Raffel
30 juni 2004, 11:41
Rack & Midi FAQ
===========
Introductie
Deze FAQ is bedoeld om de gitarist het een en ander bij te brengen over het gebruiken van apparaten en midi in een rack ten behoeve van het gitaarspel. Midi kan voor iemand die er geen ervaring mee heeft, heel ingewikkeld overkomen terwijl het in werkelijk eigenlijk niet zo moeilijk in elkaar zit. Het grootste probleem dat men vaak ondervindt, zijn de termen die met Midi gepaard gaan. Je ziet al gauw door de bomen het bos niet meer als je deze termen door elkaar haalt. Om zo duidelijk mogelijk uit te leggen wat midi inhoudt, wordt er in de FAQ veel gebruik gemaakt van fictieve voorbeelden. Voorbeelden die dan een universeel idee zouden moeten geven van hoe je midi apparatuur gebruikt en programmeert. Midi zal echter nooit compleet duidelijk worden tot je het zelf probeert. Het is een verschijnsel dat je nu eenmaal pas onder de knie krijgt door er mee geconfronteerd te worden, hoezeer je je er ook in verdiept. Daarom is deze FAQ dan wellicht ook geschikt om mensen een idee te geven of ze uberhaupt wel van midi gebruik willen maken, aangezien het vanzelfsprekend meer programmeerwerk vereist dan het gebruik maken van stompboxes of gewoon een gitaar en versterker.
Om je duidelijk te maken hoe een rack over het algemeen in elkaar zit en wat veel wordt gebruikt, staan hier beneden in figuur 1.1 de meest gebruikte apparatuur in een rack weergegeven. Dit rack wordt ook meteen gebruikt als het voorbeeld voor het 'fictief' programmeren van enkele presets, maar ook voor de theoretische kennis wat betreft midi. We richten ons echter alleen op midi theorie die belangrijk is voor de gitarist. Midi wordt namelijk vooral veel gebruikt in combinatie met keyboards, synthesizers, sequencers en computers.
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq1.jpg
figuur 1.1 Schematische weergave van een rack
Opbouw rack
- Midi-schakelbare buizen preamp/voorversterker
Ik heb voor het voorbeeld gekozen voor een midi preamp aangezien een midi switcher en een top op hetzelfde neer komt maar iets meer programmeren
vereist. Laten we voor het voorbeeld uitgaan van een 3 kanaals preamp. (clean/crunch/lead)
- Buizen poweramp/eindtrap
Hier doen we verder niets mee. Hij zit in het rack maar heeft verder in dit voorbeeld geen functie betreffende midi. Het is meer voor het totaal idee.
- Midi Looper
De looper heeft als functie de 2 stompboxes afgebeeld in figuur 1.1 aan en uit te zetten in het totaal geluid. (hierover later meer)
- Midi FX-unit
Deze unit zorgt voor de veelgebruikte effecten in het totaal geluid. Laten we zeggen dat er zich zo ongeveer ieder effect wel in zit.
- Stompboxes
Om het voorbeeld iets ingewikkelder te maken, maar vooral informatiever, zijn er een looper en 2 stompboxes aanwezig. Een acoustic simulator en een
parametrische equalizer.
Overig
Afgezien van het rack zie je op de afbeelding:
- Midi footcontroller
De footcontroller is zoals de naam al doet vermoeden, het apparaat waarmee je je hele rack bestuurt. De opslagplaatsen in een
footcontroller zijn opgemaakt uit patches. Elk tiental noemt men een 'bank' en elke eenheid noemt men een 'patch'. Als je bijvoorbeeld
opslagplaats 74 aan zou kiezen, is dit dus patch 4 in bank 7. Over het algemeen praat men bij opslagplaatsen dus over 'patches'. Om deze faq wat makkelijker te maken noemen we in het vervolg de opslagplaatsen op de footcontroller patches, en op de fx-unit/preamp/looper 'presets'.
Een footcontroller stuurt zgn. 'midi-messages'* uit zodra je op je footcontroller een knop indrukt. (als deze tenminste een functie heeft) en stuurt deze door de midi kabels door alle apparaten heen. Dit betekent dus niet dat het versturen van een midi-message ophoudt bij het eerste apparaat waar de midi-kabel vanuit de footcontroller naar toe gaat. Je lust de midi-kabel namelijk als het ware door naar andere apparatuur, waardoor de messages bij alle apparaten aankomen. Je kunt dus meerdere apparaten besturen met 1 midi-footcontroller. Over het algemeen verbindt je van midi-out naar midi-in. Dus van de midi-out van de footcontroller naar de midi-in van de preamp en van de midi-out van de preamp naar de midi-in van de looper, enz.. Het maakt overigens niet uit in welke volgorde je de apparatuur aansluit en het is ook niet afhankelijk van welke midi-channel je aan de apparaten hangt.
In het voorbeeld gaan we er vanuit dat de footcontroller 5 pc's en 2 cc's tegelijk kan versturen, naast 2 cc's voor de expressiepedalen.
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq2.jpg
figuur 1.2 De midi-footcontroller
*Midi message: Een midi-message is heel simpel gezien een pakketje met cijfers dat over midi kabels verzonden wordt om apparaten informatie te geven of iets te laten wijzigen.
In het geval van het rack, wordt er bijvoorbeeld bij een wijziging van patch op de footcontroller verstuurd: het midi-kanaal waarvoor de message is bestemd, of de wijziging een PC of CC is en wat de waarde van de wijziging is.
- Expressiepedalen
De expressiepedalen zijn verbonden aan de footcontroller (en soms zelfs in 1) en kunnen worden ingesteld om parameters te regelen door middel van CC's. (later meer hierover)
Zo kun je onder andere het volume van je signaal (of dit nu het signaal met effecten of zonder is) regelen, maar ook de snelheid van een chorus of de mix van een delay.
De signalen die van de expressiepedalen afkomen worden door de footcontroller omgezet naar midi signalen en worden vervolgens als CC in midi-messages verstuurt.
Configuratie
Midi kanalen & Midi Omni
Zoals je uit afbeelding 1.1 kunt opmaken, heb ik aan ieder apparaat in het rack dat via midi gestuurd gaat worden, een midi-kanaal gegeven.
Om je duidelijk te maken waarom en wat een midi kanaal is, hier even een korte uitleg door middel van beeldspraak.
Stel je zou een Duitser iets willen vertellen, dan zou je dat doen in de Duitse taal
Stel je zou een Fransman iets willen vertellen, dan zou je dat doen in de Franse taal
Als je ze allebei iets zou willen vertellen, maar wel tegelijk, zou je dat doen in de Engelse taal, omdat het een internationale taal is.
Ik hoop dat je ziet waar ik heen wil. Zowel de Duitse taal en de Franse taal zijn in dit geval de midi-kanalen. De Duitser en de Fransman, zijn
de verschillende midi aanstuurbare apparaten in het rack. De Engelse taal stelt in dit geval midi-omni voor. Met midi-omni luisteren alle apparaten naar alle kanalen.
Dus dan reageert het ene apparaat ook op een wijziging van een CC of preset, die misschien alleen voor een ander apparaat bedoelt is, als je het niet goed instelt. Daarom heb ik in dit
voorbeeld gekozen voor verschillende midi-kanalen voor verschillende apparaten. (Met andere woorden: Dan vertel je de Duitser alleen dingen in het Duits en de Fransman alleen in het Frans, zodat ze allebei van elkaar de informatie niet verstaan.)
Dit betekent overigens niet dat je nu niet tegelijkertijd een wijziging van preset op bijvoorbeeld je fx-unit en je preamp kan doorvoeren. Je kunt namelijk
in een patch op je footcontroller over het algemeen meerder PC's onderbrengen (ook CC's trouwens). Dit zal in het volgende hoofstuk duidelijk worden.
Midi Omni kun je dus heel eenvoudig gebruiken als je maar 1 apparaat hebt in je rack of wat dan ook, dat midi kan ontvangen.
PC's & CC's
PC: Hier draait het eigenlijk allemaal om. Wijzigingen die je wil doorvoeren op je midi apparatuur doe je met je midi floorboard door middel van Program Changes en Control Changes (of Continuous Control) welke we zullen afkorten tot PC's en CC's. Om het makkelijkste uit te kunnen leggen wat nu een PC en CC is, maken we weer gebruik van een voorbeeld:
Als je gitarist bent en geinteresseerd bent in midi, heb je je hoogstwaarschijnlijk al verdiept in effecten/versterkers enz. Je weet dan ook dat er zoiets bestaat als een stompbox.
Mensen sluiten over het algemeen hun stompboxes op dezelfde manier aan, tenzij een vreemd resultaat/geluid bereikt moet worden.
Schematisch gezien zou dat er zo uit zien (tussen haakjes zie je hoe het er uit zou zien indien gebruikt zou worden gemaakt van een FX-loop):
gitaar > wah/autowah > compressor/limiter > distortion/fuzz/overdrive (of preamp) > chorus/flanger/phaser/tremolo en andere modulatieffecten > reverb/delay > (poweramp) versterker
Een voorbeeld van een werkelijke setup zou dan kunnen zijn:
gitaar > wah pedaal > distortion pedaal > delay > versterker
Als je dit nu ziet als een 'program', kun je het volgende zien als een 'program change'
gitaar > chorus > reverb > versterker
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq3.jpg
figuur 1.3 Voorbeeld van een program change
Een Program Change (PC) houdt dus eigenlijk in, dat je de routing (volgorde) van je effecten kunt veranderen* en de effecten die zich in je routing bevinden, kunt wijzigen. Je kunt je voorstellen dat als je je line-up van effecten zou willen wijzigen bij stompboxes, je een tijdje bezig bent met het aansluiten van kabels en andere apparatuur. Als je gebruik zou maken van een FX-unit in een rack (*Bij de duurdere FX-units voor racks kun je de routing aanpassen, dus ook de reverb voor de modulatieeffecten zetten bijvoorbeeld) kun je dit on-the-fly wijzigen door 1 druk op de knop.
Met een PC worden echter niet alleen de effecten gewijzigd, maar ook in massa activeren/deactiveren:
- Stel je zou met je stompbox setup een distortion pedaal aan willen hebben, -op een bepaald moment in een nummer- een reverb pedaal aan willen hebben en een chorus pedaal uitgeschakeld willen hebben (maar dus wel in je routing). Dit is geen probleem, je drukt op de aan-knop van het distortion pedaal en het reverb pedaal en je bent er.
- Maar stel nu dat je pijlsnel juist het chorus pedaal actief wil hebben en de rest niet. Dan ben je een aantal seconden bezig met het aan en uitschakelen van de 3 pedalen. Met een PC stuur je deze informatie door het indrukken van 1 knop op je midi-footcontroller. Alles switch dus in eens. En je kunt zelfs meerdere apparaten tegelijk switchen naar een andere preset. Dit zal later duidelijk worden als we fictieve patches gaan programmeren op de midi footcontroller.
Iets wat heel belangrijk is om te weten, is dat een PC niet gelijk staat aan een knop op je midi-footcontroller. Zoals ik al eerder zei, een knop op je midi-footcontroller noemen we een patch, geen program change! (was je er bijna in getrapt) Een patch kan namelijk meerdere program changes bevatten (bij veel midi-footcontrollers is het maximum 8. Dat betekent dat je 8 verschillende midi apparaten tegelijk kan switchen) en meerdere control changes.
CC: Wat is dan een control change? Gelukkig is dat een stukje makkelijker uit te leggen dan een Program Change. Om maar even voort te borduren op het voorbeeld bij de uitleg over de PC:
Stel je zou als je het distortion pedaal en reverb pedaal aan hebt staan, ook nog het chorus pedaal aan willen hebben. Dan zou je nog een patch kunnen maken op je midi-footcontroller. Maar dan ben je wel weer een preset kwijt. (en je hebt er maar 99 :???: ) Je kunt deze echter ook aanschakelen zonder dat je via midi instructies wijzigingen stuurt die in principe niet gewijzigd worden. (distortion en reverb waren immers al aan en blijven ook aan) Dat doe je dan met behulp van een CC. Zo kun je vluchtig heel snel effecten aanzetten in je totaal geluid zonder al te veel moeite. Uiteindelijk kan het -zoals ik al zei- ook weer ruimte in je midi-footcontroller besparen. Als je namelijk bij 2 verschillende patches allebei snel bijvoorbeeld chorus aan zou willen schakelen, heb je maar 1 CC nodig. Terwijl je hiervoor anders 2 patches extra kwijt bent omdat je daar hetzelfde doet via PC's.
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq4.jpg
1.4 Control Change van chorus in een patch
Je kunt echter nog meer met CC's doen. Je schakelt er niet alleen effecten mee aan en uit in een patch, je kunt er ook de waarden van je instellingen op je midi-apparatuur mee beinvloeden. Zo kun je er het volume mee regelen van je totaal geluid, of het volume van alleen een effect in je totaalgeluid. Niet alleen volumes maar ook snelheden van chorus/tremolo/flanger zijn bijvoorbeeld te beinvloeden. De mogelijkheden zijn zo uitgebreid dat ze nauwelijks allemaal op te noemen zijn. Dit is dus wel een van de grote voordelen van Midi, aangezien je bij een stompbox de hele tijd aan een knopje moet gaan draaien om hetzelfde te bereiken, terwijl je dit op je midi-footcontroller dus met je expressiepedaal kunt regelen. Expressiepedalen zijn voor deze vorm van CC's dus wel noodzaak.
Conclusie
Hier beneden staat nog even opgesomd wat er zojuist verteld is en waar over het algemeen gauw misverstanden ontstaan bij Midi.
- Een patch op je midi-footcontroller is niet hetzelfde als een preset op je FX-unit of preamp preset (of wat dan ook)
- Voor ieder apparaat dat via midi aanstuurbaar is en waar een wijziging in preset of kanaal (bij preamp) plaatsvindt, gebruik je een PC op je midi-footcontroller IN een patch. Als je alles tegelijk wilt switchen, gebruik je dus meerdere PC's in 1 patch.
- De meeste midi apparaten zijn in te stellen op welk Midi kanaal ze moeten luisteren. Het is in de meeste gevallen wijselijk om ieder apparaat in het rack een ander midi kanaal te geven.
- PC's sturen dmv midi de waarde van de preset die je wilt wijzigen op het midi rack apparaat over het midi kanaal dat aan het apparaat is toegewezen. (de waarde is het nummer van de preset op de FX-unit)
- CC's sturen dmv midi de waarde 0 of 1 (aan/uit) naar een midi apparaat
waardoor een effect in een preset op dit apparaat aan of uit wordt gezet. (versturing vindt weer plaats over het midi kanaal dat aan het apparaat is toegewezen)
- CC's sturen dmv midi continu waarden naar een midi apparaat om parameters van een effect of een apparaat te beinvloeden. (dit gebeurt dmv expressiepedalen)
- CC's hebben dus 2 functies, enkele waarden versturen en continu waarden versturen.
- Zowel een CC als een PC staat niet gelijk aan een knop op je midi-footcontroller. CC's en PC's breng je onder in een patch op je midi-footcontroller. Dit betekent dus, dat als je midi-footcontroller niet meer dan 1 CC tegelijk ondersteunt, je nog steeds meerdere CC's kunt gebruiken, maar ze onder verschillende patches op je midi-footcontroller onder moet brengen.
Programmeervoorbeeld
Ok nu wordt alles wat nog niet duidelijk mocht zijn na het lezen van het bovenstaande hopelijk duidelijk. We gaan een aantal patches en presets maken op een fictieve setup zoals die bovenaan deze FAQ staat afgebeeld.
We gaan maken:
- 'sound 1': Clean geluid (met Chorus effect en Reverb)
- 'sound 2': Akoestisch geluid (met Reverb, Acoustic Simulator en Param EQ)
- 'sound 3': Hi-gain ritme geluid
- 'sound 4': Hi-gain lead geluid (met delay en een phaser)
- 5 CC's voor achtereenvolgens Chorus/Flanger, Phaser, Pitch Shift, Reverb en Tap Delay
- 1 CC (continuous control) voor volume en 1 CC (continuous control) voor Delay mix in de Hi-gain lead preset
Voorbereidend werk
Voor we echter beginnen met programmeren, moeten we eerst het een en ander toewijzen in de midi-footcontroller. Het is natuurlijk noodzaak dat CC's en PC's naar de goede midi apparaten wordt verzonden en dus zul je over het algemeen bij de footcontroller voor alle CC's en PC's aan moeten geven voor welk midi-kanaal ze bestemd zijn. Standaard zal over het algemeen iedere footcontroller alle PC's en CC's over midi-kanaal 1 zenden of over Midi-Omni. (hetgeen we dus niet willen)
Aangezien we in dit voorbeeld uitgaan van een 3-kanaals preamp met verder geen mogelijkheden, heeft het sowieso geen zin om de expressiepedalen die we aan de footcontroller hebben hangen een midi kanaal van 1 te geven. Er vallen immers geen parameters op de preamp te beinvloeden op deze manier. (bij sommige midi-preamps op de markt kan dit echter wel mogelijk zijn) Daarom wijzen we de expressiepedalen bij voorbaat al toe aan midi kanaal 3. Zoals je hierboven al ziet, gaan we namelijk uiteindelijk ook 2 CC's toekennen aan de expressiepedalen om de delay-mix en het volume van het totaal geluid van 'Hi-gain Lead' te beinvloeden. Verder hebben we nog 5 PC's en 2 CC's per patch tot beschikking. Dit geldt overigens ook voor de expressiepedalen. Deze zijn ook in iedere patch op de footcontroller aan een andere parameter toe te wijzen. We hebben van de PC's maar maximaal 3 stuks nodig per patch, omdat we maar 3 apparaten over midi aan kunnen sturen. Daarom kennen we PC #1 toe aan midi-kanaal 1, (en dus aan de preamp) PC #2 aan midi-kanaal 2 (en dus aan de Switcher/Looper) en PC #3 aan midi-kanaal 3. (en dus aan de FX-unit)
Nu blijven dus alleen nog de 2 CC's over. Deze wijzen we ook toe aan kanaal #3. Zo kunnen we straks verschillende effecten aan en uitzetten in de patches die we maken, zonder dat we een hele extra patch hoeven te maken.
!!!!!Houdt rekening met het feit dat de meeste (en misschien wel alle)midi-footcontrollers je de midi-kanalen voor alle CC's en PC's alleen globaal laten instellen. Dat betekent dus dat je niet per bank of per preset aan alle CC's en PC's andere midi-kanalen kunt toekennen!!!!!!
Voor we alles midi-schakelbaar gaan maken, is het belangrijk dat we de presets op de FX-unit aanmaken, de kanalen op de Pre-amp een waarde geven en op de Switcher/Looper een preset maken.
Aangezien we achtereenvolgens de verschillende 'sounds' op de midi-footcontroller in BANK 0 PATCH 1 t/m 4 gaan opslaan, (6 t/m 10 gebruiken we voor CC's. 5 blijft open) kennen we hetzelfde nummer van de patch van de 'sound' toe aan de preset van de units.
Oftewel
Voor 'sound 1' clean krijgt preset 1 op de preamp en de reverb en chorus op de fx-unit verwerken/programmeren we in preset 1.
Voor 'sound 2' clean heeft al preset 1 op de preamp*, we maken/programmeren een reverb preset op preset 2 in de fx-unit en op de looper maken we ook een preset 2 waarin zowel de acoustic sim als de param. EQ actief zijn.
(*hier zie je een uitzondering: je kunt niet oneindig presets aanmaken op preamps en midi-switchers, dus is het slim om 1=clean, 2=ritme hi-gain, 3=lead hi-gain, of iets in die richting aan te maken)
Voor 'sound 3' maken we op de preamp een preset 2 voor ritme hi-gain.
Voor 'sound 4' maken we op de preamp een preset 3 voor lead hi-gain en programmeren we een een preset 3 op de FX-unit met delay en een phaser.
Het is niet nodig, maar als je ontzettend veel verschillende 'sounds' in je setup gaat verwerken, is het wel handig als je door de bomen het bos nog ziet en dus alle presets over de verschillende apparaten met elkaar laat corresponderen. Zeker als je ooit een ander midi-apparaat aanschaft of iets in je setup wijzigt.
Sound 1: Clean geluid met Chorus en Reverb
We hebben het voorbereidend werk dus al gedaan. Chorus en Reverb halen we uit preset #1 op de FX-unit en het clean geluid uit preset #1 op de de preamp.
Nu is het dus tijd om de patch op je footcontroller te programmeren. In PATCH 1 in BANK 0 bewerken we nu PC #1. PC #1 wordt al gestuurd over midi-kanaal 1, want dat hebben we immers al ingesteld. We moeten echter wel nog aangeven welke waarde de PC moet meesturen over midi-kanaal 1. Omdat we preset 1 op de preamp aankiezen, moet dit dus 1 zijn. Hiernaast stellen we PC #3 (midi-kanaal 3 voor de FX-unit) zo in, dat deze preset 1 aankiest op de FX-unit. KLAAAR!!!
Zo snel had je waarschijnlijk niet verwacht (of juist wel) maar dat komt omdat we slechts 2 PC's instellen. We hoeven geen CC's in te stellen omdat we in deze patch nog niet de behoefte hebben parameters te beinvloeden.
Als je nu knop 1 in BANK 0 indrukt, kom je dus terecht in PATCH 1 (ofwel 01) en krijg je dus een clean geluid met reverb en chorus.
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq5.jpg
Sound 2: Akoestisch geluid met Acoustic Sim, Param. EQ en Reverb
Als je hebt opgelet, heb je gemerkt dat we in het rack 2 stompboxes hebben gestopt. Namelijk een Acoustic simulator en een Parametrische EQ. Met deze 2 in combinatie kun je behoorlijk dicht bij een akoestische gitaar komen. Maar dat is het punt niet, we willen de stompboxes makkelijk kunnen gebruiken. Daarom maken we dus gebruik van de looper. Je hangt in principe iedere stompbox afzonderlijk in een 'loop' waardoor je ze allemaal aan en uit kunt zetten onafhankelijk van elkaar. Maar wel via midi! Hiernaast halen we de Reverb uit preset 2 op de FX-unit, welke we al hebben geprogrammeerd.
Wat hebben we nu nodig? We switchen naar het clean kanaal, (of je nu al op clean aan het spelen was of niet. Je wil immers niet dat je geen PC meezendt in je patch en dus je acoustic sim over een hi-gain geluid hebt lopen :o ) dus hebben we sowieso weer PC #1 nodig. Hiernaast moeten we deze keer PC #2 gebruiken voor preset 2 op de looper en PC #3 voor het switchen naar preset 2 voor Reverb.
Je doet dus hetzelfde met je midi-footcontroller. Je bewerkt PATCH 2 in BANK 0, geeft PC #1 weer een waarde van 1, geeft PC #2 een waarde van 2 en PC #3 een waarde van 2. Je bent weer klaar!
Als je nu knop 2 indrukt op je footcontroller terwijl je in BANK 0 zit, kom je in 02 terecht en krijg je dus een clean geluid met acoustic sim, parametrische EQ en Reverb.
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq6.jpg
Sound 3: Hi-gain ritme
Dit wordt een hele makkelijke. We hebben namelijk maar 1 PC nodig.
We maken dus wederom een nieuwe patch op de footcontroller (BANK 0, PATCH 3) en bewerken PC #1, zodat deze een waarde van 2 meezendt. (preset 2 op de preamp is namelijk ritme hi-gain, zoals we die hadden ingesteld)
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq7.jpg
Sound 4: Hi-gain lead met Delay en Phaser
Hier gaan we voor het eerst CC's gebruiken. Wat we nodig hebben is wederom 2 PC's. #1 voor de preamp en #3 voor de FX-unit. Hiernaast 2 CC's. Een voor volume en 1 voor delay mix, voor de expressiepedalen.
(Het feit dat het geluid 100% wet moet zijn houden we in dit geval buiten beschouwing)
We bewerken dus patch 4 in BANK 0 op de footcontroller, geven PC #1 de waarde 3 (lead kanaal) en PC #3 de waarde 4. (voor preset 4 op FX-unit bevattende delay en phaser)
Voor we CC's gaan programmeren, moeten we de parameters die we willen gaan beinvloeden met de expressiepedalen gaan een CC nummer geven (0-128) in de FX-unit. In dit geval geven we volume CC# 100 en delay mix CC# 101. (puur voor het gemak) Als je een CC wilt gebruiken in een patch op je footcontroller is het dus ook noodzaak dat je de te beinvloeden parameter een CC # geeft.
CC's programmeren werkt eigenlijk precies hetzelfde als PC's programmeren. Onthoudt dat de midi-kanalen voor de CC's ook globaal vastgesteld voor de FX-unit in dit geval.
Volume programmeren we dus als volgt. We bewerken nogmaals patch 4 in BANK 0, wijzen expressiepedaal 1 toe aan CC #100 en geven de minimale waarde en maximale waarde in. De minimale waarde moet dus altijd lager liggen dan de maximale waarde. Maar je kunt bijvoorbeeld wel het minimum zo instellen dat je geluid nog wel hoorbaar is en niet geheel gedempt wordt.
Voor delay mix doen we hetzelfde met expressiepedaal 2. We kennen hieraan CC #101 toe en geven een minimale en maximale waarde op. Je wil waarschijnlijk de maximale waarde van de delay-mix niet te hoog hebben, omdat als de mix 100% is, je 'wet'-geluid (met effecten e.d.) net zo hard is als je 'dry'-geluid (zonder effecten, alleen geluid van versterker)
Klaar is kees! We hebben nu dus 4 patches in BANK 0 aangemaakt voor de verschillende 'sounds'.
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq8.jpg
CC's maken
Nu resteert nog het aanmaken van de CC's voor patch 6 t/m 10.
Het heeft geen zin om dit allemaal apart uit te leggen, want het werkt precies hetzelfde.
Je geeft alle effecten die je aan en uit wil kunnen zetten terwijl je in een van de 4 'sounds' zit, een CC. We geven bijvoorbeeld Chorus/Flanger CC #110, Phaser CC #111, Pitch Shift CC #112, Reverb CC #113, Tap Delay CC #114.
Vervolgens programmeer je de patches 6 t/m 10 in BANK 0 op je footcontroller. Je zorgt dat er in de patches GEEN PC's aan staan, want anders switch je patch naar andere presets als je er gebruik van maakt. Met andere woorden, in plaats van PC's (en misschien CC's voor de expressiepedalen) stop je nu slechts CC's in de patches. Bij elke patch zul je moeten aangeven om welk CC # het gaat, maar dan ben je ook meteen klaar.
Het addertje hier, is dat sommige footcontrollers niet kunnen zien of een effect in een preset op bijv je FX-unit momenteel aanstaat. In dit geval heb je hoogstwaarschijnlijk ook 2 CC's nodig om effecten aan en uit te schakelen. (1 voor aan en 1 voor uit) Andere footcontrollers zijn dan weer slim en weten of een effect aanstaat of niet en hebben vaak maar 1 CC nodig.
Je kunt overigens in een patch op je midi footcontroller ook 2 CC's onderbrengen en dan met 1 druk op de knop bijvoorbeeld Reverb en Chorus uit of aan laten switchen. Maar dit werkt niet altijd even vlekkenloos.
Als je dit hebt gedaan heb je heel BANK 0 (op patch 5 na gevuld) en kun je doorgaan met meer 'sounds' programmeren in volgende banks.
Midi Footcontrollers
Het aantal verschillende footcontrollers op de markt is niet ontzettend groot. Veel controllers worden niet meer gemaakt en zijn dus moeilijk te krijgen. Je betaald ook zeker niet weinig voor een beetje midi-footcontroller. Hoewel de duurdere controllers well allemaal van goede kwaliteit zijn, is het belangrijk dat je kijkt naar de functies van de controller bij aanschaf.
Om je een overzicht te geven van vrijwel alle footcontrollers is hier een overzicht:
http://g-force.info/midiboard_comparison.htm
Binnenkort hier ook een overzicht van rack apparatuur (fx, preamps, poweramps en hun specificaties)
======================
Voor totstandkoming van deze FAQ dank aan: Yoeri (LordRiffenstein), Ed (InternEd) en Jan Anton (????)
Suggesties voor de FAQ zijn welkom. Graag nog info over rack apparatuur (met name FX (welke FX?)) en footcontrollers. Mailen kan naar raffel@hotmail.com
===========
Introductie
Deze FAQ is bedoeld om de gitarist het een en ander bij te brengen over het gebruiken van apparaten en midi in een rack ten behoeve van het gitaarspel. Midi kan voor iemand die er geen ervaring mee heeft, heel ingewikkeld overkomen terwijl het in werkelijk eigenlijk niet zo moeilijk in elkaar zit. Het grootste probleem dat men vaak ondervindt, zijn de termen die met Midi gepaard gaan. Je ziet al gauw door de bomen het bos niet meer als je deze termen door elkaar haalt. Om zo duidelijk mogelijk uit te leggen wat midi inhoudt, wordt er in de FAQ veel gebruik gemaakt van fictieve voorbeelden. Voorbeelden die dan een universeel idee zouden moeten geven van hoe je midi apparatuur gebruikt en programmeert. Midi zal echter nooit compleet duidelijk worden tot je het zelf probeert. Het is een verschijnsel dat je nu eenmaal pas onder de knie krijgt door er mee geconfronteerd te worden, hoezeer je je er ook in verdiept. Daarom is deze FAQ dan wellicht ook geschikt om mensen een idee te geven of ze uberhaupt wel van midi gebruik willen maken, aangezien het vanzelfsprekend meer programmeerwerk vereist dan het gebruik maken van stompboxes of gewoon een gitaar en versterker.
Om je duidelijk te maken hoe een rack over het algemeen in elkaar zit en wat veel wordt gebruikt, staan hier beneden in figuur 1.1 de meest gebruikte apparatuur in een rack weergegeven. Dit rack wordt ook meteen gebruikt als het voorbeeld voor het 'fictief' programmeren van enkele presets, maar ook voor de theoretische kennis wat betreft midi. We richten ons echter alleen op midi theorie die belangrijk is voor de gitarist. Midi wordt namelijk vooral veel gebruikt in combinatie met keyboards, synthesizers, sequencers en computers.
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq1.jpg
figuur 1.1 Schematische weergave van een rack
Opbouw rack
- Midi-schakelbare buizen preamp/voorversterker
Ik heb voor het voorbeeld gekozen voor een midi preamp aangezien een midi switcher en een top op hetzelfde neer komt maar iets meer programmeren
vereist. Laten we voor het voorbeeld uitgaan van een 3 kanaals preamp. (clean/crunch/lead)
- Buizen poweramp/eindtrap
Hier doen we verder niets mee. Hij zit in het rack maar heeft verder in dit voorbeeld geen functie betreffende midi. Het is meer voor het totaal idee.
- Midi Looper
De looper heeft als functie de 2 stompboxes afgebeeld in figuur 1.1 aan en uit te zetten in het totaal geluid. (hierover later meer)
- Midi FX-unit
Deze unit zorgt voor de veelgebruikte effecten in het totaal geluid. Laten we zeggen dat er zich zo ongeveer ieder effect wel in zit.
- Stompboxes
Om het voorbeeld iets ingewikkelder te maken, maar vooral informatiever, zijn er een looper en 2 stompboxes aanwezig. Een acoustic simulator en een
parametrische equalizer.
Overig
Afgezien van het rack zie je op de afbeelding:
- Midi footcontroller
De footcontroller is zoals de naam al doet vermoeden, het apparaat waarmee je je hele rack bestuurt. De opslagplaatsen in een
footcontroller zijn opgemaakt uit patches. Elk tiental noemt men een 'bank' en elke eenheid noemt men een 'patch'. Als je bijvoorbeeld
opslagplaats 74 aan zou kiezen, is dit dus patch 4 in bank 7. Over het algemeen praat men bij opslagplaatsen dus over 'patches'. Om deze faq wat makkelijker te maken noemen we in het vervolg de opslagplaatsen op de footcontroller patches, en op de fx-unit/preamp/looper 'presets'.
Een footcontroller stuurt zgn. 'midi-messages'* uit zodra je op je footcontroller een knop indrukt. (als deze tenminste een functie heeft) en stuurt deze door de midi kabels door alle apparaten heen. Dit betekent dus niet dat het versturen van een midi-message ophoudt bij het eerste apparaat waar de midi-kabel vanuit de footcontroller naar toe gaat. Je lust de midi-kabel namelijk als het ware door naar andere apparatuur, waardoor de messages bij alle apparaten aankomen. Je kunt dus meerdere apparaten besturen met 1 midi-footcontroller. Over het algemeen verbindt je van midi-out naar midi-in. Dus van de midi-out van de footcontroller naar de midi-in van de preamp en van de midi-out van de preamp naar de midi-in van de looper, enz.. Het maakt overigens niet uit in welke volgorde je de apparatuur aansluit en het is ook niet afhankelijk van welke midi-channel je aan de apparaten hangt.
In het voorbeeld gaan we er vanuit dat de footcontroller 5 pc's en 2 cc's tegelijk kan versturen, naast 2 cc's voor de expressiepedalen.
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq2.jpg
figuur 1.2 De midi-footcontroller
*Midi message: Een midi-message is heel simpel gezien een pakketje met cijfers dat over midi kabels verzonden wordt om apparaten informatie te geven of iets te laten wijzigen.
In het geval van het rack, wordt er bijvoorbeeld bij een wijziging van patch op de footcontroller verstuurd: het midi-kanaal waarvoor de message is bestemd, of de wijziging een PC of CC is en wat de waarde van de wijziging is.
- Expressiepedalen
De expressiepedalen zijn verbonden aan de footcontroller (en soms zelfs in 1) en kunnen worden ingesteld om parameters te regelen door middel van CC's. (later meer hierover)
Zo kun je onder andere het volume van je signaal (of dit nu het signaal met effecten of zonder is) regelen, maar ook de snelheid van een chorus of de mix van een delay.
De signalen die van de expressiepedalen afkomen worden door de footcontroller omgezet naar midi signalen en worden vervolgens als CC in midi-messages verstuurt.
Configuratie
Midi kanalen & Midi Omni
Zoals je uit afbeelding 1.1 kunt opmaken, heb ik aan ieder apparaat in het rack dat via midi gestuurd gaat worden, een midi-kanaal gegeven.
Om je duidelijk te maken waarom en wat een midi kanaal is, hier even een korte uitleg door middel van beeldspraak.
Stel je zou een Duitser iets willen vertellen, dan zou je dat doen in de Duitse taal
Stel je zou een Fransman iets willen vertellen, dan zou je dat doen in de Franse taal
Als je ze allebei iets zou willen vertellen, maar wel tegelijk, zou je dat doen in de Engelse taal, omdat het een internationale taal is.
Ik hoop dat je ziet waar ik heen wil. Zowel de Duitse taal en de Franse taal zijn in dit geval de midi-kanalen. De Duitser en de Fransman, zijn
de verschillende midi aanstuurbare apparaten in het rack. De Engelse taal stelt in dit geval midi-omni voor. Met midi-omni luisteren alle apparaten naar alle kanalen.
Dus dan reageert het ene apparaat ook op een wijziging van een CC of preset, die misschien alleen voor een ander apparaat bedoelt is, als je het niet goed instelt. Daarom heb ik in dit
voorbeeld gekozen voor verschillende midi-kanalen voor verschillende apparaten. (Met andere woorden: Dan vertel je de Duitser alleen dingen in het Duits en de Fransman alleen in het Frans, zodat ze allebei van elkaar de informatie niet verstaan.)
Dit betekent overigens niet dat je nu niet tegelijkertijd een wijziging van preset op bijvoorbeeld je fx-unit en je preamp kan doorvoeren. Je kunt namelijk
in een patch op je footcontroller over het algemeen meerder PC's onderbrengen (ook CC's trouwens). Dit zal in het volgende hoofstuk duidelijk worden.
Midi Omni kun je dus heel eenvoudig gebruiken als je maar 1 apparaat hebt in je rack of wat dan ook, dat midi kan ontvangen.
PC's & CC's
PC: Hier draait het eigenlijk allemaal om. Wijzigingen die je wil doorvoeren op je midi apparatuur doe je met je midi floorboard door middel van Program Changes en Control Changes (of Continuous Control) welke we zullen afkorten tot PC's en CC's. Om het makkelijkste uit te kunnen leggen wat nu een PC en CC is, maken we weer gebruik van een voorbeeld:
Als je gitarist bent en geinteresseerd bent in midi, heb je je hoogstwaarschijnlijk al verdiept in effecten/versterkers enz. Je weet dan ook dat er zoiets bestaat als een stompbox.
Mensen sluiten over het algemeen hun stompboxes op dezelfde manier aan, tenzij een vreemd resultaat/geluid bereikt moet worden.
Schematisch gezien zou dat er zo uit zien (tussen haakjes zie je hoe het er uit zou zien indien gebruikt zou worden gemaakt van een FX-loop):
gitaar > wah/autowah > compressor/limiter > distortion/fuzz/overdrive (of preamp) > chorus/flanger/phaser/tremolo en andere modulatieffecten > reverb/delay > (poweramp) versterker
Een voorbeeld van een werkelijke setup zou dan kunnen zijn:
gitaar > wah pedaal > distortion pedaal > delay > versterker
Als je dit nu ziet als een 'program', kun je het volgende zien als een 'program change'
gitaar > chorus > reverb > versterker
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq3.jpg
figuur 1.3 Voorbeeld van een program change
Een Program Change (PC) houdt dus eigenlijk in, dat je de routing (volgorde) van je effecten kunt veranderen* en de effecten die zich in je routing bevinden, kunt wijzigen. Je kunt je voorstellen dat als je je line-up van effecten zou willen wijzigen bij stompboxes, je een tijdje bezig bent met het aansluiten van kabels en andere apparatuur. Als je gebruik zou maken van een FX-unit in een rack (*Bij de duurdere FX-units voor racks kun je de routing aanpassen, dus ook de reverb voor de modulatieeffecten zetten bijvoorbeeld) kun je dit on-the-fly wijzigen door 1 druk op de knop.
Met een PC worden echter niet alleen de effecten gewijzigd, maar ook in massa activeren/deactiveren:
- Stel je zou met je stompbox setup een distortion pedaal aan willen hebben, -op een bepaald moment in een nummer- een reverb pedaal aan willen hebben en een chorus pedaal uitgeschakeld willen hebben (maar dus wel in je routing). Dit is geen probleem, je drukt op de aan-knop van het distortion pedaal en het reverb pedaal en je bent er.
- Maar stel nu dat je pijlsnel juist het chorus pedaal actief wil hebben en de rest niet. Dan ben je een aantal seconden bezig met het aan en uitschakelen van de 3 pedalen. Met een PC stuur je deze informatie door het indrukken van 1 knop op je midi-footcontroller. Alles switch dus in eens. En je kunt zelfs meerdere apparaten tegelijk switchen naar een andere preset. Dit zal later duidelijk worden als we fictieve patches gaan programmeren op de midi footcontroller.
Iets wat heel belangrijk is om te weten, is dat een PC niet gelijk staat aan een knop op je midi-footcontroller. Zoals ik al eerder zei, een knop op je midi-footcontroller noemen we een patch, geen program change! (was je er bijna in getrapt) Een patch kan namelijk meerdere program changes bevatten (bij veel midi-footcontrollers is het maximum 8. Dat betekent dat je 8 verschillende midi apparaten tegelijk kan switchen) en meerdere control changes.
CC: Wat is dan een control change? Gelukkig is dat een stukje makkelijker uit te leggen dan een Program Change. Om maar even voort te borduren op het voorbeeld bij de uitleg over de PC:
Stel je zou als je het distortion pedaal en reverb pedaal aan hebt staan, ook nog het chorus pedaal aan willen hebben. Dan zou je nog een patch kunnen maken op je midi-footcontroller. Maar dan ben je wel weer een preset kwijt. (en je hebt er maar 99 :???: ) Je kunt deze echter ook aanschakelen zonder dat je via midi instructies wijzigingen stuurt die in principe niet gewijzigd worden. (distortion en reverb waren immers al aan en blijven ook aan) Dat doe je dan met behulp van een CC. Zo kun je vluchtig heel snel effecten aanzetten in je totaal geluid zonder al te veel moeite. Uiteindelijk kan het -zoals ik al zei- ook weer ruimte in je midi-footcontroller besparen. Als je namelijk bij 2 verschillende patches allebei snel bijvoorbeeld chorus aan zou willen schakelen, heb je maar 1 CC nodig. Terwijl je hiervoor anders 2 patches extra kwijt bent omdat je daar hetzelfde doet via PC's.
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq4.jpg
1.4 Control Change van chorus in een patch
Je kunt echter nog meer met CC's doen. Je schakelt er niet alleen effecten mee aan en uit in een patch, je kunt er ook de waarden van je instellingen op je midi-apparatuur mee beinvloeden. Zo kun je er het volume mee regelen van je totaal geluid, of het volume van alleen een effect in je totaalgeluid. Niet alleen volumes maar ook snelheden van chorus/tremolo/flanger zijn bijvoorbeeld te beinvloeden. De mogelijkheden zijn zo uitgebreid dat ze nauwelijks allemaal op te noemen zijn. Dit is dus wel een van de grote voordelen van Midi, aangezien je bij een stompbox de hele tijd aan een knopje moet gaan draaien om hetzelfde te bereiken, terwijl je dit op je midi-footcontroller dus met je expressiepedaal kunt regelen. Expressiepedalen zijn voor deze vorm van CC's dus wel noodzaak.
Conclusie
Hier beneden staat nog even opgesomd wat er zojuist verteld is en waar over het algemeen gauw misverstanden ontstaan bij Midi.
- Een patch op je midi-footcontroller is niet hetzelfde als een preset op je FX-unit of preamp preset (of wat dan ook)
- Voor ieder apparaat dat via midi aanstuurbaar is en waar een wijziging in preset of kanaal (bij preamp) plaatsvindt, gebruik je een PC op je midi-footcontroller IN een patch. Als je alles tegelijk wilt switchen, gebruik je dus meerdere PC's in 1 patch.
- De meeste midi apparaten zijn in te stellen op welk Midi kanaal ze moeten luisteren. Het is in de meeste gevallen wijselijk om ieder apparaat in het rack een ander midi kanaal te geven.
- PC's sturen dmv midi de waarde van de preset die je wilt wijzigen op het midi rack apparaat over het midi kanaal dat aan het apparaat is toegewezen. (de waarde is het nummer van de preset op de FX-unit)
- CC's sturen dmv midi de waarde 0 of 1 (aan/uit) naar een midi apparaat
waardoor een effect in een preset op dit apparaat aan of uit wordt gezet. (versturing vindt weer plaats over het midi kanaal dat aan het apparaat is toegewezen)
- CC's sturen dmv midi continu waarden naar een midi apparaat om parameters van een effect of een apparaat te beinvloeden. (dit gebeurt dmv expressiepedalen)
- CC's hebben dus 2 functies, enkele waarden versturen en continu waarden versturen.
- Zowel een CC als een PC staat niet gelijk aan een knop op je midi-footcontroller. CC's en PC's breng je onder in een patch op je midi-footcontroller. Dit betekent dus, dat als je midi-footcontroller niet meer dan 1 CC tegelijk ondersteunt, je nog steeds meerdere CC's kunt gebruiken, maar ze onder verschillende patches op je midi-footcontroller onder moet brengen.
Programmeervoorbeeld
Ok nu wordt alles wat nog niet duidelijk mocht zijn na het lezen van het bovenstaande hopelijk duidelijk. We gaan een aantal patches en presets maken op een fictieve setup zoals die bovenaan deze FAQ staat afgebeeld.
We gaan maken:
- 'sound 1': Clean geluid (met Chorus effect en Reverb)
- 'sound 2': Akoestisch geluid (met Reverb, Acoustic Simulator en Param EQ)
- 'sound 3': Hi-gain ritme geluid
- 'sound 4': Hi-gain lead geluid (met delay en een phaser)
- 5 CC's voor achtereenvolgens Chorus/Flanger, Phaser, Pitch Shift, Reverb en Tap Delay
- 1 CC (continuous control) voor volume en 1 CC (continuous control) voor Delay mix in de Hi-gain lead preset
Voorbereidend werk
Voor we echter beginnen met programmeren, moeten we eerst het een en ander toewijzen in de midi-footcontroller. Het is natuurlijk noodzaak dat CC's en PC's naar de goede midi apparaten wordt verzonden en dus zul je over het algemeen bij de footcontroller voor alle CC's en PC's aan moeten geven voor welk midi-kanaal ze bestemd zijn. Standaard zal over het algemeen iedere footcontroller alle PC's en CC's over midi-kanaal 1 zenden of over Midi-Omni. (hetgeen we dus niet willen)
Aangezien we in dit voorbeeld uitgaan van een 3-kanaals preamp met verder geen mogelijkheden, heeft het sowieso geen zin om de expressiepedalen die we aan de footcontroller hebben hangen een midi kanaal van 1 te geven. Er vallen immers geen parameters op de preamp te beinvloeden op deze manier. (bij sommige midi-preamps op de markt kan dit echter wel mogelijk zijn) Daarom wijzen we de expressiepedalen bij voorbaat al toe aan midi kanaal 3. Zoals je hierboven al ziet, gaan we namelijk uiteindelijk ook 2 CC's toekennen aan de expressiepedalen om de delay-mix en het volume van het totaal geluid van 'Hi-gain Lead' te beinvloeden. Verder hebben we nog 5 PC's en 2 CC's per patch tot beschikking. Dit geldt overigens ook voor de expressiepedalen. Deze zijn ook in iedere patch op de footcontroller aan een andere parameter toe te wijzen. We hebben van de PC's maar maximaal 3 stuks nodig per patch, omdat we maar 3 apparaten over midi aan kunnen sturen. Daarom kennen we PC #1 toe aan midi-kanaal 1, (en dus aan de preamp) PC #2 aan midi-kanaal 2 (en dus aan de Switcher/Looper) en PC #3 aan midi-kanaal 3. (en dus aan de FX-unit)
Nu blijven dus alleen nog de 2 CC's over. Deze wijzen we ook toe aan kanaal #3. Zo kunnen we straks verschillende effecten aan en uitzetten in de patches die we maken, zonder dat we een hele extra patch hoeven te maken.
!!!!!Houdt rekening met het feit dat de meeste (en misschien wel alle)midi-footcontrollers je de midi-kanalen voor alle CC's en PC's alleen globaal laten instellen. Dat betekent dus dat je niet per bank of per preset aan alle CC's en PC's andere midi-kanalen kunt toekennen!!!!!!
Voor we alles midi-schakelbaar gaan maken, is het belangrijk dat we de presets op de FX-unit aanmaken, de kanalen op de Pre-amp een waarde geven en op de Switcher/Looper een preset maken.
Aangezien we achtereenvolgens de verschillende 'sounds' op de midi-footcontroller in BANK 0 PATCH 1 t/m 4 gaan opslaan, (6 t/m 10 gebruiken we voor CC's. 5 blijft open) kennen we hetzelfde nummer van de patch van de 'sound' toe aan de preset van de units.
Oftewel
Voor 'sound 1' clean krijgt preset 1 op de preamp en de reverb en chorus op de fx-unit verwerken/programmeren we in preset 1.
Voor 'sound 2' clean heeft al preset 1 op de preamp*, we maken/programmeren een reverb preset op preset 2 in de fx-unit en op de looper maken we ook een preset 2 waarin zowel de acoustic sim als de param. EQ actief zijn.
(*hier zie je een uitzondering: je kunt niet oneindig presets aanmaken op preamps en midi-switchers, dus is het slim om 1=clean, 2=ritme hi-gain, 3=lead hi-gain, of iets in die richting aan te maken)
Voor 'sound 3' maken we op de preamp een preset 2 voor ritme hi-gain.
Voor 'sound 4' maken we op de preamp een preset 3 voor lead hi-gain en programmeren we een een preset 3 op de FX-unit met delay en een phaser.
Het is niet nodig, maar als je ontzettend veel verschillende 'sounds' in je setup gaat verwerken, is het wel handig als je door de bomen het bos nog ziet en dus alle presets over de verschillende apparaten met elkaar laat corresponderen. Zeker als je ooit een ander midi-apparaat aanschaft of iets in je setup wijzigt.
Sound 1: Clean geluid met Chorus en Reverb
We hebben het voorbereidend werk dus al gedaan. Chorus en Reverb halen we uit preset #1 op de FX-unit en het clean geluid uit preset #1 op de de preamp.
Nu is het dus tijd om de patch op je footcontroller te programmeren. In PATCH 1 in BANK 0 bewerken we nu PC #1. PC #1 wordt al gestuurd over midi-kanaal 1, want dat hebben we immers al ingesteld. We moeten echter wel nog aangeven welke waarde de PC moet meesturen over midi-kanaal 1. Omdat we preset 1 op de preamp aankiezen, moet dit dus 1 zijn. Hiernaast stellen we PC #3 (midi-kanaal 3 voor de FX-unit) zo in, dat deze preset 1 aankiest op de FX-unit. KLAAAR!!!
Zo snel had je waarschijnlijk niet verwacht (of juist wel) maar dat komt omdat we slechts 2 PC's instellen. We hoeven geen CC's in te stellen omdat we in deze patch nog niet de behoefte hebben parameters te beinvloeden.
Als je nu knop 1 in BANK 0 indrukt, kom je dus terecht in PATCH 1 (ofwel 01) en krijg je dus een clean geluid met reverb en chorus.
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq5.jpg
Sound 2: Akoestisch geluid met Acoustic Sim, Param. EQ en Reverb
Als je hebt opgelet, heb je gemerkt dat we in het rack 2 stompboxes hebben gestopt. Namelijk een Acoustic simulator en een Parametrische EQ. Met deze 2 in combinatie kun je behoorlijk dicht bij een akoestische gitaar komen. Maar dat is het punt niet, we willen de stompboxes makkelijk kunnen gebruiken. Daarom maken we dus gebruik van de looper. Je hangt in principe iedere stompbox afzonderlijk in een 'loop' waardoor je ze allemaal aan en uit kunt zetten onafhankelijk van elkaar. Maar wel via midi! Hiernaast halen we de Reverb uit preset 2 op de FX-unit, welke we al hebben geprogrammeerd.
Wat hebben we nu nodig? We switchen naar het clean kanaal, (of je nu al op clean aan het spelen was of niet. Je wil immers niet dat je geen PC meezendt in je patch en dus je acoustic sim over een hi-gain geluid hebt lopen :o ) dus hebben we sowieso weer PC #1 nodig. Hiernaast moeten we deze keer PC #2 gebruiken voor preset 2 op de looper en PC #3 voor het switchen naar preset 2 voor Reverb.
Je doet dus hetzelfde met je midi-footcontroller. Je bewerkt PATCH 2 in BANK 0, geeft PC #1 weer een waarde van 1, geeft PC #2 een waarde van 2 en PC #3 een waarde van 2. Je bent weer klaar!
Als je nu knop 2 indrukt op je footcontroller terwijl je in BANK 0 zit, kom je in 02 terecht en krijg je dus een clean geluid met acoustic sim, parametrische EQ en Reverb.
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq6.jpg
Sound 3: Hi-gain ritme
Dit wordt een hele makkelijke. We hebben namelijk maar 1 PC nodig.
We maken dus wederom een nieuwe patch op de footcontroller (BANK 0, PATCH 3) en bewerken PC #1, zodat deze een waarde van 2 meezendt. (preset 2 op de preamp is namelijk ritme hi-gain, zoals we die hadden ingesteld)
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq7.jpg
Sound 4: Hi-gain lead met Delay en Phaser
Hier gaan we voor het eerst CC's gebruiken. Wat we nodig hebben is wederom 2 PC's. #1 voor de preamp en #3 voor de FX-unit. Hiernaast 2 CC's. Een voor volume en 1 voor delay mix, voor de expressiepedalen.
(Het feit dat het geluid 100% wet moet zijn houden we in dit geval buiten beschouwing)
We bewerken dus patch 4 in BANK 0 op de footcontroller, geven PC #1 de waarde 3 (lead kanaal) en PC #3 de waarde 4. (voor preset 4 op FX-unit bevattende delay en phaser)
Voor we CC's gaan programmeren, moeten we de parameters die we willen gaan beinvloeden met de expressiepedalen gaan een CC nummer geven (0-128) in de FX-unit. In dit geval geven we volume CC# 100 en delay mix CC# 101. (puur voor het gemak) Als je een CC wilt gebruiken in een patch op je footcontroller is het dus ook noodzaak dat je de te beinvloeden parameter een CC # geeft.
CC's programmeren werkt eigenlijk precies hetzelfde als PC's programmeren. Onthoudt dat de midi-kanalen voor de CC's ook globaal vastgesteld voor de FX-unit in dit geval.
Volume programmeren we dus als volgt. We bewerken nogmaals patch 4 in BANK 0, wijzen expressiepedaal 1 toe aan CC #100 en geven de minimale waarde en maximale waarde in. De minimale waarde moet dus altijd lager liggen dan de maximale waarde. Maar je kunt bijvoorbeeld wel het minimum zo instellen dat je geluid nog wel hoorbaar is en niet geheel gedempt wordt.
Voor delay mix doen we hetzelfde met expressiepedaal 2. We kennen hieraan CC #101 toe en geven een minimale en maximale waarde op. Je wil waarschijnlijk de maximale waarde van de delay-mix niet te hoog hebben, omdat als de mix 100% is, je 'wet'-geluid (met effecten e.d.) net zo hard is als je 'dry'-geluid (zonder effecten, alleen geluid van versterker)
Klaar is kees! We hebben nu dus 4 patches in BANK 0 aangemaakt voor de verschillende 'sounds'.
http://www.vanthuijl.demon.nl/rackfaq8.jpg
CC's maken
Nu resteert nog het aanmaken van de CC's voor patch 6 t/m 10.
Het heeft geen zin om dit allemaal apart uit te leggen, want het werkt precies hetzelfde.
Je geeft alle effecten die je aan en uit wil kunnen zetten terwijl je in een van de 4 'sounds' zit, een CC. We geven bijvoorbeeld Chorus/Flanger CC #110, Phaser CC #111, Pitch Shift CC #112, Reverb CC #113, Tap Delay CC #114.
Vervolgens programmeer je de patches 6 t/m 10 in BANK 0 op je footcontroller. Je zorgt dat er in de patches GEEN PC's aan staan, want anders switch je patch naar andere presets als je er gebruik van maakt. Met andere woorden, in plaats van PC's (en misschien CC's voor de expressiepedalen) stop je nu slechts CC's in de patches. Bij elke patch zul je moeten aangeven om welk CC # het gaat, maar dan ben je ook meteen klaar.
Het addertje hier, is dat sommige footcontrollers niet kunnen zien of een effect in een preset op bijv je FX-unit momenteel aanstaat. In dit geval heb je hoogstwaarschijnlijk ook 2 CC's nodig om effecten aan en uit te schakelen. (1 voor aan en 1 voor uit) Andere footcontrollers zijn dan weer slim en weten of een effect aanstaat of niet en hebben vaak maar 1 CC nodig.
Je kunt overigens in een patch op je midi footcontroller ook 2 CC's onderbrengen en dan met 1 druk op de knop bijvoorbeeld Reverb en Chorus uit of aan laten switchen. Maar dit werkt niet altijd even vlekkenloos.
Als je dit hebt gedaan heb je heel BANK 0 (op patch 5 na gevuld) en kun je doorgaan met meer 'sounds' programmeren in volgende banks.
Midi Footcontrollers
Het aantal verschillende footcontrollers op de markt is niet ontzettend groot. Veel controllers worden niet meer gemaakt en zijn dus moeilijk te krijgen. Je betaald ook zeker niet weinig voor een beetje midi-footcontroller. Hoewel de duurdere controllers well allemaal van goede kwaliteit zijn, is het belangrijk dat je kijkt naar de functies van de controller bij aanschaf.
Om je een overzicht te geven van vrijwel alle footcontrollers is hier een overzicht:
http://g-force.info/midiboard_comparison.htm
Binnenkort hier ook een overzicht van rack apparatuur (fx, preamps, poweramps en hun specificaties)
======================
Voor totstandkoming van deze FAQ dank aan: Yoeri (LordRiffenstein), Ed (InternEd) en Jan Anton (????)
Suggesties voor de FAQ zijn welkom. Graag nog info over rack apparatuur (met name FX (welke FX?)) en footcontrollers. Mailen kan naar raffel@hotmail.com