favo bands.
Neck-trough, en van sipo mahonie.
Gefotosoept plaatje;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/madmanfirebird.png

en dit wordt het logo op de trussrod-cover;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/madmanlogo.jpg

Een tijdje geleden heb ik uit mdf al freesmallen gemaakt met behulp van tekening die iemand voor me heeft gemaakt (nogmaals thnx rob!!!);
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_0902.jpg

even met de decoupeerzaag aan de gang;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_0903.jpg

madman
9 augustus 2007, 14:37
en dan met de vijl de definitieve vorm maken;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_0905.jpg

dat komt er dan zo uit te zien;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_0907.jpg

alle onderdeeltjes bij elkaar verzameld;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_1084.jpg

madman
9 augustus 2007, 14:47
Daarna het halsprofiel van m'n prs overgenomen;
eerst wat huishoudfolie erover ter bescherming van de lak;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_1085.jpg
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_1086.jpg

met een ringetje en een potlood de vorm overgenomen op een stukkie karton (kartonnetje staat tegen m'n capo aan),
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_1088.jpg
dat precies over het lijntje uitgeknipt, die op een ander kartonnetje gelegd, en met het ringetje langs de binnekant van het eerste kartonnetje de vorm weer overgenomen en uitgeknipt (verder geen foto's van), met uiteindelijk de vorm van de hals in dat 2e kartonnetje...

madman
9 augustus 2007, 14:48
gisteren heb ik het hout gekregen een paar mooie stukken sipo, een voor de hals (al op de juiste dikte gemaakt en de halshoek is er ook al ingezaagd), en 1 waar ik makkelijk de 2 wings uit kan halen;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_1099.jpg

het halsdeel is voor de body net íets te breed, en ik heb dat stuk gisteravond ook wat smaller gefreesd met de geleider
wou vandaag eigenlijk verder gaan, maar de weergoden werken nou niet bepaald mee, maar goed, hij hoeft morgen ook nog niet af te zijn;)

orreltak
9 augustus 2007, 15:21
worden de strepen zo netjes haaks of toch meer EvHzigzag?

niekb
9 augustus 2007, 17:59
firebird!!! nice

Mooi project, wens je veel suc6

Grtz
Niek

Ash ketchum
9 augustus 2007, 18:05
Sterkte, het ziet er nu al cool uit!

madman
10 augustus 2007, 11:26
ik baseer 'm losjes op deze gitaar;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/3b.jpg
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/3.jpg

Parasite
10 augustus 2007, 22:08
Holycrap vet project man! das weer eens wat anders dan een LP of de zoveelste strat. En persoonlijk vind ik de firebird ook veel bruter.
Goodluck and keep us posted!

Valoosj
10 augustus 2007, 23:53
binnenkort mijn G&L en jouw firebird, en vet jamme!

madman
10 augustus 2007, 23:56
binnenkort mijn G&L en jouw firebird, en vet jamme!

lol, moeten we zeker een keer gaan doen!


de strepen komen inderdaad zo recht over de body te zitten, bij het origineel is het tape, maar ik ga 'm gewoon zo finishen

oknarb180
12 augustus 2007, 01:20
Hey,

Leuk idee joh! Heb je ook als een doorsnede getekend voor de neckangle om uit te meten hoe je met de brug uitkomt? Is voor een neckthrough volgens mij van levensbelang!!!

Je verdere voorbereidingen zien er veelbelovend uit. Ik ben benieuwd hoe die uiteindelijk wordt.

vr.gr.

Branko

madman
12 augustus 2007, 17:48
Hey,

Leuk idee joh! Heb je ook als een doorsnede getekend voor de neckangle om uit te meten hoe je met de brug uitkomt? Is voor een neckthrough volgens mij van levensbelang!!!

Je verdere voorbereidingen zien er veelbelovend uit. Ik ben benieuwd hoe die uiteindelijk wordt.

vr.gr.

Branko

hey, niet getekend, wel uitgerekend, als ik de bushings verzink 2.6 graden, trouwens wel getekend, maar niet 1:1 en op de comp, maar heb de berekening op 3 verschillende manieren gedaan, onder andere via een automatische calculator

ik ben nu even bezig om de bodydelen grof uit te zagen, ga dat nog heel even afmaken, daarna meer foto's

madman
12 augustus 2007, 18:31
dus... heb helaas de bodydelen niet uit kunnen zagen, ik heb alleen hele grove zaagbladen daarvoor en het is zondag dus....
van de week ff een paar andere halen....

wat ik heb gedaan met de breedte van de body;
eerst met de geleider op de juiste breedte gebracht;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_1102.jpg

dan hou je een randje over dat op de juiste breedte is;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_1105.jpg
daar 2x met kopieerfreesjes langs gegaan, en voilla, de hele body is op dezelfde breedte

dat was het voor nu, hopelijk is het morgen en/of dinsdag een beetje weer, dan eindelijk ff die bodydelen uitzagen...

AvU
12 augustus 2007, 22:30
hallo madman!
ik zie dat je de kopieerbeiteltjes van mzs.nl hebt gehaald. Als je in de buurt beiteltjes kunt kopen die minder lang zijn, ik zou zeggen doen. het makkelijk met het frezen van een body maar voor een element holte is het niet fijn. je kunt beter een iets kortere beitel hebben, freest veel fijner en kun later altijd nog met een langere door gaan.

grt. Arjan

oknarb180
13 augustus 2007, 00:14
hallo madman!
ik zie dat je de kopieerbeiteltjes van mzs.nl hebt gehaald. Als je in de buurt beiteltjes kunt kopen die minder lang zijn, ik zou zeggen doen. het makkelijk met het frezen van een body maar voor een element holte is het niet fijn. je kunt beter een iets kortere beitel hebben, freest veel fijner en kun later altijd nog met een langere door gaan.

grt. Arjan

Hey,

Ik heb dezelfde freesbitjes en dan een lengte van 20mm en 25mm. Ik heb met deze bitjes bijna alle frezingen gedaan. Alleen voor het verzinken van de backplates van de tremolo en elektronica heb ik een klein freesbitje van Stewmac gebruikt. Wat dat aan gaat heb je ook helemaal gelijk! Ik ben blij dat ik de keuze uit meer bitjes heb voor de diverse dieptes.

vr.gr.

Branko

-geert-
13 augustus 2007, 16:42
Mooi hoor!! Ik heb precies dezelfde bovenfrees ! Van de aldi :D . En hij doet zn werk prima voor die 39 euro ! Hij kan alleen niet zo super diep, maar voor een gitaar diep zat, met juiste bitje. Die koste me trouwens bijna 70 euri :P bijna 2 keer zo duur als de frees zelf.
Gr Geert

madman
13 augustus 2007, 17:25
@ Branko; klopt, weet niet of je het elders op het forum per ongeluk gelezen had, maar m'n tante woont ook in heerhugowaard en is laatst ff voor me op en neer gereden naar de nibo, nog thnx voor de tip!

@ Arjan; m'n freesmallen zijn bijna een cm dik, m'n freesje is (uit m'n hoofd) 25 mm lang, dus ik zou m'n elementruimte er precies mee uit moeten kunnen frezen, zelfde geldt voor de electronicaholte, dusja, maar thnx voor de tip iig

ik heb de bouwmarkten in de buurt gestalkt met vragen over kopieerfrezen, maar ze konden zelfs niet eens een 6,3 mm spantang voor me bestellen dusja, zat weinig anders op...

mocht ik iets op een specifieke dikte willen frezen, dan zoek ik daarvoor een juiste dikte plaat, en maak daar met de originele mal een mal voor met de juiste dikte, probleem ook opgelost

oknarb180
13 augustus 2007, 17:32
ik heb de bouwmarkten in de buurt gestalkt met vragen over kopieerfrezen, maar ze konden zelfs niet eens een 6,3 mm spantang voor me bestellen dusja, zat weinig anders op...

Kijk, een linkje: http://www.gitaarnet.nl/forum/showthread.php?t=78646&highlight=spanhuls
Deze heb ik gemaakt om een ¼" freesje van Stewmac toch in een spantang van 8mm te kunnen gebruiken.
Van het weekend nog gebruikt en werkt perfect.
Kan er evt. 1-tje voor je maken en bij je tante droppen.

vr.gr.

Branko

madman
13 augustus 2007, 17:36
ja, klopt, heb ik gelezen, maar konden ze bij mij in de buurt niet bestellen dus

aluminium is redelijk zacht, daar heb ik het voor een frees die met 12.000 toeren draait niet zo op, vandaar dat ik dat met zo'n busje dus niet heb gedaan...
iig bedankt voor het aanbod!

madman
13 augustus 2007, 20:05
maar weer even een kleine update dan;

daarstraks onderweg naar huis bij de grote baas een paar nieuwe zaagbladen gehaald voor de decoupeerzaag, daarmee ging het een stuk beter:)

als eerste even de bodydelen op het hout getekend (denk niet dat het op de foto goed te zien is);
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_1108.jpg

maar zoals je op de volgende foto kunt zien, is die balk nèt niet breed genoeg voor een van de 2 delen;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_1107.jpg

wist ik vantevoren, maarja, als je het hout voor een zacht prijsje krijgt dan ga je over zulke dingen niet moeilijk doen, dus...

dat deel maar even heel grof uitgezaag;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_1110.jpg

madman
13 augustus 2007, 20:07
van het restant een stuk afgezaagd en er tegenaan gelijmd;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_1112.jpg

titebond blijft al onwijs goed aan je handen plakken dus over het hout maak ik me wat dat betreft ook geen zorgen meer....
bij gebrek aan de vloeibare variant maar met een korrel 80 papiertje m'n handen schoongewreven

morgen misschien weer verder, en anders wordt het na lowlands...

oknarb180
14 augustus 2007, 09:44
ja, klopt, heb ik gelezen, maar konden ze bij mij in de buurt niet bestellen dus

aluminium is redelijk zacht, daar heb ik het voor een frees die met 12.000 toeren draait niet zo op, vandaar dat ik dat met zo'n busje dus niet heb gedaan...
iig bedankt voor het aanbod!


Het aluminium dient alleen maar als vulting tussen de shaft van de frees en de spantang. Je drukt het echt niet in hoor. Gewoon vast zetten als een normaal bitje, kan echt geen kant op en is gewoon veilig hoor!
In ieder geval, graag gedaan!!!

vr.gr.

Branko

madman
3 september 2007, 19:08
Updeetje; ik heb inmiddels de wings gefreesd, en ff een hoekje hersteld waar de frees heeft gehapt, kan alleen het fototoestel niet vinden, dus de foto's komen later...

Op een plekje aan de zijkant van een van de wings zit een plekje van ongeveer 1x1 cm van ongeveer 1mm diep, waarin het hout een beetje versplintert lijkt te zijn.
Het is niet dat de frees daar gehapt heeft, maar gewoon zo'n plekje. Zit te overwegen of ik het weg zal vijlen of later opvul met houtpasta...

G.G.
3 september 2007, 19:13
Updeetje; ik heb inmiddels de wings gefreesd, en ff een hoekje hersteld waar de frees heeft gehapt, kan alleen het fototoestel niet vinden, dus de foto's komen later...

Op een plekje aan de zijkant van een van de wings zit een plekje van ongeveer 1x1 cm van ongeveer 1mm diep, waarin het hout een beetje versplintert lijkt te zijn.
Het is niet dat de frees daar gehapt heeft, maar gewoon zo'n plekje. Zit te overwegen of ik het weg zal vijlen of later opvul met houtpasta...

Kijk uit met sommige soorten houtpasta als je blank wilt aflakken of wilt stainen.

laurence
3 september 2007, 19:29
als het 1mm diep is valt het toch niet op? ik denk dat als je er houtpasta overheen doet dat je het meer ziet?

G.G.
3 september 2007, 19:45
als het 1mm diep is valt het toch niet op? ik denk dat als je er houtpasta overheen doet dat je het meer ziet?

Maar als je een stuk hebt van 1cm x 1 cm oppervlak waar de stain niet mooi intrekt, dan gaat dat behoorlijk storen.

marter544
3 september 2007, 19:46
Heel vet, ik ben echt een grote fan van firebirds! Dat word waarschijnlijk mijn volgende...

madman
3 september 2007, 23:18
Ik ga 'm sowieso niet stainen, maar dekkend lakken (zie openingspost). Zal morgen ff een foto posten...

Fender75
4 september 2007, 09:36
Leuk project! Inderdaad weer eens wat anders als een strat of tele. Zal deze eens goed volgen!! Succes oknarb!

AvU
4 september 2007, 15:09
Madman maakt hem hoor :satisfie:

madman
4 september 2007, 16:20
hahahah, maakt niet uit;)

*zoekt naar het fototoestel...*

madman
4 september 2007, 20:14
*HOERA, GEVONDEN!!!*

foto van de wings;
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_1114.jpg

had wat moeite om een duidelijke foto van dat plekje te maken, beter dan dit wou niet lukken:s
http://i183.photobucket.com/albums/x51/Madmannl/Firebird/IMG_1118.jpg
zal ik het maar laten voor wat het is en later opschuren en vullen met houtpasta?

zoals je trouwens op die eerste foto kan zien heeft de frees linksonder een keertje gehapt, netjes afgevijld en een nieuw blokje tegenaan gelijmd, op de foto kun je het stuk wat ik er eerder aan gelijmd had linksbovenin ook net zien

hassent
4 september 2007, 21:33
Ik zou 'm toch vullen met houtpasta. Anders heb je er zo'n rare buts in zitten as je 'm gaat lakken. Nu kun je het nog eenvoudig oplossen.

oknarb180
4 september 2007, 23:47
Hahaha,

Ik denk niet dat ik gauw een firebird zal bouwen, is niet helemaal (=helemaal niet) mijn model, sorry! Maar ik vind het fantastisch om te zien hoe je met je bouwproces bezig bent, en dat dwingt respect af, afgezien van welk model het is (tenminste, dat vind ik!). En het is inderdaad weer eens wat anders dan een strat of tele, maar goed...

Wat ik helemaal leuk vind om te zien is dat je een neckthrough bouwt.
Complimenten hoor!

vr.gr.

Branko

madman
11 september 2007, 09:02
kleine update (geen foto's); ik heb gisteren alles netjes geschuurd en kan binnenkort de wings af laten schuinen

ik heb nog het een en ander gedaan, maar daar open ik een draadje over zodra ik foto's heb gemaakt...

ieme
29 september 2007, 16:34
ik heb een tegekke oude firebird, maar merk toch dat ik er niet veel op speel, is lomp groot ding (lang) en mijne is nog mint, dan pak je voor een gig sneller even een les paul deluxe (ook minihumbuckers) en een les paul custom en gaan...

Maaaaar, madman, je maakt er iets moois van en ben dan ook zeer zeer benieuwd naar t uiteindelijke resultaat, heb zelf ooit een brian may gitaar gebouwd dus weet hoe enthousiast je kan zijn! Jammer van je prs halsprofiel, al is t "fijn" zou ik toch voor een firebird model neck gaan, je mag de mijne wel komen overnemen, geen probleem!

ieme

Squier4ever
29 september 2007, 17:13
ik heb een tegekke oude firebird, maar merk toch dat ik er niet veel op speel, is lomp groot ding (lang) en mijne is nog mint, dan pak je voor een gig sneller even een les paul deluxe (ook minihumbuckers) en een les paul custom en gaan...

Maaaaar, madman, je maakt er iets moois van en ben dan ook zeer zeer benieuwd naar t uiteindelijke resultaat, heb zelf ooit een brian may gitaar gebouwd dus weet hoe enthousiast je kan zijn! Jammer van je prs halsprofiel, al is t "fijn" zou ik toch voor een firebird model neck gaan, je mag de mijne wel komen overnemen, geen probleem!

ieme

dit vraagt natuurlijk om familiefoto's...

madman
30 september 2007, 01:22
dit vraagt natuurlijk om familiefoto's...

hopelijk bij de meet 18 november, als ik het red om 'm voor die tijd af te maken...

madman
30 september 2007, 11:17
trouwens nog een update;

ik heb de vorm overal uit gefreesd, ik zit nu te wachten tot ik tijd heb om een afspraak te maken om het hoogteverschil in de wings te maken, en de headstock onder de juiste hoek af te zagen, want dat kan ik met mijn gereedschap hier niet...

EDIT; moet het wel ff goed zeggen; ik heb de bodydelen in vorm gefreesd, hals nog niets aan gedaan
degenen van wie ik het hout heb zou me eventueel een keer op een zaterdagochtend kunnen ontvangen als er niet te veel ander werk ligt, maar dat gaat bij mij de komende 2 weken iig al niet lukken...

Danielovich
5 oktober 2007, 16:27
@ Madman. Hoe heb je dat gibson achtige logo gemaakt?

madman
5 oktober 2007, 17:50
heeft iemand anders voor me gedaan; ff zoekfunctie gebruiken;)

over een paar weken heb ik trouwens herfstvakantie, maar nog steeds geen tijd op zaterdagochtend, ik weet niet of iemand zoiets heeft van; kom dan ff bij mij langs is het zo gefikst
zou voor mij enorm veel tijd schelen

ik hoor het wel,
THNX!

STW
7 oktober 2007, 23:07
dat logo heb ik in paint gemaakt : )
beetje knippen en plakken met het originele gibson-logo als uitgangspunt

madman
30 oktober 2007, 11:02
*bump*
eigenlijk niets nieuws te melden, het hele zwikkie ligt nog steeds op dezelfde plek onder de kast, heb het nogal druk gehad de afgelopen tijd...

ik moet nog steeds de scarf joint zagen voor de headstock, maar dat durf ik dus zelf niet zomaar uit het losse polsje (ideeen anyone?)
ik hoop ook nog steeds ff tegen iemand aan te lopen die een mooie vandiktebank heeft staan om m'n wings af te schuinen... (again; anyone?)

wat wel nieuw is; ik ben inmiddels begonnen aan een assembleeprojectje, ik kon de mooie aanbiedingen van guitarsupplies in de koopjeshoek toch niet weerstaan....
details;
- tele-body, toen ik begon met gitaarspelen vond ik ze echt spuuglelijk, nu raak ik er eigenlijk steeds meer gecharmeerd van....
- een strathals met rosewood toets, zit te overwegen om 'm tele-achtiger te maken....
- turtoise slagplaat
- lil puncher modern lead in de brug (met push-pull), en een lipstick bij de hals (ben het preciese type ff kwijt...)
- flamed maple fineertje
verder allemaal vrij standaard telecaster...

kleur ben ik nog niet helemaal uit, aan de ene kant vind ik black cherry heel mooi, zoals schecter dat heeft op een aantal modellen (006 elite bijv.), maar aan de andere kant lijkt me dat weer minder icm die slagplaat, dus; suggesties zijn welkom...
zodra ik foto's heb zal ik daar ff een nieuw draadje openen...

elijzenhello
19 januari 2010, 15:02
Hoi,

Ik zie dat je er werk van maakt om een van de mooiste gitaren te ontwerpen.
Mijn vraag aan jou is dan ook of ik een kopie van jou bouwtekening mag hebben?

Ik heb net een Eko en een Washburne gerestaureerd en wil nu wel eens een gitaar helemaal nieuw bouwen.

Als je er een vergoeding voor wil hebben dan hoor ik dat graag van je.


Met vriendeklijke groet,

Henrie

Scrollcock
19 januari 2010, 15:07
dit topic is ruim 2 jaar oud, ik weet niet of ze nog regelmatig op het forum komen




mart

Hiro
19 januari 2010, 15:08
Leuk dat je een vraag komt stellen op t forum maar doe dat dan niet op een artikel van 3 jaar oud.

En madman heb ik hier zelf ook niet mer gezien, dus ik denk niet dat ie nog op t forum komt, kan er naats zitten hoor.

Maar let de volgende keer even op de datum, maak je meer vrienden mee ;)

Als je gitaartekeningen wilt hebben kijk dan even naar de topic met de naam Gitaarbouw tekeningen (http://www.gitaarnet.nl/forum/showthread.php?t=121523)

Bram+
19 januari 2010, 15:12
Misschien heeft madman zich op deze thread geabonneerd zodat hij een melding krijgt als er nieuwe reacties zijn, maar anders is het misschien beter om hem een mailtje te sturen, er staat een mailadres in zijn profiel en anders moet je 'm even op die naam in het mailadres hyven o.i.d.

sbms97
23 juni 2011, 22:10
madman, ik vind jou firebird egt sppr en ik wil heel graag het eindresulaat zien, ik ben nu ook aan een firebird begonnen, waNT FIREBIRDS ZIJN GEWOON EEN VAN DE BRUUTSTE EN VETSTE gitaren. ik had een vraag, dit wordt mijn eerste zelfbouw gitaar en ik vroeg me af, zou ik een hals kopen en die wat customize of zal ik er een zelf maken, en hoe moeilijk is het om een hals zelf te maken?

alvast bedankt

madman
23 juni 2011, 22:41
Firebirds zijn idd gewoon gaaf!
Die firebird was ook m'n eerste project en ligt bij gebrek aan tijd en het juiste gereedschap onder m'n bed stof te verzamelen. Heb eerst m'n tele afgemaakt waar ik later aan was begonnen.
Ik denk eigenlijk dat dat wel een goeie move was, sowieso om wat ervaring op te doen. Hoe moeilijk het precies is om een hals te maken kan ik je dus ook niet echt een antwoord op geven, dat gedeelte ben ik nog niet aan toegekomen.
Ten opzichte van de rest van de gitaar denk ik dat het toch wel een relatief lastige klus is, zeker bij een (neck trough) firebird.

haakman123
24 juni 2011, 00:25
Ik zou ook wel het einresultaat willen zien :p
Firebirds zijn te mooi namelijk!

sbms97
24 juni 2011, 09:34
ik ben van plan om een hals ergens vandaan t halen , madman begin alseblieft weer aan die firebird, kan niet wachten tot ie af is en we het eindresultaat zien. over de hals ik denk dat ik ergens ga zoeken voor een hals en die er gewoon opzet, want kben pas 13 dus een hals is misschien nog wat te hoog gegrepen voor mij :D :rockon:

madman
24 juni 2011, 11:59
Ik heb voorlopig nog even wat andere prioriteiten, en de volgende stappen in het bouwproces heb ik het gereedschap niet voor, dus ik moet op zoek naar iemand met een goeie vlakbank en een lintzaag. Maar na het resultaat van m'n tele jeuken m'n handen om er weer mee aan de slag te gaan!

sbms97
24 juni 2011, 17:34
mag ik wat vragen, weet jij hoe de gleuven moeten voor de bedrading en zo en hoe ik dat het beste kan doen want kan niks vinden over hoe de gleuven moeten

madman
24 juni 2011, 20:49
Voor de bedrading zit er bij de controls een cavity gefreesd aan de achterkant, voor de switch loopt er een gleuf onder de slagplaat, met twee kleine gleuven richting de elementen, verder moet je dan een gat boren van die gleuf naar de control cavity, en vanuit de elementuitsparingen naar de andere twee gleufjes.
Easy ;)

sbms97
25 juni 2011, 09:42
bedankt voor de info kga denk ik vandaag weer beginnen, ben nog aan t denke welke houtsoort ik pak.