Improviseren of instuderen ?

[Marcel70]

Hallo,

Sinds ik enkele maanden geleden een dreadnought heb gekocht en dit forum heb ondekt ben ik geinteresseerd geraakt in wat heet "fingerpicken".

Mijn vraag is nu wat de meesten van ons doen: Improviseren of gewoon stukken instuderen (zoals ik vroeger bijvoorbeeld tijdens gitaarles "The Entertainer" van Scott Joplin in gestudeerd heb op een klassieke gitaar).

Als is bladmuziek zie van bijvoorbeeld Harry Sacksioni (Goofy i.o.d.) dan is dat een kwestie van instuderen, in principe verschilt dat in mijn ogen dan niet heel veel van het klassieke werk (correct me if i'm wrong).
Als ik echter luister/kijk naar Doyle Dykes of Tommy Emanuell krijg ik de indruk dat ze een baslijn neerzetten, en daar overheen de melodie improviseren.

Kan iemand mij uitleggen hoe het zit ? Alvast dank.

[gertdm]

Tja, een goeie vraag. Toen ik zelf ooit begon met fingerpicken leerde ik in eerste instantie allerlei stukken. Eerst overigens op n oude Yamaha, al snel aangevuld ook met een 12string. Later ook n dreadnought van Martin. Tegelijk probeerde ik eigen dingen te doen. Dat was dus n wederkerig proces....tot ik steeds losser kwam te staan van de ge-ijkte nummers en al snel alleen maar eigen dingen speelde / maakte.

Voor mij begon het ( omdat internet nog niet bestond) met het spelen van de blues van Robert Johnson ( pittig!) en het uitpluizen van boeken van Happy Traum...later aangevuld met ragtimes etc....soms liet ik mijn pick up ( tja het is lang geleden) non stop oude jaren dertig blues afspelen ( ook s'nachts) en de verzamel elpees van Folkways (nu ook cd hoor)...met alle rootsmuziek....de beste basis om de feel te krijgen.
Tegenwoordig beginnen mensen al met de alomprezen Tommy Emmanuel....maar ja...ook Tommy is begonnen met de roots....en zelfs Eric Clapton en Mark Knofler zijn zo begonnen....
Voor het ontwikkelen van een eigen stijl en je eigen gevoel erbij, adviseer ik om juist in de rootsmuziek te duiken.
Wat je overigens schrijft over onafhankelijke baslijnen en melodiepartijen, is juist. Het is typisch iets dat de ontwikkeling vertegenwoordigt in fingerstyle. Met name ragtime voor gitaar vraagt om allerlei melodielijnen waarin de gitaar eigenlijk de piano imiteert.
Dat is techniek en compositie-leer.
De ontwikkeling van veel gitaristen is dan ook dat ze de ragtime nodig hebben om later hun eigen stempel te maken. Juist ook bij TE etc zie je dat terug.
Het begint allemaal echter met de rechterhandtechniek en later aangevuld met de linkerhand ( vingerzettingen, loslaten van spelen vanuit akkoorden).
Vervolgens zie je dat er ontwikkelingen zijn per gitarist...het is waar je gevoel ligt.
Zelf speel ik bv alleen nog maar in allerlei open stemmingen. Terwijl er ook gitaristen zijn (Picker is er zo een, chapeau) die juist ptoberen hun composities zoveel mogelijk in de spaanse stemming te doen.

Mijn advies: begin simpel met de roots...zoek naar tabs van Chet Atkins, Davy Graham etc....eventueel ook Lightnin Hopkins en Big Bill Broonzy....en vandaaruit verder naar de meer contemporary gitaristen....ik blijf erbij ( en ik zie het overigens ook in de praktijk): om de ziel van het heden in akoestiese gitaarmuziek te voelen, begrijpen en gebruiken kun je niet zonder de roots....



succes
Gert

[guitartub]

Om het relaas van Gert kort samen te vatten:
Improviseren kun je niet zonder (in-) studeren. "Begin simpel met de roots", helemaal juist, bestudeer en analyseer jouw favorieten en probeer daar een eigenstijl uit te destilleren.

Greetz,
Bert.

[Marcel70]

Het instuderen van stukken is dus wel de manier begrijp ik uit de reacties. Dank hiervoor.

Wat mij nog niet helemaal duidelijk is of ragtime op een gitaar ook geimproviseerd kan zijn.

Bij piano wordt met links een wisselbas gespeeld en met rechts een melodielijn. In geval van een piano kan ik me voorstellen dat je met links een wisselbas kan spelen en met rechts een geimproviseerde melodielijn (splitsing tussen links en rechts, iets wat je bij drummers ook ziet).

Bij gitaar lijkt mij dit erg ingewikkeld aangezien melodiën op gitaar altijd tot stand komen door een samenspel van links en rechts. Hier zou dus de coördinatie op vingerniveau gesplitst moeten worden (ben ik nog te volgen ?).

Is dit ook werkelijk zo of hangt hetgeen waaar ik op doel aan elkaar van ingestudeerde licks zoals je ook bij Jazz vaak tegenkomt ?

ps: de opmerking "dreadnought" sloeg niet op het merk van mijn gitaar maar meer op het model. Dit even ter zijde.

[MonkeyFace]

om die splitsing tussen 'links' en 'rechts' te krijgen moet je zorgen dat je rechterduim onafhankelijk wordt van de vingers. Goede voorbeelden daarvan zijn de fingerstyle composities van Blue Moon en Lady Madonna door Tommy Emmanuel. De baslijn staat ritmisch voor een groot deel los van de melodielijn. Als dat kunt (daar gaat wel een tijdje overheen) moeten ragtimes op gitaar ook prima lukken :)

[chris c]

Ragtime kan zeker op gitaar geïmproviseerd worden, maar eenvoudig is het niet. Zoals MonkeyFace zegt, staat in het algemeen de duim voor linkerhand van de pianist, en de andere vingers voor de rechterhand. Bijkomend probleem voor het improviseren tov de piano is dat de toets van een gitaar niet logisch geordend is. Je moet dus de melodieën, variaties enz. met bijhorende baspartijen in verschillende posities op de hals kunnen spelen. Zeker voor geavanceerde ragtime in de stijl van Scott Joplin moet je daarvoor inversies van akkoorden, toonladders enz kennen. Dit geldt ook voor de muziek van Chet Atkins, Tommy Emmanuel enz. Ik denk trouwens niet dat zij echt veel improviseren zoals een jazz-gitarist dat zou doen, hoewel ze dat zeker ook kunnen.
Het is allemaal iets eenvoudiger als je in open stemmingen speelt, omdat je de open snaren meestal als grondtoon kunt gebruiken terwijl je de melodie speelt of improviseert. Klinkt goed voor bv. blues en folk, maar ragtime is daar dikwijls te "rijk" voor op harmonisch vlak.
Wat mij betreft : improviseren kan ik nauwelijks, zelfs mijn eigen stukjes moet ik achteraf nog wekenlang instuderen (en tegen dan ben ik ze meestal beu):(

[Sim-Simon]

Improviseren kan goed en slecht uitpakken. Je loopt vaak vast. Instuderen gaat in principe altijd goed.

[gertdm]

Het is allemaal iets eenvoudiger als je in open stemmingen speelt, omdat je de open snaren meestal als grondtoon kunt gebruiken terwijl je de melodie speelt of improviseert. Klinkt goed voor bv. blues en folk, maar ragtime is daar dikwijls te "rijk" voor op harmonisch vlak. (

Chris

Ik speel al 30 jaar in open stemmingen maar ik kan niet zeggen dat het eenvoudiger is dan spelen in de spaanse stemming. Wel ben ik het met je eens dat je met alternating thumb een basistoon kan leggen over je bassen. Maar dat kan natuurlijk in de gewone stemming ook. Kortom, hier ben ik het niet met je eens.:)
Waarschijnlijk bedoel je dat dus: met je vingers melodie spelen op de hoge snaren terwijl de duim een 'drone' maakt op de bassnaren. Dit is een geijkte techniek in de stroming ' primitive american guitar'( waar John Fahey een pionier was) en afgekeken van de ierse en schotse gitaristen die doedelzak imiteerden door met de bassen de drone van de basspipes na te spelen.

Het hangt uiteindelijk toch van de compositie af. Ragtime in open stemmingen is dan ook niet eenvoudiger. Ook daar lopende bassen. DE stemming staat dan juist in dienst van de compositie, dat wel. Bv in een evergreen als Pigtown Fling van Stefan Grossman.

Improviseren overigens, betekent dat je voldoende vaardigheid hebt en weet wat ( in welke stemming op je gitaar dan ook) er uit vingerzettingen voortkomt. Met andere woorden, improviseren kan altijd, al vraagt het voldoende techniek en vooral weten wat je speelt :)

[chris c]

Ik bedoelde inderdaad niet dat spelen in open stemmingen altijd gemakkelijker is dan in standaardstemming, maar dat (voor mij toch) de eenvoudigste manier om te improviseren op de gitaar erin bestaat om in een open stemming zoals je zegt een "drone" op de lage open snaren als ondertoon te spelen en de melodielijn op de hogere snaren (andersom is ook leuk). De linkerhand moet zich dan niet te veel met de bassen bezighouden en heeft vrij spel voor de melodielijn. Nadeel is wel dat het eentonig kan worden. Inderdaad dacht ik daarbij aan John Fahey die daar vrij ver in gegaan is, voor zijn tijd toch. En bij hem heeft die eentonigheid juist iets betoverends :)

[gertdm]

Ik ben dan ook n grote fan van Fahey. Vooral de Takoma-records zijn fantasties.

Hij was n pionier. Er wordt wel eens wat schamper over gedaan, maar ik vind het nog steeds erg goed. Inderdaad, met een soms eentonige kadans....maar dat is juist 'het betoverende'.
En voor veel hedendaagse gitaristen, ook de 'heavy wood'- gitaristen (tapping, picking, slapping) , is hij toch een onderdeel van de roots :)