kruis of mol

[sparrow]

Hallo,

Kan iemand een antwoord geven op mijn volgende vraag, of weet iemand een website waarop ik het antwoord zelf kan vinden?
Als ik in G speel is de F een Fis geworden en geen Ges; als ik in F speel is de B een Bes geworden en geen Ais.
Het maakt voor het spelen niet uit, maar wanneer is het een kruis en wanneer een mol?
B.v.d.
Eric

[maxdb]

de 'familie naam' komt altijd maar 1 x voor in de toonladder...

[Gesualdo]

Wat max zegt; idealiter heb 7 verschillende (evt verlaagd of verhoogd met respectievelijk mol en kruis) noten in je toonladder.
C majeur is: C D E F G A B (elke noot exact 1 keer voorkomend)
G majeur is: G A B C D E F# (elke noot 1 keer, alleen F verhoogd)

Als je in dat laatste geval zou noteren:
G A B C D E Gb, dan mis je de 'F' en heb je 2 'soorten G's: de Gb en G.

Dat laatste is op een notenbalk zeer verwarrend, want wil je de sleutel noteren dan moet je een mol plaatsen op de G-lijn, maar je speelt ook een G, dus moet je elke keer als een G komt een herstellingsteken plaatsen terwijl dat de tonica is. Om die verwarring te voorkomen is het praktischer om op elke lijn (of tussen de lijnen) één noot te hebben.

Dat is ten aanzien van de toonsoort en dan heb je een context. Ook zonder context kun je weten of je een mol of kruis moet gebruiken. Het akkoord C mineur op zichzelf bevat: C Eb G. Waarom geen D#? Omdat een mineur akkoord een kleine terts bevat of een m3 interval. Dat impliceert dat de terts verlaagd is. De (grote) terts van C is E, een kleine dus Eb. Als je een D# zou noteren dan is het officieel geen terts meer maar een secunde, in dit geval dan een vermeerde secunde (A2 ofwel augmented 2 interval).

[sparrow]

thnx Gesualdo,
Heel duidelijk antwoord. Ik ga eens kijken of dit overal klopt, maar ik denk het wel.
Rtz,
Eric

[sparrow]

Erg late reactie.
Meestal klopt het dat elke stamtoon maar eenmaal voorkomt in een toonladder. Dit grapje kun je uithalen als er niet meer dan 5 kruisen of mollen voor genoteerd worden, want dit is het aantal hele toonsafstanden. Dit gaat dus volgens mij niet werken in F#, C#, Gb en Cb.
Maar ja, wie gebruikt die ooit?

[Fusion]

Waarom zou ik F# niet kunnen gebruiken? En Gb gebruikt men idd niet, net zoals Cb

[sparrow]

Fusion,
volgens mij heb je dan de F en de F#.

[Fusion]

Nee hoor de E# en de F#

[Fusion]

En excuus Gb gebruikt men wel

[sparrow]

Klopt, je hebt helemaal gelijk.

[sparrow]

Was in de war, E# is natuurlijk F.

[Fusion]

Je moet echter niet met klassiek geschoolde musici beginnen over E# en F want dat kunne n afhankelijk van instrument en stemming andere tonen zijn ;)

[sparrow]

Dat zeg je natuurlijk om het geheel iets begrijpelijker te maken.

[sparrow]

En trouwens: ik speel maar één instrument in één stemming, dus wat hetzelfde klinkt is bij mij hetzelfde.
Stel: je hoort Jan Pelleboer, dan is het Jan Pelleboer.
(misschien loopt die vergelijking iets mank)

[Fusion]

Als jij viool speelt of een anders niet-evenredig getemperd instrument dan zouden jouw E# en F al anders kunnen zijn ;)

[maxdb]

Lang leve de gelijkzwevende stemming? Met dank aan Pythagoras toch?

[Fusion]

Piet Agoras die van zijn stelling afviel? Die Piet?

Huh huh

[sparrow]

Ik zal eens kijken op vioolnet.nl