Klankgaten ; hoe , wat , waar waarom

[zonniewiw]

Ik ben deze morgen opgestaan met een prangende vraag ,

De meeste akoestische gitaren hebben een rond gat onder de snaren , endere weer een ovaal

Een ovation heeft dan weer een rond gaatje aan de zijkant van het bovenblad

Jazz gitaren , hebben een F-hole aan de zijkant van het bovenblad

enz enz enz ...


IK veronderstel dat dit allemaal met een bepaald doel gedaan wordt , en niet alleen voor de schoonheid .


Of heeft het aleen te doen met het volume van het instrument ?


Als ik bijvoorbeeld , een driehoekig gat achter de brug (ipv onder de snaren)wil maken , gaat dit invloed hebben op mijn klank.

Bestaan hier wiskundige formules of sofware voor ??


Iemand enig id ?????

[Enra]

Een akoestische gitaar is feitelijk niets meer dan een luchtpomp. Het bovenblad neemt trilling van de snaren op, vibreert en verplaatst daarmee lucht. Zouden we de luchtpomp geheel afsluiten, dan zou de druk die in de klankast onstaat niet weg kunnen. Kortom, daarmee zijn we aangeland bij het fenomeen klankgat...

Dat klankgat zorgt ervoor dat de druk weg kan en de wijze waarop - een rond gat, groter of kleiner - kunnen we beinvloeden. Een groot klankgat versterkt de hoge tonen, een klein gat versterkt de lage tonen.

Vorm van een klankgat heeft echter meer te maken met esthetiek en bebalking van het bovenblad dan met invloed op toon. Ofschoon daarover meningen wel eens iets uiteen lopen. Een voorbeeld is dat ovale klankgaten nog wel eens gebruikt worden bij gitaren met een cutaway, maar dat heeft te maken met de noodzaak een bepaalde zangbalk lager te plaatsen.

Over wiskundige formules omtrent klankgaten heb ik geen informatie.

[De Beer]

Ik heb vroeger op de middelbare school bij natuurkunde eens een grafische analise gezien waar bij acoustisch gezien op eoa manier een F-hole achtig fenomeen ontstond.

Vraag me niet hoe of wat want dat is zo'n 16 jaar geleden. Maar het heeft zeker een reden dat die gaten er zo uitzien.

Wat wel grappig is is dat bijvoorbeeld de gitaar heren Rosenberg (die van het trio ja) nagenoeg de zelfde gitaar bespelen aleen heeft de 1 een groter gat dan de ander(geen opzettelijke grap!) ik ken ze niet goed genoeg maar die met het grootste gat zal wel de solo partijen spelen.
http://www.rosenberg-trio.com/RoPi4aSl.jpg

[zonniewiw]

Kheb net op een website iets gelezen ivm met resonantietoon

De resonantietoon van de lucht ingesloten in een klankast stijgt wanneer we de opening groter maken. Welk van beide f-gaten we vergroten speelt geen rol: het is immers alleen de som der oppervlakten van de openingen die telt.

dus moet er toch ergens een wiskundige formule zijn om dit te berekenen

[piezo]

@ Enra. Kleine correctie van mijn kant (hoewel je vele malen meer weet van akoestische gitaren dan ik).
Van luchtverplaatsing is nauwelijks sprake, alleen van luchttrilling ofwel drukverplaatsing. Werkt net als dat bekende rijtje opgehangen kogels.

[B_2_the_a]

vorm maakt zeker uit ook
bij violen is het niet voor niets zo'n f, schijnt dat het blad dan ook beter trilt

[B_2_the_a]

ik ken ze niet goed genoeg maar die met het grootste gat zal wel de solo partijen spelen.
http://www.rosenberg-trio.com/RoPi4aSl.jpg


juist niet!
diegene met het kleine gat, omdat die gitaar namelijk van django reinhardt is geweest en het is de sentimentele waarde dan klank in dit geval

[zonniewiw]

Ik dacht eens ergens gelezen te hebben dat django indertijd speciaal een gitaar had laten ontwerpen met een groter klankgat om luider te kunnen spelen

[B_2_the_a]

django zelf had gewoon een selmer

http://www.hendrixguitars.com/Images/Cerri%20e%20Django.jpg

maar hij heeft ook hollowbody's, gitaren met grote klankgaten.... van alles

[Enra]

@ Enra. Kleine correctie van mijn kant (hoewel je vele malen meer weet van akoestische gitaren dan ik).
Van luchtverplaatsing is nauwelijks sprake, alleen van luchttrilling ofwel drukverplaatsing. Werkt net als dat bekende rijtje opgehangen kogels.

Dank voor de correctie. Als ik alles wist tot in de deatils was ik vast wel miljonair!! Maar helaas, ik zit een een stuk of wat nullen naast.

[Stief]

De vorm, grootte en positie van een klankgat beinvloeden de eigenfrequentie (resonantie) van het bovenblad, en daarmee dus ook de klank. Eea is natuurlijk afhankelijk van de bouw van de gitaar. De bouw van de gitaar heeft zijn invloed op klank, want deze bepaald de eigenfrequentie van de hele gitaar. Het is dus zaak om het geheel te bekijken en niet de afzonderlijke delen alleen.

Geluid is een luchttrilling. Dit impliceert een luchtverplaatsing (zij het een heen-en-weer gaande beweging). Deze luchtverplaatsing zorgt weer voor een bepaalde druk. Dit is de geluidsdruk. Deze is positief (absoluut gezien) aan de opgaande flank van de golfbeweging, en negatief (onderdruk als je wil) aan de neergaande flank (denk maar aan het strand: als de golf tegen je aan komt duwt hij je weg, maar ben je er eenmaal voorbij dan zuigt hij je mee). Het ene is dus een gevolg van het andere. De geluidsdruk is grotendeels verantwoordelijk voor het volume, terwijl de eigenfrequentie grotendeels verantwoordelijk is voor de klank.

Dit brengt je weer terug bij het begin: de bouw. Als je bv een bovenblad neemt van een ander materiaal, dan heeft dat een andere eigenfrequentie en geeft dus een andere klank af. En op dezelfde manier voor het klankgat.

De resonantie frequentie is bij benadering te berekenen. Maar omdat deze van zoveel factoren afhankelijk is, is het veel makkelijker om deze proefondervindelijk vast te stellen. Voor gitaarbouwers zou dit erg tijdrovend en prijzig worden :). Daarom is verstandig om goed te kijken (horen) bij bestaande modellen waarom zij een bepaalde klank hebben, en je ontwerp die kant op te sturen. Compromissen tussen bouwwijze en klank zijn dus niet te vermijden

Voor mij is het minder dan 16 jaar geleden, maar ik heb er wel minstens 16 jaar over gedaan :sssh:

[Enra]

Héla!!! Dus toch luchtverplaatsing. Wat nu, ben ik in mijn argumentatie toch niet avbuis? Een stug voorbeeld van definitieverwarring?? Word ik toch ooit nog misschien, mogelijkerwijze, onverhoopt miljonair???

[Stief]

Als het aan mij lag was je het al geweest.

Hier heb je de missende nullen: 0000000
genoeg? :)

[piezo]

Ik gun het je van harte! :cheerup:
Maarre ... miljónair worden met met het bouwen van gitaren? Dan moest je toch beginnen als miljàrdair? Of was dat vroeger?
Er zijn geen zekerheden meer tegenwoordig ..........























Leo Fender begon ook - als werkloze boekhouder - met een radioreparatie winkeltje ..... :)

[Javaca]

Django speelde op de selmer met het kleine klankgat.
Dit is een later model. Die met het grote klankgat is ontworpen door Mario Maccaferri, en heeft binnen in de klankkast een aparte klankkamer. Na het vertrek van Maccaferri bij Selmer werd het model met het kleine klankgat op de markt gebracht. Deze heeft geen klankkamer.

[Tupelo]

Leo Fender begon ook - als werkloze boekhouder - met een radioreparatie winkeltje ..... :)
Werkeloze boekhouder zeg je? Interessant... :p

[Marcel2]

De vorm, grootte en positie van een klankgat beinvloeden de eigenfrequentie (resonantie) van het bovenblad, en daarmee dus ook de klank. Eea is natuurlijk afhankelijk van de bouw van de gitaar. De bouw van de gitaar heeft zijn invloed op klank, want deze bepaald de eigenfrequentie van de hele gitaar. Het is dus zaak om het geheel te bekijken en niet de afzonderlijke delen alleen.

Ik heb het een tijdje terug hier met Sander de Gier over gehad, naar aanleiding van zijn Transgression gitaar. Hij wist te vertellen dat ook de hoeveelheid hout voor en achter de brug van belang is voor het geluid.
Een of andere professor had dat onderzocht en was tot de ontdekking gekomen dat het bovenblad, wanneer er ongeveer evenveel hout voor als achter de brug zit, op en neer resoneert, terwijl wanneer er (zoals bij de meeste gitaren) meer hout aan de achterzijde zit dan aan de voorzijde het bovenblad meer een golfbeweging over de brug maakt.

[Stief]

Klopt.
De eigenfrequentie is voornamelijk afhankelijk van de stijfheid van het onderdeel. Als het bovenblad op verschillende plaatsen een andere stijfheid heeft (zoals dus beschreven voor en achter de brug) dan zal er in het blad een transversale golf ontstaan (heen en weer lopend). Op het moment dat die stijfheid gelijk verdeeld is, ontstaat er een op en neer gaande beweging (let op: dit is ook een transversale golf, alleen begint en eindigt deze in een knoop van de golf. hierdoor lijkt het alsof deze stilstaat, maar je ziet maar "de helft" van de golf). Of dit daadwerkelijk geldt voor elke frequentie weet ik niet.

[Mattia]

Ik heb het een tijdje terug hier met Sander de Gier over gehad, naar aanleiding van zijn Transgression gitaar. Hij wist te vertellen dat ook de hoeveelheid hout voor en achter de brug van belang is voor het geluid.
Een of andere professor had dat onderzocht en was tot de ontdekking gekomen dat het bovenblad, wanneer er ongeveer evenveel hout voor als achter de brug zit, op en neer resoneert, terwijl wanneer er (zoals bij de meeste gitaren) meer hout aan de achterzijde zit dan aan de voorzijde het bovenblad meer een golfbeweging over de brug maakt.

Dat hangt dus af van de frequentie van de resonantie; je hebt bij ongeveer alle gitaren een 'ring' modus (dus hele klakbord in-en-uit bewegend), en een 'ring and a half' modus, die wat meer die golfbeweging maakt. De lengte van de body, de relatieve positie van de brug (zeg: 12-fret to body waar de brug 'dieper' in de lower bout ligt) heeft invloed op de klankleur, en ook de positie van het klankgat is anders (wat ook wat invloed heeft). Ga maar wat 12-fretters and 14-fretters spelen (zeg een Martin 000 en een OM, of een 14-fret 000, ongeveer dezelfde gitaren immers) om het verschil te horen.

Maargoed, zodra je de vorm van de klankkast verandert, en/of de positie van het klankgat drastisch verandert, creer je een hele andere klank. Form follows function.

[zonniewiw]

Ik zal mijn plannen voor een nylonsnarige accoustische flying V dan maar opbergen zeker ?? :)

[zonniewiw]

Eigenlijk heb ik nog een vraagje wat hierbij hoort ,

Bij violen gebruiken ze een "stapel" = een vuren balkje wat onder de brug geplaatst wordt . op deze manier wordt het bovenblad met het onderblad verbonden , anders klinkt de viool dood .

Waarom wordt dit niet gedaan bij een accoustische gitaar , daar deze eigenlijk toch opgebouwd is zoals een viool ???

[De Beer]

Ik zal mijn plannen voor een nylonsnarige accoustische flying V dan maar opbergen zeker ?? :)Ehhh...
http://deanguitars.com/dean_winter_06/v_coustic_enlarged.htmhttp://deanguitars.com/dean_winter_06/images/V-Coustic_med.jpg

okey geen nylon....

[zonniewiw]

Ehhh...
http://deanguitars.com/dean_winter_06/v_coustic_enlarged.htmhttp://deanguitars.com/dean_winter_06/images/V-Coustic_med.jpg

okey geen nylon....


Nu dacht ik eens een origineel id te hebben

[Mattia]

Eigenlijk heb ik nog een vraagje wat hierbij hoort ,

Bij violen gebruiken ze een "stapel" = een vuren balkje wat onder de brug geplaatst wordt . op deze manier wordt het bovenblad met het onderblad verbonden , anders klinkt de viool dood .

Waarom wordt dit niet gedaan bij een accoustische gitaar , daar deze eigenlijk toch opgebouwd is zoals een viool ???

Nee. Een (akoestische) gitaar is totaal anders gebouwd dan een viool. Een archtop lijkt er nog een beetje op, maar het is absoluut anders. Bij een viool pomp je continue energie in de snaren met de boog, bij de gitaar sla je aan en laat je de snaren doorvibreren. Zet een stapel in een gitaar, en je gitaar zal meer als een viool klinken als die pizzicato wordt bespeeld. Dus: nogal dood.