Hals fretten

[Elric]

Ik heb afgelopen week geprobeerd om een stukje proefhout te fretten, maar dat was niet zo'n succes. Nou moet ik zeggen dat ik ook wel een beetje eigenwijs was en de fret niet echt bol had staan. Op het moment dat ik de fret in het hout probeerde te slaan kwam die weer los aan de andere kant en andersom. Het bleef dus niet echt zitten.

Ik heb het in deze volgorde geprobeerd:
- eerst vlak met de zaag op de juiste diepte gezaagd, dit zodat ik zeker wist dat de fret loodrecht op de hals zit
- daarna de radius geschuurd met een speciaal radius schuurblok
- nog een keer zagen op de juiste diepte, ditmaal om ervoor te zorgen dat de groef de radius meeneemt
- fret ruim afknippen zodat deze mooi uitsteekt aan beide zijden
- proberen vanuit de zijkanten de fret erin te slaan zodat ik daarna vanuit de binnenkant verder zou kunnen gaan.

En vanaf daar ging het dus fout. Het hout waarmee ik het geprobeerd heb is (denk ik) standaard gamma vurenhout, de dikte van de zaag is 0.5 mm en het fretdraad is 6105. Nou is de dikte van het fretdraad ook 0.5 mm, maar de uitstekende dingetjes aan de zijkant van de fret zouden toch vast moeten grijpen in het hout lijkt mij.

Wat doe ik verkeerd dat het niet lukt?

[barno]

vurenhout is veel te zacht. die haakjes op de frettang blijven wel zitten in hard, compact hout. En frets voorbuigen uiteraard.

[stijnkenens]

Voorbuigen is inderdaad van belang.
Maar ik knip frets nooit te ruim op lengte, maar net 2mm te lang aan beide kanten, dat voorkomt het hefboom effect als je net iets te ver buiten de rand zou kloppen.

Ik tik ze licht vast aan de uiteinden, niet er direct helemaal in, en dan gelijkmatig naar beneden kloppen.


En in hard hout proberen, wat barno al vertelde !



s.

[Elric]

Is er voor het buigen nog een soort van vuistregel ofzo met betrekking tot de radius van de frets. Ik zou me kunnen voorstellen dat er iets is als: trek 2 inch af van de radius die de hals uiteindelijk wordt. Of zoiets.

[barno]

fretdraad wat overbuigen maakt het gemakkelijker, nee daar is geen reglement voor :)

[Orpheo]

Stijn, Barno: frets erin hameren of persen?

[Hedge]

Ik heb een hamer van heel zacht metaal. Daar gaat het perfect mee. Geen beschadigingen op de fret en wel heel strak in te hameren.

[barno]

als je te kiezen hebt, persen uiteraard; minder vlakwerk nodig. ik heb alleen een hamer. kan ook maar vergt wat meer feeling/ervaring.

[Elric]

Voor mij wordt het ook een hamer:)

[stijnkenens]

Hameren en nazien met een haar-liniaal.

Als alles goed voorbereid is, kan je met de hamer hoge delen nog wat dieper hameren.
Ik weet niet hoe het zit bij persen, maar volgens mij kan je die nooit allemaal even diep persen.

Mijn docent gaat er prat op dat hij nooit moet vlakken, maar hij stelt zijn instrumenten dan ook redelijk hoog af :D

Als ik alles doe zoals hij het mij geleerd heeft, en ik haal erna de schuurlat erlangs, dan merk ik toch nog vaak minieme hoogte verschillen.
Dus mijn ervaring: vlakken is altijd nodig voor een perfecte afstelling !!!

Ha, en ook altijd eerst de toets lijmen voordat je begint te radiussen en te fretten. Er is geen enkele manier om een gefrette toets op een fatsoenlijke manier te klemmen. Voorzagen is geen probleem.
En bij het klemmen een dikke geleider gebruiken, een die niet kan doorbuigen, er komt redelijk wat gewicht op met al die klemmen. Een bouwer die zijn toets met klemsia's klemt, heeft geen ervaring, de toets kan altijd een beetje opkrullen, door het water in de lijm, wat resulteert in openstaande lijmnaden rondom.


s.

[barno]

Ha, en ook altijd eerst de toets lijmen voordat je begint te radiussen en te fretten. Er is geen enkele manier om een gefrette toets op een fatsoenlijke manier te klemmen. Voorzagen is geen probleem.

s.

moet ik tegenspreken Heer Kenens :) Natuurlijk zijn er manieren om een radius toets goed te lijmen (bv fietsbanden). Ik verkies uiteraard ook pas te radiussen nadat de toets gelijmd is, maar soms kan het niet anders. Daar komt je achter als je ooit bv een Harmony H44 zou bouwen :)

[Rizz]

Voor mij wordt het ook een hamer:)

Ik heb een tip gekregen van een andere bouwer om deze hamer te gebruiken, zoiets als Hedge bedoelt en heb 'm ook besteld: http://www.stewmac.com/shop/Tools/Special_tools_for_Fretting/Deadblow_Fretting_Hammer.html?actn=100101&xst=3&xsr=18797&tab=Pictures

Wat je ook kan doen:

http://www.hbm-machines.com/producten/plaatbewerking/persen-en-uithoekpersen/hbm-05-ton-tandheugelpers

icm:

http://www.ebay.com/itm/G-M-I-fret-press-caul-plus-5-radiused-grooved-inserts-/251259313245?pt=Guitar_Accessories&hash=item3a8038dc5d

De pers is voorbereid, schijnt te passen...

Allerbeste is een combinatie, de hoeken erin hameren en daarna persen. Tenminste, dat heb ik begrepen van een aantal door de wol geverfde gitaarbouwers onlangs..

Ik ben eigenwijs geweest en heb een (te licht) nylon hamertje gebruikt. Het is gelukt, maar niet zonder fouten.. Probleem met hamers is dat als je wat meer gewicht wilt, de koppen ook gelijk groter worden en dat is lastig bij de hogere frets. De hamer van Stewmac voorziet in beide. Er zijn goedkopere versies op Ebay te koop, maar heb toch maar die van Stewmac besteld..
Doordat de hamer blijft liggen als je slaat, heb je meer precisie en controle. Zeker als onervaren iemand.. Voor mijn zelfbouw heb ik de fretjes erin gehamerd met een nylon hamer op een ongelijmd fretboard en dat ging heel goed, het is wat anders met een bestaande gitaar..

[stijnkenens]

Ok, ok, dat is waar, en ik heb het zelf ook al gedaan bij herstellingen.
Mocht ik ook een H44 bouwen, dan zou ik de toets toch nog steeds eerst lijmen, een beetje smaller dan de hals, en na het fretten de uiteindes gelijk vijlen. En daarna pas de binding lijmen ;)




s.

[loose-fur]

Persoonlijk verkies ik ook om de toets eerst helemaal te prepareren, inclusief frets.

Op een vlakke, stevige ondergrond fretjes intikken gaat immers stukken makkelijker (met harde nylonhamer).

https://lh5.googleusercontent.com/-Qv2YHrlFykQ/UtuTgd27qhI/AAAAAAAADww/1tCfzuamdo8/w903-h677-no/30092013769.jpg

Bij het achteraf verlijmen van toets en hals ben ik ook nog nooit in de problemen gekomen.

https://lh3.googleusercontent.com/-DZ8IiT2jD1Q/UuQe-VGQdGI/AAAAAAAADyg/77iC0m5WjN0/w903-h677-no/30092013771.jpg

Achteraf verlijmen voorkomt eveneens dat de hals in de lengterichting bol gaat staan, na het plaatsen van de fretjes. De spanning van de fretjes in de zaagsnede duwt de toets immers bol, maar door achteraf hals en toets te verenigen met behulp van een paar rechte, stevige regels vormen die beiden een recht en onwrikbaar geheel.

Bij mijn laatste bouwsels liet ik het dan ook na om te gaan vlakken, gewoon omdat ik merk dat het niet hoeft.



Tee.

[Orpheo]

Ik verlijm m'n fretboard, dan radius, dan fretten. En dan pas shape ik mijn hals. Ik ram m'n frets dus in een hals die volledig vierkant is, dus geen kromtrekken of wat dan ook, maar wel een strak verlijmd fretboard. Ik overwoog om eerst de hals te shapen om eventuele spanningen er gelijk uit te halen als ie krom trekt, maar voorlopig heb ik alleen maar kwartiers palissander en bubinga liggen en de kans dat dat gaat werken lijkt mij niet groot?

dat gezegd hebbende: ik leer zo enorm veel van jullie ervaringen, dank!

[Tabula Rasa]

Bij mijn is het:

Hals in vorm frezen, toets erop, dan de dots, daarna radiussen, profiel aanbrengen voor 95% aan de achterkant, dan opnieuw radiussen, dan de frets erin, levelen, recrownen.