Nog even iets over PA

[Han S]

Dat is een moeilijk vak, het versterken van bands in grote zalen, op pleinen en voetbalstadions. Wel erg spannend en ik vind het nog steeds te gek om af en toe te doen.

Ik vrees dat als je een opleiding volgt op een of ander instituut dat je dan weinig te maken krijgt met Public Adress, je moet dat grotendeels in de praktijk leren en het vereist een aantal kwaliteiten. Zo moet je niet alleen kennis hebben van de apparatuur en welke microfoon je het beste op welke plaats kunt zetten, maar je moet ook snappen hoe bepaalde muziek moet klinken en je moet goed met mensen kunnen samenwerken.

Als ik ergens naar een concert ga krijg ik altijd jeukende vingers en ik weet dat het helemaal fout is. Ik ga me er ook vast niet mee bemoeien of ongevraagd mijn mening geven, maar als mijn mening dan wel wordt gevraagd wil ik die ook wel geven.

Zaterdag waren er stadsfeesten in Hoorn, een jaarlijks terugkerend festijn met podia over de hele binnenstad verspreid. Het is geweldig om dat mee te maken en het doet mij altijd terugdenken aan 20+jaar geleden toen ik zelf daar vaak achter de mengtafel stond met allerlei bands, van reggea via metal en jazz, pop en rock, ska en punk, blues en het jaarlijkse bigband festival, naar de shantykoren.

En ook zaterdag kwam er weer een oudere vrouw klagen bij die geluidstechnicus (van een jaar of 22) dat het geluid veel te hard was, wat dus niet zo was want het was redelijk kwa volume. En hevig demonstrerend ging deze oude dame met de vingers in de oren langs het podium lopen terwijl de band hun 60er en 70er jaren reportoire onvermoeibaar over de speakers deed schallen.

Dat brengt mij op het volgende: veel bands vinden het geweldig om op te treden, maar het valt mij op dat ze zelden de puntjes op de i weten te zetten en daarmee een tegenvallende en wat saaie vertoning uitvoeren. En dat is jammer, je staat daar op een groot podium met een goed PA en maakt er dan een weinig spannende vertoning van, echt zonde want ze brachten fantastische mooie muziek van CSN&Y, The Band, Focus etc. Het valt me op dat de oude muziek kennelijk heel populair is these days.

Het goede nieuws is dat ze een echte rhodes en een hammond met leslie het podium hadden opgesjouwd en bovendien een fantastische toetsenist hadden.
De geluidstechnicus was zoals gezegd een jongen van een jaar of 22, een heel relaxte vogel maar het was duidelijk dat dit niet zijn muziek was en hij het ook niet kende. En dan krijg je een mix die eigenlijk niet kan bij die muziek.

Gisterenavond op hetzelfde plein geweest en weer speelde daar een band die toevallig dezelfde muziek maakte maar wel duidelijk de puntjes op de i zette. Ik ging helemaal uit mijn dak en ik niet alleen, het hele publiek stond te bewegen. Cripple Creek Ferry heet deze band en ze deden het fantastisch, drie geweldige achtergrondzangeressen en dan 'With a little help from my friends' doen van Joe Cocker, helemaal compleet met bijbehorende oerkreet, helemaal goed. Ik had de hele dag al in Lelystad rondgelopen en had een paar lamme poten, maar met deze band is dat weer helemaal goed gekomen.

Maar ook dit geluid (niet lelijk bedoeld hoor) had weer een minpuntje, het orgelgeluid uit de synth was veel te hard en dat irriteert me dan een beetje. Maar verder was dit wel het beste optreden wat ik in lange tijd heb meegemaakt.

Het wordt een beetje een lang verhaal, sorry.

PA dus, ik kwam op een ander plein, het plein waar ik geboren ben en 22 jaar heb gewoond en daar zag ik iets opmerkelijks. Een paar hardstikke aardige jongens deden daar het geluid, maar met een digitaal mengpaneel, zo'n kleintje van Yamaha dat eigenlijk voor recording bedoeld is en dat vind ik vreemd. Waarom? omdat PA per definitie een analoog gebeuren is waarbij het onnodig is om het geluid te digitaliseren om het vervolgens weer analoog naar de versterkers en speakers te sturen.

Dat werd ook duidelijk toen de band hun 70er jaren Hendrix en pink Floyd begon te spelen, digitale vervorming in de vorm van een krakende basdrum en een krakend gitaargeluid, nogmaals, hardstikke aardige jongens die vreselijk hun best deden, maar een convertor die over zijn nek gaat klinkt echt veel erger dan een analoge mengtafel die in de stress raakt.

Een ander probleem is dat je dan bijvoorbeeld een nummer van Jimi Hendrix hoort (Purple Haze) met een keiharde basdrum met een hele felle pit en persoonlijk vind ik dat niet bij deze muziek horen. En een derde PA probleem vond ik dat de communicatie tussen de crew en de band niet anders kon dan via het PA en het publiek dus deelgenoot werd van al die nutteloze discussie tussen muzikanten en PA mensen.

Op het eerder genoemde plein hadden de geluidsjongens alle drie een revermicrofoontje en een oortje en waren ook vaak via dit gesloten systeem met elkaar in overleg. En zo hoort dat ook.

Ik kan er weer ff tegen.

[Roman]

Als ik ergens naar een concert ga krijg ik altijd jeukende vingers en ik weet dat het helemaal fout is. Ik ga me er ook vast niet mee bemoeien of ongevraagd mijn mening geven, maar als mijn mening dan wel wordt gevraagd wil ik die ook wel geven.Hoe herkenbaar.... zucht.

[Rutger]

Wat me dan verbaast, is dat het gros van het publiek haarfijn doorheeft dat het PA geluid slecht is, en de geluidsman lekker staat te ouwehoeren alsof er niks aan de hand is.


Terwijl die gast er toch veel meer van zou moeten weten dan de luisteraars? :dontgeti:
Daar kan ik dus niet bij....

Ik bedoel, je hoeft als bezoeker maar 10 seconden voor het podium te staan en je hebt je oordeel al rond: hammond te hard, zang te zacht, gitaar te schel, snaredrum niet te horen, etc. En toch blijft dat de rest van het optreden zo....?
Nu weet ik dat een en ander samenhangt met de prestaties van de band, maar er valt toch wel een hoop te fixen achter het mengpaneel, of niet?

[Han S]

Wel zeker en vast, ik zag gisteren bijvoorbeeld dat de PA man vroeg of de gitaaramp wat zachter mocht en de gitarist ook vroeg of hij dan wat harder op de monitors mocht en dat gebeurde ook meteen. De gitarist zette direct zijn amp zachter.

Wat mij ook opviel is dat tijdens de soundcheck een van de racktoms niet zo goed klonk en dat de geluidsman niet wist in welk toongebied hij de fout moest zoeken, terwijl hij het ook snel had kunnen oplossen door de microfoon een paar centimeter te verplaatsen. Hij zat wel een tijdje in zijn menu'tjes te grasduinen maar wist het 'probleem' niet op te lossen.

Het is niet zo makkelijk hoor en je hebt ook maar heel weinig tijd om het goed te doen, zeker met festivals.

Wat je zegt over die wannabe geluidsmensen die het belangrijker vinden om achter dat paneel te staan dan dat ze het belangrijk vinden om een goed geluid neer te zetten is heel herkenbaar. Maar dan moet je weer onderscheid maken tussen de vrijwilliger/amateur geluidstechnicus in de kleinere jeugdcentra en de betaalde professional die niet in de gaten heeft dat de gitarist aan een solo is begonnen en het drukker heeft met zich te profileren en bier te drinken.

[Han S]

Hoe herkenbaar.... zucht.

Nou ja , weet je, ik vind het altijd zo zonde dat daar een band zijn best staat te doen en dat het dan zo matig of slecht klinkt. Ik deed altijd mijn stinkende best om het zo goed mogelijk te krijgen en ondanks dat lukt het niet altijd helemaal omdat een band zijn eigen geluid naar de kloten helpt door veel te hard te gaan op een relatief klein podium. En dan doe je er niet zo veel meer aan als ze het verdommen om mee te werken.

Want zet jij maar eens drie microfoons op een Leslie met op een meter afstand een gitaarkast op 126dB.

[Rutger]

Ik begrijp dat het een vak apart is en het niet eenvoudig is. Maar de voorbeeldjes die ik hierboven noem, lijken mij toch vrij eenvoudig op te lossen? Zoals je zegt, even de gitarist aangeven dat ie wat aan z'n instellingen moet veranderen. De hammond iets zachter zetten zodat de zang beter te horen is. t Lijken me toch vrij eenvoudige ingrepen om het PA geluid wat te verfraaien...? En toch gebeurt t vaak niet, en hoor je achteraf van t publiek dat je bijv. wel lekker uit je dak stond te gaan, maar dat niemand een noot van je solo heeft gehoord.

En ja, t is een veelvoorkomend probleem bij amateur/wannabe geluidsmannen. Maar ik maak het toch regelmatig mee bij grotere festivals met ingehuurde geluidsbedrijven. Die lijken wel een instelling te hebben van "Zet die subs maar lekker hard, dan is iedereen blij"

[bass blom]

ook hier slaat de automatisering toe.
PA bedrijfjes maken gewoon een presetje van een bandje en dan halen ze het presetje bij een volgend optreden naar voren en klaar.
kind kan de was doen, dat zie je dus ook dan, dat er een jochie staat.
af en toe een vinger aan een schuif.

[Han S]

Als je een goede en gedisciplineerde band moet doen heb je er weinig werk aan. Als je het basisgeluid goed hebt staan hoef je er niets meer aan te veranderen en alleen de solo's wat naar voren halen.

Dat is toch echt niet zo moeilijk, het probleem is de band met weinig tot geen ervaring, maar met zeer luide versterkers. Een 100 watt Marshall met 4*12 is hard genoeg voor het gemiddelde plein midden in de stad. En dan blazen die speakers ook bij voorkeur richting zangmicrofoon met de zangeres met het zachte stemmetje.

Tja, je kunt die PA jongens ook niet overal de schuld van geven. :D

[Rutger]

Nee, dat weet ik ;) Daarom vraag ik het je even: waar ligt t nu aan?

Het basisgeluid van een band moet wel goed zijn, anders valt er ook niks goed uit te versterken.

Ik erger me dan ook vaak kapot aan de sound van de gitarist. Allemaal hebben ze de duurste spullen, maar ze kunnen er geen fatsoenlijk geluid uithalen. Ik ben ns 3 dagen op een festival in Brabant geweest, en heb welgeteld 1 gitarist gehoord met een goeie sound, de rest was allemaal verschrikkelijk iel, schel, deed zeer aan je oren.... wat moet je dan met dure spullen als je er niet mee om kunt gaan?

[Han S]

BTW, wat ik ook helemaal geweldig vond was een gitarist/zanger die ook op dit forum is geregistreerd. Die ging tijdens het nummer zijn probleem te lijf door de tekst van het nummer aan te passen en zong gewoon iets van 'can I have a little more monitor' inplaats van de originele lyrics. Fantasties!

[Han S]

Nee, dat weet ik ;) Daarom vraag ik het je even: waar ligt t nu aan?

Het basisgeluid van een band moet wel goed zijn, anders valt er ook niks goed uit te versterken.

Ik erger me dan ook vaak kapot aan de sound van de gitarist. Allemaal hebben ze de duurste spullen, maar ze kunnen er geen fatsoenlijk geluid uithalen. Ik ben ns 3 dagen op een festival in Brabant geweest, en heb welgeteld 1 gitarist gehoord met een goeie sound, de rest was allemaal verschrikkelijk iel, schel, deed zeer aan je oren.... wat moet je dan met dure spullen als je er niet mee om kunt gaan?

Hoe herkenbaar, zeker zo'n board op de vloer met Digitech of Boss met grote letters er op? Of nog mooier, Ibanez?

[Rutger]

Haha, dat ook. :p Maar vaak niet eens hoor!

Een mooie Marshall JCM800 top met 4x12 cab, een enkel Boss trapdoosje en een Gibson LP bijvoorbeeld.... en dan nog presteren om er bagger uit te halen!

Alsof ze denken daarmee klaar te zijn, en niet door hebben dat je ook tijd moet investeren om ermee om te leren gaan. Iedereen heeft natuurlijk leertijd nodig, maar als je op zo'n formaat podium staat mag je inmiddels toch genoeg tijd hebben gehad om aan een goeie sound te werken.

[Pun]

En dan blazen die speakers ook bij voorkeur richting zangmicrofoon met de zangeres met het zachte stemmetje.


Verdorrie Han, dat is best een goede tip. In de oefenruimte altijd problemen mee (sinds we een drummer er bij hebben, zodat het volume omhoog moet), dat ik mijn eigen zang niet meer kan horen, en als ik hem wat harder wil zetten het gaat piepen als een gek.
Volgende keer proberen om de versterker wat van de mic weg te draaien, misschien dat hij dan iets harder kan zonder te gaan piepen :)

[Roman]

Haha, dat ook. :p Maar vaak niet eens hoor!

Een mooie Marshall JCM800 top met 4x12 cab, een enkel Boss trapdoosje en een Gibson LP bijvoorbeeld.... en dan nog presteren om er bagger uit te halen!

Alsof ze denken daarmee klaar te zijn, en niet door hebben dat je ook tijd moet investeren om ermee om te leren gaan. Iedereen heeft natuurlijk leertijd nodig, maar als je op zo'n formaat podium staat mag je inmiddels toch genoeg tijd hebben gehad om aan een goeie sound te werken.
Dit geldt eigenlijk voor de gehele band. Denk je van drummers... ik zie te weinig drummers die aandacht aan hun spullen besteden laat staan kunnen stemmen.

Ach, ik kan een boek schrijven over alles wat irritant is bij een live show (van uit de geluidsman/vrouw's perspectief)

[Han S]

Ik vind het altijd zo zonde, staat er een goede band te spelen over een mooi PA en is het geluid heel matig, dan zou ik er zo achter willen gaan staan en die mix proberen beter te krijgen. Ik weet dat het helemaal misplaatst is, maar zo werkt dat nou eenmaal.

De laatste PA klus die ik deed was op 30 april en je zag die jongen van het PA gewoon denken: hoe krijgt die ouwe het voor elkaar om mijn PA beter te laten klinken dan ik dat doe. Nou bakte die jongen er weinig van dus dat was niet zo moeilijk, heerlijk gevoel is dat als je in een grote tent staat en je hebt een goed geluid.

Ik heb het wel eens eerder gezegd, die PA bedrijven investeren vermogens in apparatuur en hoegenaamd niets in personeel. Ik was een paar jaar geleden in de Heineken Music Hall en het geluid was daar perfect. Zo'n geluidsman is voor mij goud waard en moet heel goed verdienen.

[Rutger]

Han, is het dan niks voor jou om die geluidsboys te gaan opleiden? Of ben je daar al mee bezig? Met zo'n schat aan kennis en ervaring heb je ze een hoop te leren!

[Han S]

Han, is het dan niks voor jou om die geluidsboys te gaan opleiden? Of ben je daar al mee bezig? Met zo'n schat aan kennis en ervaring heb je ze een hoop te leren!

Het wordt tijd dat iemand me daar voor vraagt dan, ik heb zelf wel eens een opleiding willen opstarten maar dat lukt niet. En over 7 maanden krijg ik AOW en een pensioen, dus dan heb ik helemaal tijd zat. Ik ben van plan om actief te blijven werken tot ik 85 ben.

[ben vanhoof]

Dat van dat slechte geluid van gitaristen kom je heeel vaak tegen. Het lachtwekkendste vond ik vorig optreden toen er een band was met 2 gitaristen: eentje met een engl se special edition, en boss gt8 en een esp viper. Hij klonk echt brak tegenover de andere gitarist die een line 6 combootje had met een stratocasterkopietje.

Echt lachwekkend!!

[Rutger]

Elke gitarist met pretenties zou als verplichte kost tenminste een half jaar dagelijks op dit forum moeten rondhangen, kan ie nog wat over goeie sounds leren :p

Ja echt, ik erger me er altijd rot aan... dan heb je of heel slechte oren, of een heel slechte smaak of je hebt er gewoon totaal geen aandacht voor. In elk geval heb je geen verstand van wat mooi en tevens functioneel is.

Besteedt elke keer als je wat nieuws aanschaft dan toch tenminste een uurtje in een oefenhok, om gewoon op gigvolume ermee te kloten en je gear te ontdekken. Daar kom je al een heel eind mee. En als je na een optreden hoort dat je geluid kut is, luister dan ook naar die kritiek en duik weer dat oefenhoek in, net zo lang tot het goed is.

[guhlenn]

Elke gitarist met pretenties zou als verplichte kost tenminste een half jaar dagelijks op dit forum moeten rondhangen, kan ie nog wat over goeie sounds leren :p

Don;t count on it :)

[thieske]

ik vind het altijd moeilijk om te weten hoe je eigen geluid is, je hoort nooit hoe je eigen gitaar over de pa klinkt.
We hebben een vaste geluidstech, geen pro maar wel een goeie jongen die er echt wel wat vanaf weet. Probleem bij ons is echter de balans te vinden tussen een "ouderwetse" sound (beatle tribute) die toch overtuigend is... iemand daar nog geniale tips over?

[Han S]

ik vind het altijd moeilijk om te weten hoe je eigen geluid is, je hoort nooit hoe je eigen gitaar over de pa klinkt.
We hebben een vaste geluidstech, geen pro maar wel een goeie jongen die er echt wel wat vanaf weet. Probleem bij ons is echter de balans te vinden tussen een "ouderwetse" sound (beatle tribute) die toch overtuigend is... iemand daar nog geniale tips over?

Ik zei het al eerder, als je het geluid van de Beatles of Hendrix wilt benaderen moet je niet beginnen met een Pantera basdrumgeluid keihard in de mix te zetten. Ik heb het vermoeden dat veel jonge geluidsmensen niet hebben geluisterd naar hoe dat origineel klonk. De Beatles hadden ook geen 12 microfoons op de drums staan bijvoorbeeld.

[bert k]

Nee, de Beatles hadden live een rukgeluid. De apparatuur om grote zalen en stadions aan te blazen bestond gewoon nog niet. Ondanks de kwaliteiten van de bands uit die tijd lijkt het me niet handig om hun live-geluid als uitgangspunt te nemen.

[Dick Wolkendeck]

Misschien moet je als beginnend geluidsman eerst maar eens leren van de effecten, compressors en gates af te blijven en je te concentreren op volumes. Je hoort geluidsmensen maar lullen over K's (frequenties) en sweeps. Al die regeltjes/theorie die ze debiteren... En als ze dan aan de knoppen draaien, is er eigenlijk geen verschil te horen. Probeer maar eens aan te toonregeling te draaien met je ogen dicht en ga alleen op je oren af. Voor mijn part komt er rook uit de tafel, als het maar klinkt. Bij wijze van spreken dan.

En kijken!!! Als ik een geluidsman zie die naar zijn knoppen kijkt met een koptelefoon op, gaat dat meestal gepaard met een beroerd geluid. Ik bedoel: zet alles eerst maar eens zachter, en schroef dan de vocalen en solo's een beetje omhoog terwijl je naar de band kijkt. Als je goed kijkt, kun je de sologitarist voor zijn door in te spelen op zijn aanstalten om het solokanaal in te trappen. Of als de saxofonist naar de mic loopt en een flinke hap lucht neemt: dan zal die wel wat gaan spelen, toch? En dan zet je de schuif snel open.

Het helpt verder ook om tijdens de soundcheck het podium op te lopen om eens te horen wat er uit die speakers komt, zodat je dat kan reproduceren op de PA, in plaats van het gitaargeluid af te stellen naar je eigen smaak. De band blijft verantwoordelijk. En als je in een kleine zaal geconfronteerd wordt met Animal op drums en een dubbele Marshallstack: alleen de vocalen en toetsen (if any) uitversterken en oordoppen indoen/bidden om verlossing/biertje halen. :)

[De Beer]

Even op komen voor de pikkies van 22: vooral blijven doen, ervaring koop je ook niet met een diploma (achtergrond kennis daarentegen wel) we zijn niet alemaal in een keer pro.
Anderen weten het altijd beter, en zij die claimen dat jij niet goed bent kun je niks van leren.

Hulde aan de geluidsfreak die de tijd neemt om je tips te geven. Ervaring kunnen overbrengen is 100x moeilijker dan dan klagen. Zeker zonder iemand het gevoel te geven dat hij/zij staat te prutsen.
Ik schijn het leuk te doen, maar hoe ik sommige dingen het een ander uit zou moet leggen.....niet altijd even makkelijk?
Ervaring zoals die van Han S mag natuurlijk niet verloren gaan.


Eerlijkerwijs moet ik toegeven dat ik na 1,5 dag zouteloze coverbands mixen niet altijd even gemotiveerd meer ben. Maar ik realiseer me donders goed dat ik daar niet alleen voor me zelf sta. Is soms ook een mooi moment om een stagaire/vrijwilliger er achter te zetten en te schaduwen, die hebben soms nog interesante ideeën ook. Zo heb ik ook mijn kans gekregen.

Daar tegen over staat dat een goeie(en aardige) band motiveert om er iets geweldigs van te maken. Kennis van de nummers en/of genre helpt ook.

Ik ben ook maar een mens, Tsjah!

[Han S]

Ja, sommige bands zijn niet bepaald een lust voor het oor, maar in elk vak heb je de mindere klussen. Daar staat dan tegenover dat je ook helemaal uit je dak kunt gaan van een band.

Weet je wat een kutfrequentie is? Rond de 180 hz, daar kun je een last van hebben man. Het mooie is dat je als je een tijdje bezig bent vaak meteen hoort waar het probleem zit. Die jonge technicus die ik zondag bezig zag was al een kwartier te laat en kon niet vinden waar hij moest cutten, want er wordt wat afgecut hoor met PA, je moet niet meteen gaan boosten, eerst cutten, cutten is geil. :D

Op 30 april kom ik op de afgesproken plek en daar staat al zo'n sixties band te spelen, gruwelijk hard over het PA, alle mensen naar achteren gevlucht en ik dacht meteen: er zit een enorme bult bij ongeveer 100hz.

Welnu, die band is op een goed moment klaar en mijn band gaat het podium op, ik loop naar het mixeiland, geef de technicus een hand, stel me voor en ga het paneel verkennen, een Midas, niks mis mee. En wat denk je? Op de kick, de bas en nog wat kanalen had hij een boost van 9dB staan bij.........100hz.

Mooi hé? Dus ik zet die boel gewoon terug op neutraal, zet alles de helft zachter en heb zomaar een beter geluid, hoezee! De mensen komen weer naar het podium en er wordt zelfs gedanst, wat een verademing toch hé, zo'n geluid waar je kiezen niet van scheuren.

Ja, ik vind PA geweldig, die stress, heerlijk.

Edit: nog even over dat cutten, bij de monitoren wordt nogal eens aan 'uitfluiten' gedaan. Je zoekt dan de frequenties waar de boel op rondzingt en die ga je dan cutten. Maar ga niet te ver want voor je het weet heb je een vreselijk dof en levenloos geluid en dat wil je niet.

[bert k]

Ik heb al vaak meegemaakt dat ik een goed geluid kreeg met een vrijwel neutrale setting. En bij sommige bands heb je met de faders ook niet veel te doen. Als mensen over mijn schouder meekijken en vragen wat ik doe is het antwoord vaak 'Niets.' Daar hebben beginnende technici het vaak moeilijk mee...

[De Beer]

eerst cutten, cutten is geil. :DJuist! zeker in een monitor mix, zoemetjes uit toms, lelijk fequentietje uit de gitaren dat soort dingen, wat er overblijft is vaak al meer dan bruikbaar. Helder en strak perfect voor monitors. Kop telefoontje op en zoeken, is in 5 seconden gebeurt, tijd zat want de zaal man staat dan toch nog met gates of compressors te vogelen.

Die 100Hz is idd naar, 125Hz nog erger die smeert alles dicht. ik heb op de meeste systemen daar vaak een dBtje of 4-6 er van af. voor een dikke bassdrum moet je net effe lager rond de 80Hz zijn.
Beide doe ik meestal op het systeem EQ. Meestal zijn 315/400 en 800 ook te aanwezig, is gelijk het neuzige in de mix weg. Dan kun je het altijd nog in je channel eq wat bij schroeven.
1K en 2K in lege zalen geven vaak ook een hoop ellende....and the list goes on.........


Als mensen over mijn schouder meekijken en vragen wat ik doe is het antwoord vaak 'Niets.' Jaha... mijn antwoord is standaard: Zo weinig mogenlijk!(Jekkers) al is het alleen maar om de reactie.

[ACSlater]

Ik zei het al eerder, als je het geluid van de Beatles of Hendrix wilt benaderen moet je niet beginnen met een Pantera basdrumgeluid keihard in de mix te zetten. Ik heb het vermoeden dat veel jonge geluidsmensen niet hebben geluisterd naar hoe dat origineel klonk. De Beatles hadden ook geen 12 microfoons op de drums staan bijvoorbeeld.

Het grappige van de Beatles is dat je bijna geen basdrum hoort. In ieder geval bij de eerste albums en de optredens.

[Roman]

Het grappige van de Beatles is dat je bijna geen basdrum hoort. In ieder geval bij de eerste albums en de optredens.
De Beatles speelden dan ook geen metal eh ;) \m/

[Han S]

De Beatles speelden dan ook geen metal eh ;) \m/

Als je één microfoon boven het slagwerk hangt hoor je bijna geen basdrum en die wil je bij Ringo Star ook liever niet horen.

[bert k]

Ik moet opeens denken aan toen Paul Mcartney Wings had. Toen hoorde je Linda nooit in de mix. Raar was dat...

[De Beer]

Ik moet opeens denken aan toen Paul Mcartney Wings had. Toen hoorde je Linda nooit in de mix. Raar was dat...Hahaha, dat klinkt net als bij Freek de Jonge, "zet Hella(vrouw en voiliste van..) maar wat zachter in de zaal!".