Afstelvraagje

[Mitch]

Ik heb me de afgelopen maar gedeeltelijk bezig gehouden met zelf afstellen van gitaren maar wil hier toch meer werk van maken omdat ik 't leuk vind. Nu heb ik me al redelijk georiënteerd en snap een paar dingen wel maar er is nog één ding waar ik niet helemaal uitkom. Ik ben nog aan 't stoeien met een gitaar die klettert bij de meeste snaren op de 1e tot 1e 3 frets. Aanvankelijk liep de lage E ook open nog een beetje aan en daar heb ik de topkam een fractie voor opgehoogd. De brug staat op de hoogte waardoor ik de bespeelbaarheid rondom de oktaaf lekker vind: niet te laag :)
Uiteraard had ik al gerommeld met de halspen, maar ik twijfel nu of ik 'm juist strakker moet draaien of losser. Als ik handmatig de hals een beetje 'terug' duw, dus de kop naar voren als je de gitaar normaal om hebt hangen, lijkt de boel vrijer te lopen. Moet de pen dan een beetje losser? Ik heb de pen ook al een keer helemaal los gehad en toen liep -ie ook nog aan.
Ik ben de draad even kwijt...

[Tupelo]

Durf het bijna niet te vragen omdat het off-topic wordt; is het je Epiphone die fretbuzz heeft ? (het zou zomaar nieuwe fretdraad kunnen zijn dat je zoekt).

[Tabula Rasa]

Losser zorgt voor een dip in je hals als een boog. Strakker en hij trekt de kop naar achteren met een bult in het midden

[barno]

Als het een truss rod is die zelf kracht kan zetten in de twee richtingen, zal de hals onmiddellijk reageren bij afstelling rod. Als het een one way rod is, wordt de hals minder bol gezet door de rod losser te draaien en vooral de snaarspanning de hals hol trekken: in dat geval kan het een tijdje duren eer de hals zich heeft gezet.

Hoe je de trussrod in eerste instantie bijstelt: doe het op basis van visuele info. Je kan ten eerste gewoon zien of een hals hol staat (of kaarsrecht, eventueel neigende naar bol). Verder is er de truuk van het fretten van fret 1 en fret 14 om te checken of en hoeveel ruimte er tussen fret 7 en snaar zit.

[Hotpepper01]

Vreemd. Ik roep maar wat ....Is het niet zowel een kam probleempje als een klein halsprobleempje? Ik lees dat je de topkam verhoogd hebt. Maar liggen de gleufjes in je topkam niet te diep?? Gebruik eerst eens een capo voor de trussrodafstelling. Dan elimineer je een eventueel kamprobleem. En kijk dan nog eens naar je topkam..

[Rinze]

Als de snaren aanlopen aan het topkam eind van de hals, de brug al wel min of meer op hoogte is en de snaren verder op de hals niet aanlopen: trussrod iets losser, dan gaat de hals wat holler staan en krijgen de snaren ruimte in het stuk zo ongeveer tussen de derde en 10de-12de fret. Lopen ze aan tussen de 3de en 12 fret dan iets strakker draaien. Vooropgesteld dat de hals, toets en frets in orde zijn.

Eerst wel je topkam nakijken (snaren tussen tweede en derde fret indrukken, de snaar mag de 1ste fret net niet raken). Afstellen kun je het beste in een vaste volgorde doen, dan komt het eigenlijk altijd in een keer grofweg goed en kun je daarna finetunen, dat deel is meer het op eigen speelstijl en smaak afstellen.

Als je belangstelling hebt heb ik nog wel PDF's met de handleiding van mijn inmiddels opgeheven gitaar-klus-site.

[Tabula Rasa]

Mitch,

deze site kan ik iedereen aanraden±

http://donhofstee.nl/?Gitaar_afstellen:Zelf_afstellen

[Mitch]

Thanks, die site had ik al wel gezien. De basisbegrippen snap ik nu grofweg wel, het is meer dat ik nu halverwge het proces denk: waar moet ik nu troubleshooten. Klassiek beginnersprobleem dus, ghehe.
Ik ga an de week weer effe klussen, vanavond eerst even testen, want ik heb ook nog wat aan pickuphoogte veranderd.
@Rinze: fijn aanbod, kom ik waarschijnlijk nog wel effe op terug bij je.

[Tupelo]

Misschien moet ik mijn misère niet op jouw gitaar projecteren, maar ik ben vanmiddag opnieuw bij mijn luthier geweest i.v.m. fretbuzz op mijn 2e exemplaar Sheraton 1962 RI.

Hij heeft me heel eenvoudig kunnen laten zien dat ook het fretwerk op deze gitaar ongelijk is.
De 6e en 11e fret (er zijn er nog een paar) zijn gewoon hoger dan andere fretjes.
Door de topkam te vervangen, de brug en hals af te stellen is er wel e.e.a. te verhelpen, maar helemaal krijg je de fretbuzz er nooit uit zolang er niets aan de fretjes gedaan wordt.

Hij heeft een stukje kaarsrecht roestvrijstaal en wanneer hij dat op de fretjes legt en dan voorzichting in de richting van de body beweegt komt dat latje tegen fretjes aan (6), op sommige fretjes wipt het zelfs (11).

Waarschijnlijk heeft mijn gitaar niets met die van jou te maken, maar ik heb geen vertrouwen meer in het fretwerk van Epiphone.

Is het je Epiphone...?

[Tabula Rasa]

Bij een goedkopere gitaar wordt volgens mij alleen de toets nauwkeurig gevlakt. Daarna de frets erin geperst en alleen de zijkanten rond gemaakt.

Ik denk dat ze de stap van levellen van de frets en recrownen overslaan. Recrownen boeit niet zo heel erg veel, maar levellen is wel echt noodzakelijk.

[Rinze]

De hals en frets kun je globaal controleren door de gitaar tegen een lamp of zonlicht te houden en vanaf de topkam langs de toets richting body te kijken. Doos de reflectie van het licht op de frets zie je heel snel of er onregelmatigheden in zitten: of frets die niet goed liggen of een getordeerde hals. Vergt wel enige oefening. Het lijkt op een treinspoor met de rail op de bielzen.

Wat er verder nog mis kan zijn maar niet direct zichtbaar is is wanneer de hals niet goed wil krommen of in het verkeerde gebied. Maar dan zit je dus met een hals/trussrod die niet goed is. De gemiddelde handleiding gaat uit van een gitaar die in goede staat verkeert. De site van Don Hofstee is prima als inleiding maar mist hier en daar wel wat informatie en stapjes, als ik me goed herinner. Bij Rockinger op de site kun je ook informatie vinden, bij PRS, tegenwoordig is er veel te vinden. Ik heb mijn kennis voor een groot deel uit gitaarbladen (maar niet de Nederlandse want die zijn bagger) en uit de Guitar Player Repair Guide. Dat was dus nog voor de periode dat je alles kon googlen, bedenk ik me nu :chicken:

Verder is het meten en volgens een vaste volgorde afstellen voor een algemene basisafstelling. Daarna kun je verder gaan om het geheel naar je eigen wensen aan te passen.

Belangrijk is daarbij je te realiseren dat het altijd om een compromis tussen bespeelbaarheid en klank gaat.

Bij een hoop fabrikanten staan ook instructies op de site, gek genoeg mist ook daar vaak cruciale informatie. Waar de snaarhoogte gemeten wordt bijvoorbeeld, en of dat gebeurt met een capo op de eerste fret (de Fender-methode) of zonder (de Gibson-methode). In het laatste geval is het noodzakelijk om eerst de topkam helemaal goed te hebben voor je de snaarhoogte instelt, bij de eerste methode niet.

Ik heb jaren gezwoegd op het afstellen, werd voor mij een obsessie, ik hoorde continu aanlopende snaren :supercool: Dat krijg je als dwangneuroot. Tegenwoordig is het een combi van de basisafstelling en daarna nog een beetje finetunen. Met wat ervaring kun je ook op het oog en gevoel een gitaar heel redelijk afstellen. Daarvoor is het wel belangrijk dat je de samenhang tussen de verschillende afstel-componenten en het effect daarvan op het eindresultaat goed begrijpt.

In de tijd dat ik mijn site nog had werd ik gek van alle vragen van mensen die er niet uit kwamen en dan steevast een deel van de instructies hadden overgeslagen, of omdat het ze teveel werk was of omdat ze bijvoorbeeld geen voelermaat of schuifmaat hadden. Dan ben je dus een aap die een (slecht) kunstje doet zonder begrip waar ie mee bezig is... Verdiep je er een poosje in en je kunt de rest van je gitaarleven je gitaren goed afstellen en bent dus niet meer afhankelijk van anderen. Maar je moet het dan inderdaad wel leuk vinden en in staat zijn om methodisch en nauwkeurig te werken.

[jerome]

Hé Rinze, wordt het niet tijd om je site weer op te starten... :)
Ik vond m geweldig!!!

[Rinze]

Dank je :crazyhappy: Maar ik was er wel klaar mee. Het vervelendst waren toch de reacties van mensen die de handleidingen niet goed lazen. En dan legde ik het nog een keer uit en volgden ze de instructies weer niet op :angry: Ik denk dat ik het vermogen van de lezers om netjes een lijst met instructies af te werken overschatte.

Wat niet wegneemt dat er ook een heleboel positieve reacties en interessante vragen waren, dat vond ik wel leuk. Het gaf wel een goed gevoel als je iemand ergens mee op weg kon helpen.

[Tupelo]

Wil je niet als luthier aan de slag ?

[Mitch]

Effe snel, ik kom er later uitgebreider op terug: na de brug toch nog een tikje te hebben opgehoogd en de halspen een slagje losser kwam na een uurtje de hals toch al beter te staan, zodanig dat het niet meer compleet doodsloeg op de eerste fret, maar nog wel aanlopen. Punt is dat -ie dat vóór ik de brug had vervangen en later aan hoogte van brug en afstelling van halspen had zitten kloten (guilty, your honour) niet aanliep. Dus ja Tuup, het is de Epi, maar daarvoor stond -ie gewoon wel goed.

[Rinze]

Gewoon even het hele afstelritueel in de juiste volgorde van begin tot eind doorlopen. Als de gitaar geen gebreken heeft heb je dan een goed bespeelbare gitaar. Inzicht komt later wel, nu wil je gewoon dat het goed is ;)

[motorhan]

Hallo Rinze,

Wat is volgens jou de beste manier om een nieuwe gitaar goed af te stellen. Je merkt hierboven op dat op de meeste sites of omschrijvingen belangrijke punten missen.
In het voorstel draadje heb ik melding gemaakt dat ik een herintreder ben en een Gretsch gitaar heb gekocht. die moet wel zelf afgesteld worden. Dat viel me overigens een beetje tegen van de winkel. R.P. ze hadden toch minstens een basisafstelling kunnen doen. er zat wel een onduidelijk briefje bij maar niet in heldere Nederlandse taal.

Ik ben benieuwd naar jou werkwijze.

Met vr gr
Han

[Rinze]

Han, er is geen verschil tussen het afstellen van een nieuwe gitaar en een gebruikte. Het is een soort standaardprocedure die mits in de juiste volgorde en goed uitgevoerd een goed gemiddeld resultaat oplevert bij een gitaar zonder gebreken in de constructie. Dat gemiddelde resultaat kan gebruikt worden als uitgangspunt en aangepast worden voor iemands speelstijl: hoe hard of zacht wordt er aangeslagen, hoe makkelijk wil je dat ie speelt, voor slide, voor mensen die veel tappen en shredden.

Als je gitaar nog in de garantieperiode zit zou ik er eerst gewoon mee terug gaan naar de winkel. Al zou ik me daar niet altijd even veel van voorstellen, bij een hoop winkels loopt niet echt een techneut rond maar vooral verkopers. Ze vragen bij afstelklussen vaak niet eens wat voor soort muziek je speelt en hoe je het wilt hebben. En verder hebben ze vaak rare ideeën over service. Zo werd me laatst bij een grote muziekwinkel in het Noorden des Lands meegedeeld dat ze te nauwe topkamsleuven niet bij mochten werken van de baas omdat de gitaar dan niet meer fabrieks-nieuw was :o:stop::seriousf: En dat terwijl de Gibson SG waar het om ging praktisch onbespeelbaar was door die topkam, het kreng bleef domweg niet op stemming.. En daar wordt dan dus gewoon een klant mee opgezadeld.

Ik wil je wel een PDF mailen van mijn oude site waar een handleiding op stond. Ik begin me met al die afstel-vragen de laatste tijd op het forum af te vragen of we niet eens een afstel-sticky-topic zouden moeten maken waar een of meerdere handleidingen in komen. Er is blijkbaar toch veel interesse in.

[motorhan]

Hoi Rinze,
Bedankt voor je reactie. Terug naar de winkel is geen optie ik heb hem laten bezorgen gezien de afstand dus als ik het zelf kan dan kies ik daarvoor. Natuurlijk heb ik hem al op gevoel wat afgesteld maar vraag me af wat ik kan verbeteren,
Als je mij dat wilt mailen heel graag. mijn email adres: j.tosses apenstaartje upcmail.nl (apenstaartje =@)

Vast bedankt voor de moeite.

Met vr gr
Han

[bertje1]

Waar de snaarhoogte gemeten wordt bijvoorbeeld, en of dat gebeurt met een capo op de eerste fret (de Fender-methode) of zonder (de Gibson-methode). In het laatste geval is het noodzakelijk om eerst de topkam helemaal goed te hebben voor je de snaarhoogte instelt, bij de eerste methode niet.

Dit heeft te maken met het feit dat om de gitaar ideaal af te stellen de snaar bij de topkam even hoog zou moeten liggen als de hoogte van de eerste fret. Bij het spelen kan dit natuurlijk niet maar door bij het afstellen de capo op de eerste fret te zetten wordt dit nagebootst Daarom denk ik dat de fender methode het beste is.

[stijnkenens]

Waar de snaarhoogte gemeten wordt bijvoorbeeld, en of dat gebeurt met een capo op de eerste fret (de Fender-methode) of zonder (de Gibson-methode). In het laatste geval is het noodzakelijk om eerst de topkam helemaal goed te hebben voor je de snaarhoogte instelt, bij de eerste methode niet.

Ik snap niet hoe je eerst je topkam goed zou invijlen, en daarna pas de brug zou verlagen / de trussrod aanspannen of lossen.
Want dan veranderd toch direct de hoogte aan de eerste fret?

Ik gebruik ook eerst een capo om eerst de hals juist te zetten, iets hol of kaarsrecht, hangt inderdaad van de stijl af, en dan pas ik de hoogte van de snaren aan, bij de brug. Meestal kijk ik enkel naar de 2 e snaren, en dan pas ik de tussenliggende aan met een understring radius malletje, een van de meest gebruikte tools in de shop, naast een stringlifter om de snaren uit de topkam te wippen !

Als nek curve en brughoogte goed zijn, zonder rammelen, dan vijl ik de topkam in. Pas daarna kan je intoneren !



s.

[Mitch]

Vele wegen die naar.... :)
Afijn, kleine update: ik ben een eind verder, o.a. dankzij dit topic maar ook door eens goed te kijken en meten aan een gitaar waarvan de afstelling me uitstekend bevalt. Daarna zag ik wel wat ik verkeerd had gedaan op de Epi, vooral veel te hol. Het enige dat ik nu nog heb is dat de C op de 1e fret van de B snaar nog een beetje aanloopt. Versterkt is het echter nauwelijks te horen en hij speelt en klinkt verder prima, dus ik denk dat ik 't zo maar laat.
Allen hartelijk dank voor de tips en het meedenken!

[Rinze]

Mooi Mitch, dat is inderdaad ook een goeie methode: de afstelling van een lekker spelende gitaar kopiëren. Wederom vooropgesteld dat er niks mis is met je gitaar.

@ Stijn: wat ik bedoelde is dat (volgens de Guitar Player Repair Guide) Fender een afstelmethode hanteert die de invloed van de topkam neutraliseert, terwijl Gibson die invloed wel mee neemt. Is niet geheel duidelijk trouwens want zowel in het boek als bij Gibson op de site worden eigenlijk te weinig parameters gegeven om het proces helemaal te vangen (als ik me goed herinner wordt bijvoorbeeld bij de elementhoogte ook niet aangegeven of je de snaar op de laatste fret moet indrukken of niet). Ze hebben bij Fender een 7-stap-methode voor gitaren zonder trem en de 10-stap-methode voor gitaren met trem. Ik ben het volgens de Fender-methode gaan doen en die bevalt mij goed.

De diepte van de topkam hangt bij mij alleen af van de hoogte van de eerste fret. Ik druk de snaar in tussen de tweede en derde fret en dan mag de snaar de eerste net niet raken. Kom ik daar in de buurt dan steek ik een "samengestelde" voelermaat tussen de toets bij de topkam en de snaren die net iets dikker is dan de hoogte van de eerste fret (heb de preciese maatgeving even niet bij de hand). De topkam-sleuven vijl ik dan in tot ik voel dat de vijl de voelermaat raakt. Daarna stel ik (met een capo voor de eerste fret) de halskromming in, dan de snaarhoogte boven de 17de fret. Vervolgens de intonatie en de elementen. Werkt bij mij prima.

De hoogte bij de eerste fret verandert volgens mij maar marginaal door het verdere afstellen, de brug zit immers helemaal aan de andere kant. De hoogte van de topkam is in mijn ogen een compromis tussen bespeelbaarheid en aanlopen op de eerste fret(s). En dat gaat altijd prima. Of zie ik iets over het hoofd?

Dit soort discussie zou mooi in een apart afsteltopic kunnen, ik merk vaker dat bijvoorbeeld Barno ook heel eigen methodes heeft. Kan me voorstellen dat er hier nog een aantal mensen rondlopen die een eigen visie hebben. Al gaat dat wel wat voorbij de wens van de gemiddelde gitarist om gewoon een lekker spelende gitaar te hebben ;) Maar er kan altijd geleerd worden van de ervaringen van anderen.

Vroeger was ik trouwens veel meer van het meten=weten dan nu, de laatste jaren komt er na de meetfase nog een vrij uitgebreide speelfase waarin de boel gefinetuned wordt. Eigenlijk kan ik op zicht heel aardig inschatten hoe de boel er voor staat, zo langzamerhand.

[Noid]

Herkenbare post van Rinze. Een apart topic (sticky) zou geen gek idee zijn. Dan kun je misschien je site ook weer in de lucht helpen en het forum gebruiken om mensen te laten op reageren op vragen die je nav je site krijgt (dat bespaart je het per mail telkens dezelfde vragen te beantwoorden en hopelijk komen er uiteindelijk ook minder vragen, omdat mensen direct kunnen lezen welke antwoorden op die vragen zijn gegeven. Ik weet niet of het kan en mag, maar dat zou kunnen door op je site te zetten: vragen over afstellen doe je in topic X van gitaarnetforum).

@Mitch:
Eerst kwam voor mij de fase dat ik wist wat ik wilde, maar niet wist hoe. (fase 1)
De hoe vraag leidde tot de meten is weten fase (fase 2)
En nu zit ik meer in de vaardigheidsfase, met wat minder weten is meten en meer "op gevoel", waarbij dat gevoel zorgt voor de laatste puntjes op de i (fase 3) en een smooth spelende gitaar.

Ik herken je struggle met fase 2, in theorie de afstelling perfect, maar in de praktijk een rammelend monster. Mooi om te zien hoe je doorzet en succes boekt, want dat was voor mij nodig om in fase 3 te komen. Mijn ervaring is om die rammelende c een paar dagen aan te kijken om te kijken of dat nog bijtrekt. Zo niet, dan ligt een fret daar net iets te hoog en zou je die bij kunnen vijlen, om de puntjes op de i te zetten.

@Rinze, stijn en anderen: Waar ik nog benieuwd naar ben: ik heb vaak meerdere dagen nodig om een gitaar echt fine te tunen. Laatst nog: een gitaar die op de grond was gevallen, waardoor de trussrod door de schok waarschijnlijk verschoven was en de afstelling niet meer klopte. Na het verbeteren van de afstelling werkt de gitaar altijd nog wat na. Zodat ik de dagen daarna toch altijd nog weer wat verander totdat het echt is wat ik wil. Voor mij geldt dat die tijd van een paar dagen echt nodig is. Hoe zit dat voor jou (en hoe werkt dat bij gitaarzaken, die hem even snel voor je afstellen??)

[Tupelo]

Ik was nieuwsgierig hoe dit afgelopen was; mooi dat je het zelf hebt kunnen verhelpen.

[Rinze]

@ Noid: ik ben ook altijd even bezig en laat de gitaar na het opzetten van nieuwe snaren sowieso een dagje rusten. Mijn twee hoofdgitaren hebben een wraparound, zelfs als ik twee snaren eerst laat zitten bij het vervangen van de set verandert er altijd iets aan de afstelling, zal wel komen doordat de brug iets anders in de ruimte op de studs gaat hangen. Ik loop dus elke keer de afstelling even na tot de gitaar weer voelt zoals ik het wil. Verse snaren kletteren ook wat meer naar mijn gevoel, ook al rek je ze fatsoenlijk op (en dat doe ik zodanig dat er na een half uurtje zonder ontstemmen op te spelen is). Het weer heeft ook invloed merk ik, denk vooral de vochtigheid.

Moet er wel bij aantekenen dat ik gediagnosticeerd dwangneuroot ben en makkelijk doorsla in dit soort dingen :D

Wat betreft mijn site: die ga ik niet weer opstarten, zit door omstandigheden de komende jaren ook zo krap met geld dat ik het er niet voor over heb. Maar ik was er ook wel klaar mee, ben door weer in een band te spelen ook meer bezig met spelen dan met de techniek.

[Tupelo]

Nieuwe snaren klinken gewoon niet lekker vind ik, veel te blikkerig en inderdaad, wat meer rammel.
Ik begin ook wat neurotisch te worden op die toestand.
Sinds mijn Epiphone heb ik door dat mijn Luthier goed werk verricht heeft op mijn Blade & Höfner.
Leve het vergelijkingsmateriaal, die gitaren zijn gestript en na modificaties gewoon high end; zelfs geen rammel, nergens.
Iedere rammel op een andere gitaar valt dan gewoon door de mand.
Het lukt mij ook niet om het te accepteren.

[motorhan]

Hallo,
Ik denk dat ik door jullie reacties steeds wat wijzer wordt. en ik ben in afwachting van de mail van Rinze. In de diverse reacties staan overigens ook termen waar ik nog niet van weet wat ze betekenen.

Ik heb ook nog een vraag: waar kun je instellen dat je bericht krijgt als er een reactie is op een onderwerp dat jou interesseert. en hoe kun je iemand een mailtje sturen.

Bedankt weer voor een reactie

[Rinze]

Hallo,
Ik denk dat ik door jullie reacties steeds wat wijzer wordt. en ik ben in afwachting van de mail van Rinze. In de diverse reacties staan overigens ook termen waar ik nog niet van weet wat ze betekenen.

Ik heb ook nog een vraag: waar kun je instellen dat je bericht krijgt als er een reactie is op een onderwerp dat jou interesseert. en hoe kun je iemand een mailtje sturen.

Bedankt weer voor een reactie

Dan zul je me eerst via een pm even je mailadres moeten sturen, want via de pm kan ik geen bijlage verzenden. Klik op mijn naam naast deze post en kies dan "privébericht".

[motorhan]

E-mailadres verstuurd, laat even weten of je het hebt ontvangen.
Met vr gr
Han

[Rinze]

Ik heb hem doorgemaild.

[Mitch]

Ik heb ook nog een vraag: waar kun je instellen dat je bericht krijgt als er een reactie is op een onderwerp dat jou interesseert. en hoe kun je iemand een mailtje sturen.

Bedankt weer voor een reactie
Momenteel staat ingesteld dat je in het "Snel reageren" vak terecht komt als je een post plaatst. Je kunt echter onderaan dat vak kiezen voor "Meer opties". Je komt dan in het uitgebreidere reactieveld. Beetje naar beneden scrollen, dan kun je "abonnement" selecteren, met of zonder email notificatie.

[Rinze]

Het was toch ook altijd zo dat je in de algemene instellingen kon aangeven dat je alle topics volgde waarin je gereageerd had? Die optie heb ik destijds maar snel uitgezet, werd er knettergek van ;)