Buurmandoline

[Woml]

A propos mandoline-achtigen...


De buurman van een paar hokjes verderop van waar ik mijn knutselhok heb, kwam met een oude mandoline van zijn moeder aanzetten. Of liever: met wat er van over was. Of ik daar interesse in had.
Ach, iets met snaren is altijd leuk, en we kunnen kijken of er nog wat mee te doen valt.


https://imagizer.imageshack.com/img923/6642/xj0o5l.jpg

Het ding lag nogal uit elkaar. De slagplaat is los en mist wat stukjes...

https://imagizer.imageshack.com/img923/6906/0QDc2C.jpg

De stemschroeven zien er niet al te stevig uit...

https://imagizer.imageshack.com/img923/8321/5jsv3z.jpg

De binding rondom is kapot, of weg...

https://imagizer.imageshack.com/img924/3512/EZMkLu.jpg

Of volgeplempt met houtvuller...

https://imagizer.imageshack.com/img923/1036/LLXmMZ.jpg

Het bovenblad liet dan ook met heel weinig moeite helemaal los. Het zat al niet meer vast aan de zangbalkjes, er zitten barsten in...

https://imagizer.imageshack.com/img922/5599/rpkbLV.jpg

En dit is de binnenkant. Vrij stoffig, maar voor de rest is de achterkant nog best goed.

https://imagizer.imageshack.com/img923/3738/V9JCuY.jpg

Die stemschroeven dus... De pootjes zijn gemaakt van dunne buisjes messing, die over de draaiende stokjes schuiven en dan vastgeklonken zitten.

https://imagizer.imageshack.com/img923/7315/tJGo4j.jpg

Een paar van de hulsjes zijn al helemaal gescheurd, sommige andere zijn ook bijna zo ver.

[Woml]

https://imagizer.imageshack.com/img923/2575/J8A7Tp.jpg

Nieuw bovenblad, van een grote lap spruce die ik nog had liggen.

https://imagizer.imageshack.com/img922/3334/JjVCg2.jpg

Zo zaten de balkjes en het klankgat oorspronkelijk. De stippellijn is de vouwlijn, want dit ding heeft een vouw in het bovenblad in plaats van een gelijkmatige kromming.

https://imagizer.imageshack.com/img923/182/0sdvqz.jpg

De zangbalkjes overgetrokken op een lat spruce. De oude balkjes waren op een rare manier uitgezaagd; de jaarringen liepen overdwars in plaats van rechtop. Dit kan geen heel duur en serieus instrument geweest zijn...

https://imagizer.imageshack.com/img922/6267/A6TosD.jpg

Ik houd de vorm van de oude balkjes maar aan. Je moet wat...

https://imagizer.imageshack.com/img923/2121/GXTClJ.jpg

En zo'n vouw, hoe werkt dat eigenlijk..? Ik ben maar begonnen met een zaagsnede overdwars, net niet helemaal door, en dan een beetje uitvijlen in een driehoekig geultje.

https://imagizer.imageshack.com/img924/5205/1vvXIv.jpg

De balkjes op hun plek gelijmd. Daarmee wordt het bovenblad een beetje krom, en daarmee wordt het vouwen meteen weer een stuk lastiger.

https://imagizer.imageshack.com/img922/7329/RccDtC.jpg

De slagplaat was van plastic met een bloemetjesinleg, maar daar misten een paar stukjes uit. Nou kun je proberen om die stukjes plastic na te maken, maar dat wordt uiteindelijk toch niet netjes, ben ik bang. Uiteindelijk heb ik besloten om een nieuw klankgat te maken, ovaal in plaats van de oude vorm, met een simpel sierrandje er omheen.

https://imagizer.imageshack.com/img923/1217/gkLkHV.jpg

Dan komt het er ongeveer zo uit te zien.

[Woml]

https://imagizer.imageshack.com/img922/1640/hGVc3J.jpg

Eerst de bovenste helft vastgeplakt. Intussen was ook de toets halverwege afgebroken, dus kon het bovenblad er gewoon op. De rest van de toets moet er vervolgens weer precies overheen passen.

https://imagizer.imageshack.com/img923/8337/23waxV.jpg

Beetje geweld om het bovenblad te vouwen, en dan ook die helft vast aan de kast.

https://imagizer.imageshack.com/img922/795/IurhEn.jpg

Een bindingsgeul. Officieel zit de binding rondom de kast, een vrij brede lap van een centimeter of twee, en op de staart uitlopend tot wel iets van 10 centimeter. Ik doe er rondom een nieuw randje omheen, dat leek me het eenvoudigst.

https://imagizer.imageshack.com/img923/4267/izqeGX.jpg

Ook nog wat sierrandjes er tussen... Net als bij het bovenblad: eerst de helft tot de vouw.

https://imagizer.imageshack.com/img923/4376/6y0RCf.jpg

En dan de onderste bocht.

https://imagizer.imageshack.com/img924/830/glcidq.jpg

Het randje steekt nu nog flink af tegen de rest van de binding, maar als daar iets van olie overheen komt, dan valt het minder op, hoop ik.

https://imagizer.imageshack.com/img923/2808/dJCNo1.jpg

In de weer geweest met een nieuw buisje messing. Zagen, vijlen, schuren, boren... Het ziet er een stuk degelijker uit dan de oude pootjes.

https://imagizer.imageshack.com/img922/9746/LRTMOR.jpg

O ja, het restje van de toets. De breuk was vrij netjes, het paste er keurig weer tegenaan.
De foto is wat vaag, anders kon je ook nog goed zien dat er frets in zitten die ook niet heel hoogdravend zijn. Platte strookjes messing, als ik het goed heb. Niks van dat moderne fretdraad met een kroon en een tang en puntjes en gedoe allemaal.

https://imagizer.imageshack.com/img924/4919/BZBwjf.jpg

Wat lak er over... Alleen het nieuwe bovenblad, de rest krijgt hier en daar wat olie en dan geloof ik wel.


https://imagizer.imageshack.com/img922/7509/E8GvXx.jpg

Snaren er op, en dan komt er weer geluid uit!

[Woml]

Maar na een tijdje uitproberen alsnog besloten om er een fase 2 aan vast te plakken. Er was nauwelijks op te spelen omdat de snaren gruwelijk hoog boven de toets hingen.

https://imagizer.imageshack.com/img922/5571/syG14v.jpg

De toets was heel dun, maar een millimeter of drie. Hij was bij de eerste renovatie al gebroken, en de rest brokkelt er ook vrij makkelijk van af. En dan zie je dat de hals gemaakt blijkt te zijn van (vermoedelijk) vuren of iets dergelijks, met een fineertje er omheen.


https://imagizer.imageshack.com/img923/5746/Sx134k.jpg

Een streep langs de hals, van de bovenkant van de kast tot de onderkant van de gleuf voor de topkam. Gewoon maar een laagje af schaven... Dan loopt de bovenkant van de hals een klein beetje schuiner, en kan er een dikkere toets op.

https://imagizer.imageshack.com/img922/2259/Ty0xvj.jpg

Een verse toets. Wat dikker, en met echte frets. En nu we toch bezig zijn, heb ik er meteen maar een truss rod in gezet. Of het nodig of nuttig gaat zijn weet ik niet, maar dan zit hij er maar. Geen zin om hem nóg een keer te ontmantelen.

https://imagizer.imageshack.com/img924/7715/CIMdyw.jpg


En zo is hij geworden. Uiteindelijk heb ik hem gestemd als mandola, want voor een mandoline werd het wel wat strak en griezelig allemaal. De mensuur is ook wat aan de lange kant voor een mandoline. Aan de andere kant ook weer een beetje kort voor een mandola, maar dit voelt wel natuurlijker.

Er valt nu weer aardig op te spelen, zonder dat je er heel hard voor hoeft te werken.

[barno]

Knappe restauratie!!

[Fobo]

Noobvraagje: een ballon?

[Woml]

Dan komt er geen lak aan de binnenkant

[Fobo]

Dan komt er geen lak aan de binnenkant
Dat klinkt op zich logisch, maar wat zou daar erg aan zijn? Heeft dat ongewenste kwalitatieve en/of esthetische gevolgen?

[Woml]

Het is vast niet rampzalig, en zeker niet bij zo'n apparaat als dit wat toch al geen hoogvlieger is, maar ik vergeet het meestal, en deze keer dacht ik er eens wél aan :chicken:

[no 1 hops]

prachtig project

[piezo]

Mooi gedaan.

Zo'n type mandoline (Napolitaans heet zoiets, meen ik) heb ik hier ook liggen.
Voor de sier dan, want onbespeelbaar:
- zijn hals is kromgetrokken door de snaren
- mijn vingers zijn worstvingers

[Gitaarbouwer]

Nice inderdaad! Doe ik je niet na.

[RB-1]

Zeer puik stuk werk! :ok:
Dat de hals van grenen of zoiets is, verklaart het kromtrekken.

Mooi gedaan.

Zo'n type mandoline (Napolitaans heet zoiets, meen ik) heb ik hier ook liggen.
Voor de sier dan, want onbespeelbaar:
- zijn hals is kromgetrokken door de snaren
- mijn vingers zijn worstvingersZo een hangt er ook bij mij aan de muur.
Van een oud-tante ( vrouw van de jongste broer van mijn oma) geweest.

Ik kan beter met mijn A5-L overweg. Daarop kun je tenminste over de hele hals spelen.
http://www.mandolinarchive.com/images/74003_front_1.jpg