luchtvochtigheid gitaar

[mennen08]

Hallo allemaal

korte vraag:
Wat voor gevolgen heeft luchtvochtigheid op de gitaar?
En welke luchtvochtigheid is aan te raden en hoe regel je dat?

Groetjes

[vulvasonic]

Kan zeer belangrijk zijn, maar de gevolgen van de luchtvochtigheid zijn niet altijd even makkelijk te voorkomen.
Hier enkele stelregels:
- Zorg dat de gitaar zoveel mogelijk in de koffer blijft.
- Pleur zo'n vochtzakje in de koffer.
- Als je de gitaar meeneemt naar een andere plaats (repetitieruimte, of optreden) laat de gitaar dan een tijdje in de koffer zitten om te acclimatiseren. Doe vervolgens de koffer open en wacht nog even met het ding eruit te halen.
- Zet je gitaar NOOIT in de buurt van een verwarming.

Ik hou mezelf zelden aan deze 'regels', maar ik kan dan ook minstens ieder jaar aan de slag om alle gitaren opnieuw af te stellen. :)

[hefke]

Mij is juist altijd gezegd de gitaar niet in hoes of koffer te bewaren zodat het hout zich langzaam kan aanpassen aan wisselende luchtvochtigheid. Zou je hem wel in het koffer of hoes voor langere tijd bewaren zou je deze nooit helemaal mogen afsluiten zodat het hout toch nog kan blijven "ademen".
Ik weet ook niet wat de beste manier is, maar dit is mij altijd zo gezegd en zo heb ik het dus ook altijd gedaan.
Maar zoals Vulvasonic ook al zegt minimaal 1 keer per jaar opnieuw afstellen.

[Baker]

koop gewoon een hygro meter. Alles tussen de 40% en 60% is prima. Naam maatregelen als het buiten deze percentages komt. (ventileren / bevochtigen)

[Erik70]

Zolang je niet in de woestijn of tropen woont (extreem droog/vochtig) zou ik me niet te veel zorgen maken.

[RS-Rik]

Voornamelijk bij acoustische gitaren van toepassing.


Frappant genoeg staat hier al heel lang in de hoek bij het raam (bijna tegen de radiator) een oud meukgitaartje (puur decoratie/ vuilnisbakrijp) en ik verwachtte dat die zou buigen en gek zou doen maar die is nog kaarsrecht.

[kwispelhond]

Tja, zo'n meukgitaartje......., het moet wel van hout zijn om te reageren op droogte of vochtigheid hé!! Als er al hout in verwerkt is zit daar zoveel lijm omheen dat het niet eens de kans krijgt om te werken. :)

[mezelf]

- Zet je gitaar NOOIT in de buurt van een verwarming.



Ohjeej,

mijn gitaren staan letterlijk tegen de verwarming aan, haha. Echter nooit last van gehad. Al moet ik dan ook zeggen dat de verwarming nauwelijks aan staat :D

[Baker]

Zolang je niet in de woestijn of tropen woont (extreem droog/vochtig) zou ik me niet te veel zorgen maken.
nou....dat is ook weer niet helemaal waar hoor... afgelopen winter had ik in mijn studiootje waardes van 30% en soms zelfs daar onder. Dan is het zo droog dat je echt niet raar moet opkijken als je ineens een scheur in je gitaarhals hebt. Bij akoestische gitaren moet je helemaal oppassen.

[mennen08]

Dan is het zo droog dat je echt niet raar moet opkijken als je ineens een scheur in je gitaarhals hebt.

Kan ik hier uit opmaken dat luchtvochtigheid vrij goed in de gate gehouden moet worden?

[kwispelhond]

Voornamelijk in de winter als er weinig of niet gelucht en veel gestookt wordt. Onze buitenlucht is meestal wel goed dus als je geregeld een raam of deur open hebt gaat het wel goed en als het buiten te vochtig is doe je dat luchten waarschijnlijk toch al niet.

Problemen ontstaan bij ons meestal 's-winters als de cv voluit aan staat, daar kan de lucht erg droog van worden. Simpele hang-bakkies met water erin tegen de cv hangen helpt al en lekker veel planten in de kamer helpt ook om te droge lucht te voorkomen. Als je een prachtige verzameling peperdure akoestische gitaren hebt liggen hoort daar zeker een hygrometer bij maar normaal zal het allemaal wel loslopen.

Eén ding valt me wel op in de antwoorden tot nu toe, solid-body gitaren zijn wel minder gevoelig dan vooral de dure akoestische gitaren die op de grens van destructie gebouwd worden maar toch kunnen ook die ogenschijnlijk oerdegelijke solid-body's behoorlijke problemen krijgen van een te droge of te natte omgeving, blijft toch een kwestie van opletten.

[Rizz]

Kan ik hier uit opmaken dat luchtvochtigheid vrij goed in de gate gehouden moet worden?

Masieve, dichtgelakte stukken hout, zoals een hals zullen niet zo snel gevaar lopen, omdat ze weliswaar krimpen of uitzetten bij veranderende luchtvochtigheid, maar daar is ook ruimte voor, het zit nergens aan vast. Hooguit zullen je fretjes een keer wat uitsteken. Even wat afvijlen en dat is ook weer opgelost.

Bij akoestische gitaren echter is het probleem dat een blad wel kan uitzetten, daardoor iets boller kan gaan staan. Krimpen is link, omdat het blad aan alle kanten vastzit en het de krimp dus niet altijd kan opvangen, dan kan het scheuren in de lengterichting van het hout. Op het moment dat de luchtvochtigheid onder de 30% gaat komen, wordt dat gevaar reëel.

[mennen08]

En waar kun je zo een hygrometer aanschaffen? En gaat de voorkeur naar een analoge of digitale uit?

Of zit er geen verschil tussen

[Rizz]

Take your pick

http://www.conrad.nl/ce/nl/overview/0510041/?WT.mc_id=google&insert=8J&gclid=COup2sHPtroCFYdf3godPgwAyg&WT.srch=1

Het maakt niet zoveel uit, ik heb deze (http://www.conrad.nl/ce/nl/product/672433/TFA-Thermo-hygrometer), hij geeft hetzelfde aan als mijn luchtbevochtiger, dus ik ga ervan uit dat het een goede is.. Maar volgens mij kan je er niet heel snel fout mee gaan..

[Ron Houben]

Van onze vrienden van 't Speeltuygh in Zwolle. Beter kan ik het niet zeggen.

Enige tips om je gitaar in goede conditie te houden.

Gitaren worden gemaakt van verschillende soorten hout. Een prachtig materiaal met uitstekende akoestische eigenschappen. Helaas is het hygroscopisch, het neemt vocht op uit de omgeving en staat dat ook weer af. Onder invloed van het opnemen dan wel het afstaan van dat vocht zal het hout (dwars op de nerfrichting) respectievelijk uitzetten of krimpen.
Dit heeft met name voor gitaren nogal wat gevolgen.

De gitaar is eigenlijk een platte doos die omwille van de structurele integriteit moet worden ondersteund door balkjes, waarvan de meeste dwars op de nerfrichting worden gelijmd.
Daar hout zoals gezegd dwars op de nerfrichting vervormt treden er bij een veranderende luchtvochtigheid spanningen op. Dit kan bijvoorbeeld bij droogte scheuren opleveren. Je moet dus oppassen bij vriezend weer, dan is de lucht altijd erg droog en door (centrale) verwarming wordt dat effect nog eens extra versterkt.
Dit betekent niet dat je omwille van veiligheid je instrument dan maar in een erg vochtige omgeving moet zetten. De lijm waarmee gitaren worden gebouwd is namelijk eveneens hygroscopisch, d.w.z. dat ook de lijm vocht opzuigt. Dit heeft dan weer gevolgen voor de sterkte van de lijmverbindingen. Met name de kam wil dan nog wel eens loskomen. Een dure reparatie is ook dan noodzakelijk. Gitaarbouwers (in ieder geval die waarvan wij producten afnemen) zorgen ervoor dat de luchtvochtigheid bij de bouw zich tussen bepaalde grenzen (tussen de 45 en 55 % relatief) bevindt. Het is daarom het beste je gitaar een omgeving te bieden die qua vochtigheid niet teveel afwijkt van die waarin het instrument gebouwd is. Tussen de 50 en 70% relatief is OK.

Men kan zelf zien of een gitaar te vochtig of te droog staat door te letten op de volgende verschijnselen:

Bij een te droge omgeving
- de nerven (het winterhout) lijken boven het opppervlak van het bovenblad uit te steken
(het zachtere zomerhout vervormt meer en zakt dus meer in).
- bij westerngitaren kan de afstand tussen de snaren en de toets kleiner worden omdat het
bovenblad wat van de bij deze gitaren gebruikelijke bolling verliest.
-de uiteinden van de frets kunnen gaan uitsteken omdat het hout van de toets krimpt.

Bij een te vochtige omgeving
- de nerven van het bovenblad lijken te zijn weggezakt tussen het zomerhout.
- bij westerngitaren kan de afstand tussen de snaren en de toets groter worden omdat de
bij deze gitaren gebruikelijke bolling van het bovenblad groter wordt.

Om het omgevingsklimaat van je gitaar optimaal te kunnen bepalen raden wij je aan een hygrometer aan te schaffen. Ouderwetse horlogewinkels hebben ze nog wel in hun assortiment. Ook kun je ze soms vinden bij de beter gesorteerde ijzerwarenwinkel.

Dan nog even dit: Als je je auto parkeert: Haal je gitaar eruit!
Gitaren worden namelijk gekookt in een in de brandende zon staande auto, ook al zitten ze in een hoes! Bovendien: Wordt je auto gejat, dan heb je altijd je gitaar nog........

❦

[Powderfinger]

In de winter heb ik de verwarming wel aan (graad of 18/9), maar ik lucht ook minstens één keer per week de kamer door het raam open te zetten. Die zet ik dan een uur of nog wat langer open. Is dat voldoende om de luchtvochtigheid weer op peil te krijgen?

Ik weet dat je moet oppassen met plotselinge temperatuurwisselingen, dus ik zet de gitaren dan altijd even op een andere kamer. Of is dat overdreven voorzichtigheid?

[Erik70]

kom jongens zeg...niet zo van dat benauwde.
Een gitaar is een gebruiksvoorwerp dat best wel wat hebben kan. We spreken niet over een object van flinterdun glas wat al breekt als je er te lang naar kijkt.
Velen beginnen te kwijlen bij een natural-relic gitaartje uit de 50'ies. Er worden kapitalen aan uitgegeven omdat deze zo goed zouden zijn. Die slijtageplekken komen echt niet van stilletjes in een hoekje in de koffer liggen.
Anderen stoppen hem in de vriezer en in de oven om op korte termijn eenzelfde resultaat kunstmatig op te wekken. Deze gitaren gaan tientallen jaren mee mits niet behandeld met exessief geweld.

...en dan nu een paniektopic of je gitaar het overleeft als het buiten regent of als je de kachel een graadje hoger zet. Pfff..

[jutter]

kom jongens zeg...niet zo van dat benauwde.
Een gitaar is een gebruiksvoorwerp dat best wel wat hebben kan. We spreken niet over een object van flinterdun glas wat al breekt als je er te lang naar kijkt.
Velen beginnen te kwijlen bij een natural-relic gitaartje uit de 50'ies. Er worden kapitalen aan uitgegeven omdat deze zo goed zouden zijn. Die slijtageplekken komen echt niet van stilletjes in een hoekje in de koffer liggen.
Anderen stoppen hem in de vriezer en in de oven om op korte termijn eenzelfde resultaat kunstmatig op te wekken. Deze gitaren gaan tientallen jaren mee mits niet behandeld met exessief geweld.

...en dan nu een paniektopic of je gitaar het overleeft als het buiten regent of als je de kachel een graadje hoger zet. Pfff..

Niet iedereen heeft voorkeur aan zo'n relic gitaartje.... Ik hou hem ook graag netjes en daarbij hoort ook de juiste temperatuur en luchtvochtigheid.

[Erik70]

relic of niet, daar gaat het niet om. Mijn gitaren zijn na jaren (in sommige gevallen bijna 25 jr) ook nog in nieuwstaat. Ik ben er zuinig op. Dwz ik gooi en smijt er niet mee. Maar verder gebruik ik ze gewoon zonder te piepen over vocht.

[jutter]

relic of niet, daar gaat het niet om. Mijn gitaren zijn na jaren (in sommige gevallen bijna 25 jr) ook nog in nieuwstaat. Ik ben er zuinig op. Dwz ik gooi en smijt er niet mee. Maar verder gebruik ik ze gewoon zonder te piepen over vocht.

Dat is dan mooi voor je. Maar dat wil niet zeggen dat een ander 'piept' over de luchtvochtigheid. Diegene is waarschijnlijker nog zuiniger op zijn spulletjes dan jij. En dat recht heeft hij.

[Rizz]

Elektrieken hebben er dan ook minder last van, met de zoekfunctie zal je een paar voorbeelden vinden van gescheurde bovenbladen van akoesten, als ik mij wel meen te herinneren o.a. de Maton van Harald. Zuinigheid is een goed iets en het kan iig geen kwaad!

[B-stone]

Ga jij je maar eens eerst even wat meer inlezen.... pffff relic yeah right


kom jongens zeg...niet zo van dat benauwde.
Een gitaar is een gebruiksvoorwerp dat best wel wat hebben kan. We spreken niet over een object van flinterdun glas wat al breekt als je er te lang naar kijkt.
Velen beginnen te kwijlen bij een natural-relic gitaartje uit de 50'ies. Er worden kapitalen aan uitgegeven omdat deze zo goed zouden zijn. Die slijtageplekken komen echt niet van stilletjes in een hoekje in de koffer liggen.
Anderen stoppen hem in de vriezer en in de oven om op korte termijn eenzelfde resultaat kunstmatig op te wekken. Deze gitaren gaan tientallen jaren mee mits niet behandeld met exessief geweld.

...en dan nu een paniektopic of je gitaar het overleeft als het buiten regent of als je de kachel een graadje hoger zet. Pfff..

[stijnkenens]

Zolang de sprongen niet te extreem zijn kan een gitaar veel aan. Het hangt ook van instrument tot instrument af.
Een elektrische gitaar heeft er inderdaad veel minder last van.
Nitro kan cracs vertonen, maar meer dan dat, bof ...
Een akoestische gitaar loopt meer risico bij grote temperatuur en luchtvochtigheidssprongen.
Uit eigen ondervinding: een sprong van 10 graden en 20 % is echt teveel.
Een paar jaar geleden is de verwarming uitgewaaid (gasconvector) in het atelier tussen kerst en nieuw, resultaat een temp drop van 17° naar 7° en een RV drop van 45 naar 20% (hangt natuurlijk vast aan de temperatuur) op 1 dag tijd. Resultaat 1 gerestaureerde gitaar terug gebarsten (volledig naast de gelijmde barsten) en een zelfbouw die niets vertoonde, die hingen in het atelier aan een haak.
Na 2 dagen alle koffers open gedaan, en gelukkig had geen andere gitaar schade.

Nu een redelijk stabiel atelier met CV en mits wat bij bevochtigen is het allemaal redelijk stabiel. Zolang er geen grote schommelingen zijn, en het niet te warm/koud (+/- 13 tot 22) en te droog/vochtig (+/-30 tot 55) is, komt het allemaal wel goed.


s.