Stemmen op gehoor

[Dippides]

Hoi,

Ik ben nooit zo goed geweest in stemmen op gehoor. Het gaat wel steeds beter. Wat mij opvalt is dat ik op gehoor beter noten kan vergelijken die een of twee octaven uit elkaar liggen dan van dezelfde toonhoogte.

Dus b snaar op vijfde fret vergelijken met de open e snaar vind ik moeilijk. Maar bijvoorbeeld naar double drop d heb ik zo voor elkaar door gewoon de hoge en de lage e snaren te vergelijken met de d snaar.

Hoe zou dat komen?

[Rizz]

Heb ik ook problemen mee.. Ik stem op ondertoon.. Grotendeels.. Eigenlijk stem ik alle, behalve de g snaar, af op de A snaar. Bij de b pak ik een c en hoge e weer op ondertoon..

[nak]

Ik stem vaak met boventonen, flageolet stemmen.

[Rizz]

Of boventoon, flageolet.. die bedoel ik.. :p

[Dippides]

Flageolet stemmen voorzover ik het ken hoor ik ook minder goed dan een octaaf verschil. Want flageolet op vijfde fret e-snaar is dezelfde toonhoogte als zevende fret a-snaar toch? Gelijke toonhoogte hoor ik subtiele verschillen gewoon slechter dan met een of twee octaven verschil.

[Rizz]

flageolet hoor je beter in de vorm van een kortere of langere vibratie.. Probeer maar 's. Ik hoor het ook bijna niet met normaal stemmen, om precies dezelfde reden als jij.

Wat mij ook helpt, is de te stemmen snaar omlaag te draaien om vervolgens omhoog te stemmen, anders hoor ik het ook niet..

[Harald]

Een oud stukje van me:


Het is tegenwoordig heel gewoon om op een stemapparaat te stemmen. Moet je tijdens een lawaaiige repetitie stemmen, of tijdens een bandoptreden bijstemmen, dan heeft dat zeker zijn voordelen. Toch is er veel voor te zeggen om op je gehoor te stemmen. Dat laatste is namelijk een erg goede training voor je oren. Bovendien kan het handig zijn als je wilt stemmen op cd’s die niet op standaardstemming zijn opgenomen zijn. De kans is dan groot dat je stemapparaat er ook niet zonder meer mee overweg kan. Om je gehoor niet te veel te laten wennen aan valse gitaren is het daarnaast ook verstandig ervoor te zorgen dat je gitaar altijd goed gestemd is als je speelt. Ben je eenmaal handig in het stemmen op gehoor dan is bijstemmen op gehoor echt sneller, dan je stemapparaat er weer bijpakken.

Een tijd geleden kwam ik een boek tegen met een methode om te stemmen die erg goed werkt, en ook nog rekening houdt met het feit dat alle gitaren min of meer aangepast zijn aan de getempereerde stemming. Dit laatste zorgt ervoor dat een goed gestemde gitaar uiteindelijk een compromis is, die op alle punten van de hals goed te verdragen is. De meeste eenvoudigere manieren zijn vooral op het eerste gedeelte van de hals gericht. Een ander nadeel van veel stemmethoden is dat er steeds op andere snaren wordt verder gestemd. Je begint met op de A snaar te stemmen, daarna stem je de G snaar op de D snaar. Kruipt er ergens een fout in, dan neem je die mee naar het volgende snarenpaar, en wordt die uiteindelijk heel groot. Op gehoor stemmen wordt op die manier al snel een frustrerende aangelegenheid. Bij deze methode worden alle snaren met de A snaar gecontroleerd. Cumulatieve fouten zijn daardoor uitgesloten.

Twee belangrijke uitgangspunten om goed te kunnen stemmen zijn een octaafzuivere hals, en snaren die in een redelijke conditie zijn. Oude snaren laten minder boventonen horen waardoor het moeilijker wordt om te stemmen. Zijn ze erg vuil, of geroest, dan is de kans bovendien erg groot dat ze echt niet meer te stemmen zijn. De snaar gedraagt zich dan namelijk niet overal hetzelfde, en daar kan de beste afstelling verder niets tegen beginnen. Is je gitaar niet octaafzuiver, dan krijg je hem misschien op de eerste 5 of 7 frets nog wel redelijk gestemd, maar daarboven wordt het steeds valser. Je moet de gitaar dan eerst goed (laten) afstellen. Je kunt dit controleren door per snaar de flageolet op de 12 fret te vergelijken met de toon die je hoort als je de snaar op de 12e fret fret. Als je gitaar octaafzuiver is zijn dat dezelfde tonen.


Deze methode werkt voor mij erg goed. (Het lijkt een heel verhaal, maar als je het een paar keer gebruikt hebt gaat het heel snel)



Standaardstemming
Stem-interval
Controle-interval


Stem de A snaar op een stemvork ,een keyboard, of de cd waarop je wilt stemmen. (Gaat het alleen om bijstemmen dan kun je deze stap overslaan, doe dan alleen de snaren die kloppen) Klopt de A snaar dan blijven we daar verder vanaf.
n.v.t
n.v.t


Stem nu de D snaar op de A snaar. Speel een flageolet op de 5e positie van de A snaar en een flageolet op de 7e positie van de D snaar. Deze tonen moeten hetzelfde klinken. Dit is, in verband met de getempereerde stemming van de gitaar, niet helemaal waar. We controleren de D snaar dan ook met een andere greep. Speel een flageolet op de 12e fret op de A snaar. Die moet helemaal gelijk zijn aan de op de 7e fret ingedrukte D snaar. Klopt dit niet stem dan weer bij met de 5e en 7e positie flageoletten, en controleer daarna weer.
e--------
b--------
g--------
d--<7>---
a--<5>---
e--------

e--------
b--------
g--------
d---7----
a--<12>--
e--------



Stem nu de G snaar op de D snaar. Weer met de 5e positie flageolet op de D snaar en de 7e positie flageolet op de G snaar. Het controle interval is hier de 12e positie flageolet op de A snaar, en de G snaar ingedrukt op de 2e positie.
e--------
b--------
g---<7>--
d---<5>--
a--------
e--------

e--------
b--------
g---2----
d--------
a--<12>--
e--------



Stem nu de lage E snaar op de A snaar. Weer met de 5e positie flageolet op de E snaar en de 7e positie flageolet op de A snaar. Het controle interval is hier de 12e positie flageolet op de E snaar, en de A snaar ingedrukt op de 7e positie.
e--------
b--------
g--------
d--------
a--<7>---
e--<5>---

e--------
b--------
g--------
d--------
a---7----
e--<12>--



Stem nu de B snaar op de lage E snaar. Gebruik hiervoor de 7e positie flageolet op de E snaar. Die is gelijk aan de open B snaar. Gebruik nu twee controle intervallen: A snaar 3e fret ingedrukt en B snaar 1ste fret ingedrukt, en A snaar 2e fret ingedrukt en B snaar open.
e--------
b---0----
g--------
d--------
a--------
e---<7>--

e--------
b--1--0--
g--------
d--------
a--3--2--
e--------



Als laatste stemmen we nu de hoge E snaar op de 7e positie flageolet op de A snaar. Het controle interval is de op de 5e fret ingedrukte E snaar, en de 5e positie flageolet op de A snaar.
e---0----
b--------
g--------
d--------
a---<7>--
e--------

e----5---
b--------
g--------
d--------
a---<5>--
e--------




Het zijn hierbij uiteindelijk de controle intervallen die helemaal moeten kloppen. Strikt genomen zou je naar het aantal zwevingen bij de eerste stemintervallen kunnen luisteren of je goed zit, maar zonder dat te doen lukt het met deze methode ook heel goed om je gitaar snel te leren stemmen.

Voor alle snaren geldt dat je begint met een snaar die te laag gestemd is, en dan de snaar omhoog stemt tot de goede toonhoogte. Daardoor wordt de snaar goed vastgedraaid op het mechaniek, zodat daar geen problemen kunnen ontstaan. Weet je niet zeker of de toon lager of hoger is dan hij zou moeten zijn, stem de snaar dan omlaag totdat je het wel zeker weet.

Je kunt tijdens het stemmen van 2 snaren het beste de andere snaren afdempen. Op die manier voorkom je verwarrende resonanties.

Heb je een gitaar met een vibrator, dan moet je er uiteraard rekening mee houden dat alle snaren een beetje verstemmen als je een snaar bijstemt. Afhankelijk van hoe ontstemd de snaar is, moet je deze cyclus dus misschien een paar keer herhalen totdat alles klopt. (Maar dat geld natuurlijk ook bij stemmen op een stemapparaat.)

Bij stemmingen als DADGAD, open G, open D etc., let ik op de klank van het open akkoord. Het zijn juist de afwijkende resonanties die je krijgt, die dat soort stemmingen aantrekkelijk maken. Het is wel altijd zaak om te weten bij welke toon je begint bij dat soort stemmingen. Niet elke volgorde van stemmen is even effectief en snel. Ga ik van de ene alternatieve stemming naar de andere, keer ik soms zelfs eerst terug naar standaardstemming. Dat geeft weer even wat vaste grond onder de voeten.

Als laatste tip, wil je de lage E omlaag stemmen naar D, dan kun je hem gewoon op de D snaar stemmen (octaaf). Op een klassieke gitaar kun je zonder te luisteren het mechaniek drie volle slagen terug draaien. Je zou dan in de buurt moeten zitten. Op staalsnarige gitaren is dat veel minder. Er zijn zelfs gitaristen zoals Doyle Dykes die midden in een nummer ineens snaren verstemmen! (Uiteraard zonder stemapparaat.)(Adrian Legg speelt hierbij trouwens een beetje vals (excuses voor de woordspeling), die gebruikt daarvoor speciale mechanieken met een aanslag)

28 - 12 - 2006

[Harald]

Belangrijk punt is hier dat je alles tov de A snaar checkt. Met de oude methode lukte het mij ook nooit echt goed. En flageoletten is daarop alleen een marginale verbetering. Alle nadelen van de 5e en 4e fret methode houd je dan.

[hoofd]

een gitaar met een vibrator

Hahahahahaha! :seriousf:

[Harald]

Maak er maar eens een tremolo mee. Dat kan geen eens! Maar vibrato wel. Wie zij nou laatst dat dat op sommige oude Fender amps die naamgeving ook verwisseld was?

[Bazzey]

Wat omslachtig allemaal zeg.
:(

Ik stem bijna altijd met mijn oren gewoon op 1 akkoord, 99% van de tijd.
Dus dan wel 1 die minimaal 6 snaren gebruikt dan he ;)
Moet je alleen wel zorgen dat je dat ene akkoord wel kan dromen.
:D

[Harald]

Wedden dat je een perfect gestemde gitaar met een akkoord heel vals kunt laten klinken ;)

Dan zou ik voor Em11 gaan. En als je weet hoe dat moet klinken kun je zo best stemmen. Maar dat kun je iemand niet zomaar laten doen die dat niet hoort.

[Bazzey]

Ik weet dat een gitaar een compromis is kwa zuiverheid ja.
:p

Denk je dan eens in hoe ze dat vroeger in het jaar nul deden......
Toen hadden ze geen stroom uit een stopcontact en al helemaal geen super-duper-mega-turbo stemapparaten.
Destijds hadden ze ook alleen maar hun oren om op te vertrouwen.
En toen maakten ze toch ook muziek op snaarinstrumenten ,de voorlopers van gitaren & banjo´s ,luit en dergelijke.

Er is toch ook nog nooit een rotsblok opgegraven waar de perfecte gitaarstemming in gebeiteld staat.
:D

[Plant]

Wie zij nou laatst dat ...

:stop: oeioeioei ;)

[Harald]

Dat is niet wat ik bedoel. En het heeft ook niets met jengelstengels te maken. Zelfde reden waarom je beter gelijk een goede capo koopt.

[Harald]

:stop: oeioeioei ;)

Oi, spellingsgestapo, ga eens terug naar je eigen topic... ;)

[Dippides]

Bedankt heren.

Harald, ik ga je methode zeker proberen.

Bazzey, ik denk dat of je dat goed kan horen van een paar zaken afhangt. Hoe geoefend je bent en hoe je genetisch gezien bekabeld bent in je bovenkamer. Ik hoor vrij goed of een akoord verkeerd klinkt, maar ik kan er in de regel niet de vinger achter krijgen wat er verkeerd klinkt.

Mijn vraag was dan eigenlijk ook of er iets bekend is over het feit dat ik tonen met een octaaf verschil beter weet te vergelijken dan twee gelijke tonen. Hebben meer mensen dat? Buiten dat ik denk dat goed kunnen stemmen aangeeft dat je je muzikale gehoor goed ontwikkeld is en dus ook helpt om beter te spelen, was ik ook gewoon geinteresseerd in de eventuele achterliggende wetenschappelijke verklaring.

[Bazzey]

Mijn vraag was dan eigenlijk ook of er iets bekend is over het feit dat ik tonen met een octaaf verschil beter weet te vergelijken dan twee gelijke tonen. .

Nou ik kan je wel vertellen dat een toon die een octaaf hoger is dan de grondtoon 2x zo snel trilt.
:D

Misschien dat het bij jou daar in zit.
;)

[Dippides]

Dus als ik de lage e naar d stem dan is dat bijvoorbeeld de blauwe lijn. En de de rode is de reguliere d snaar.

En die vergelijking maak ik dus gemakkelijker dan de vijfde fret van de a snaar vergelijken met de open d snaar en ik dus twee rode lijnen heb die al dan niet netjes over elkaar vallen.

http://www.goodsound.com/features/pics/200704_octaves.gif

[Harald]

Als je in octaven stemt heb je twee verschillende toonhoogtes. Dat heeft op zich als voordeel dat als het niet klopt, je iig. makkelijker weet welke van de twee snaren hoger is dan de andere (of lager). Kan me voorstellen dat dat wat lastiger is als beide snaren bijna dezelfde toonhoogte hebben (dus zelfde octaaf)

Je weet dat je op zwevingen kunt letten? Hoe langzamer de zweving, hoe dichter je bij een goede stemming bent.

[Gesualdo]

Al veel goede adviezen zie ik.

Persoonlijk stem ik wél via noten met dezelfde frequentie, want op de gitaar hoor ik vrij makkelijk interferentie door niet zuiver gestemde snaren als een vibrato. Als je helemaal géén 'trilling' hoort, weet je zeker dat die 2 snaren zuiver t.o.v. elkaar zijn.

Nadeel is -zoals eerder gemeld- dat frets hartstikke recht zijn en het inderdaad een compromis is ten gevolge van de gelijkzwevende stemming dat leidt dat sommige akkoorden niet helemaal zuiver klinken, terwijl onderling de snaren zuiver zijn.

Daarom begin ik vaak met bovenstaande methode om vervolgens de snaren onderling niet geheel zuiver te maken. Klinkt een beetje gek, maar dat doe ik dan vaak door een open E majeur akkoord te spelen (die als de snaren exact op elkaar zijn afgestemd, toch niet helemáál zuiver klinkt. Dan stel ik de snaren minimaal bij zodat het open E majeur akkoord volledig zuiver klinkt.

En dan ben ik zo'n beetje klaar met stemmen ;)