De opname van Fleetwood Mac Rumours

[Han S]

Ik heb gisteren de docu gezien over de opname van Rumours. Wat een interessante docu. De band zat in een stevige relatiecrisis, maar iedereen ging 100% voor de muziek en wat een geweldige band was dat.

Maar dan zit je te kijken, in de controlroom van de Record Plant, met die twee 24 sporen Studers op de achtergrond en dat enorme SSL? mengpaneel en dan laat de technicus een aantal dingen apart horen zoals alleen de muziek, de koortjes, de percussie, de gitaarpartijden, verschillende orgelpartijen en piano plus Rhodes partijen en alles klinkt even geweldig.

Ze hebben er een jaar over gedaan en het is een van de grote klassiekers. Als je bijvoorbeeld alleen al de zangpartijen met de koortjes hoort, besef je dat dit een buitengewoon geweldige band was want het klinkt super.

Maar dan is de docu afgelopen en ik pak de CD en draai die over dezelfde hardstikke goede hi fi installatie en groot is mijn verbazing, het klinkt lang niet zo goed als in die docu. Je hoort een aantal dingen niet of nauwelijks en eigenlijk is het helemaal niet zo'n goede mix.

Dit is een klassiek album en veel baby boomers zullen een geremixte en veel betere versie gegarandeerd gaan kopen, omdat ze iets hebben met deze plaat. Dus waarom hebben ze dat geweldige werk nooit beter gemixed zoals men met veel andere classics wel heeft gedaan. De opnamen zijn buitengewoon goed.

[showband]

voor liefhebbers van dit soort achtergronden is de volgende site een aanrader:
http://mixonline.com/classic-tracks/

een mooi voorbeeld van een live geval van mixen
firato live jaren tachtig +/-
(demostand van vara en apparatuurdealers dus state of the art)
http://www.youtube.com/watch?v=045xUNu1yzM
eh... de toetsen zijn goed te horen...

mixje wereld draait door nu
http://www.youtube.com/watch?v=It9Oc9nCSmc
heee... koortjes in het middenstuk. gitaren... enz

[grayfink]

En bij de docu luisterde je via de 3 watt dunne flutspeakertjes van je LCD tv?

[Han S]

Lezen man:


Maar dan is de docu afgelopen en ik pak de CD en draai die over dezelfde hardstikke goede hi fi installatie

En dat is een Denon met 5*110 watt, waarvan ik er maar twee gebruik uiteraard voor stereo, twee IMF ALS4011 luidsprekers en een Eltax Atomic 10 sub. Beter kan het bijna niet gaan klinken.

[barno]

Het is toch aannemelijk dat men indertijd, net zoals nu nog, mixt ook vooral in functie van de gemiddelde kwaliteit van de afspeelmedia. Die was toen heel wat minder dan nu (ik heb het niet over de studiogear !) Ik kan me voorstellen dat men speciaal daarom inde mixing bepaalde keuzes heeft gemaakt die op hi fi stuff net minder klinken.

[grayfink]

Lezen man.

Sorry hoor. :makeup:

[Han S]

Sorry hoor. :makeup:

Bedankt für die bluhme. :D

[The Running Man]

Het is toch aannemelijk dat men indertijd, net zoals nu nog, mixt ook vooral in functie van de gemiddelde kwaliteit van de afspeelmedia. Die was toen heel wat minder dan nu (ik heb het niet over de studiogear !) Ik kan me voorstellen dat men speciaal daarom inde mixing bepaalde keuzes heeft gemaakt die op hi fi stuff net minder klinken.

Ik weet niet of het een broodje aap verhaal is maar ik heb wel eens gehoord
dat ze het album zodanig hebben gemixt, dat het in een modale toenmalige Amerikaan over een modale AM radio goed moest klinken. Zelfs als het niet waar is wel een aardige gedachte:rockon:

[Han S]

Ik heb nog wel een paar oude versterkers uit die tijd en speakers die zelfs uit begin jaren 60 komen, maar dat klinkt helemaal niet verkeerd hoor, niet slechter dan modern spul, integendeel, beter dan Bose. :D

[skanky]

Ik heb nog wel een paar oude versterkers uit die tijd en speakers die zelfs uit begin jaren 60 komen, maar dat klinkt helemaal niet verkeerd hoor, niet slechter dan modern spul, integendeel, beter dan Bose. :D

Elke speaker die het überhaupt doet klinkt beter dan Bose.....

[showband]

Elke speaker die het überhaupt doet klinkt beter dan Bose.....

en nog een flink deel van de kapotte speakers erbij.

[Thiez]

Dat zijn idd gave docu's. Classic albums is dat. Heb vorige keer ook Lou Reed, meatloaf en metallica gezien.

[duckman]

Gave docu inderdaad en een meesterlijk album. Echt alles wat er op staat is goed.
Ik had de CD eerst en die was inderdaad wat minder, daarna een nieuwe gekocht (dubbel, met outtakes) en die was beter gemixed voor mijn gevoel.

[Han S]

Nee, die is geremastered en dat is wat anders dan remixen. En dat remasteren kan ik zelf ook wel, ik heb de originele eerste versie en ik heb de LP.

[barno]

Nee, die is geremastered en dat is wat anders dan remixen. En dat remasteren kan ik zelf ook wel, ik heb de originele eerste versie en ik heb de LP.

Het lijkt me sterk dat jij de ongemasterde eerste versie hebt. Voor een remastering heb je die nodig, lijkt me...

[Han S]

Nee, ik heb de eerste release van de CD en toen was er nog geen loudness war, dus die klinkt dichtbij de vinyl versie. En die kan ik zelf wel remasteren omdat ik daar de spullen voor heb.

Ik doe dat vaker met CD's die ik niet zo goed vind klinken, bijvoorbeeld de opnamen van Frank Sinatra met orkest. Die jaren 60 opnamen hebben vaak vioolstukken die als ijspegels klinken en dan pak ik alleen die stukken met violen en pas dat aan, de rest laat ik vaak ongemoeid. Dan brand ik er een CD van en luister nooit meer naar het origineel.

[Frits van Mourik]

Ik weet niet of het een broodje aap verhaal is maar ik heb wel eens gehoord
dat ze het album zodanig hebben gemixt, dat het in een modale toenmalige Amerikaan over een modale AM radio goed moest klinken. Zelfs als het niet waar is wel een aardige gedachte:rockon:

Da's zeker waar. Met name de zomerhitjes moesten het goed doen op de AM transistortjes op 't strand en in de convertibles.

Effe OT:
Toentertijd werd er in sommige staten van de US een stevige belasting geheven op autoradio's.
Met een losse radio (die wettelijk geen galvanisch kontakt mocht maken met de auto) kon je deze tax vermijden.
Die truuk werkte natuurlijk niet in een sedan enzo, vanwege de kooi van Faraday...

[muziekschuur]

Dit kwam ik tegen;

The album was originally made in 1977, on 24-track analogue multitrack. Inevitably, the narrow track width and other characteristics well known to engineers at the time render the sound quality rather below the level we might expect from today’s all-digital recordings. But that source material limitation aside, everything has been transferred and remixed with astonishing care and attention to detail. The sound quality is noticeably better than that on the original CD, a testament to the enormous strides the technology of digital audio has taken since the mid-‘80s. One presumes that the 24-track original was lifted direct from the multitrack into a high-quality A/D conversion system and from then on was processed and mixed entirely digitally. The entire process has been carried out in exemplary fashion.

[guhlenn]

Dit kwam ik tegen;

The album was originally made in 1977, on 24-track analogue multitrack. Inevitably, the narrow track width and other characteristics well known to engineers at the time render the sound quality rather below the level we might expect from today’s all-digital recordings.

Nou daar staat het. digitaal is beter. En u weet, het staat op het internet, so it must be true.

[muziekschuur]

Nee. Er staat dat het opgenomen was op 1 inch tape. Met de nodige tape hiss. Dus de eerste mix was niet zo geweldig (die op de plaat en later op de cd terecht kwam). Ze hebben dus de sporen digitaal schoongemaakt en de dynamiek daarmee vergroot en wellicht overgezet naar 2 inch (studer) o.i.d. Of misschien is het digitaal (Protools ofzo) opnieuw gemixed. De tracks hadden dan al het warme gevoel van op tape opgenomen te zijn. Maar digitaal is ruis en allerlei rommeltjes weg geedit. Dit levert een schonere mix op en eentje die de luisteraar meer dynamiek zal geven.

Hmja. In die zin is digitaal zeker beter. Maar de origine is een analoge opname geweest. Vergeet niet. Dat analoge tape na 20 jaar begint te plakken. Dus of je zet hem over op een andere tape (analoog copieren levert een slechtere kwaliteit) of je digitaliseert om de opname te redden/behouden....

Ik denk met de huidige tape emulaties van o.a. Universal Audio dat alleen nog een Studer 24 sporen machine in uitstekende conditie beter zal klinken dan een DAW met Uad kaart. Maar dat we dicht tegen de situatie aan zitten dat DAW's beter zijn. (Lees; even goed klinken, veelzijdiger zijn).

Maar er gaat natuurlijk niets boven workflow. En analoog opnemen met een goede analoge tafel en alle randapparatuur goed ingesteld, levert een snelle, goede opname op.

Maar inmiddels kan dat ook met digitaal...

[Saf]

dat is een gave serie die docu's die zijn er van een hele zwik classic albums. altijd prachtig om losse tracks te horen van bijvoorbeeld drum, zang of een dubieus orgeltje wat je nog nooit in dat nummer gehoord hebt maar er dan ineens echt in blijkt te zitten.

[Mitch]

Ik begrijp het niet helemaal. Is 24/sporen per definitie 1 inch? En de relatie tussen ruis, dynamiek en ruimtelijkheid snap ik ook niet helemaal.

[Han S]

Nee. Er staat dat het opgenomen was op 1 inch tape. Met de nodige tape hiss. Dus de eerste mix was niet zo geweldig (die op de plaat en later op de cd terecht kwam). Ze hebben dus de sporen digitaal schoongemaakt en de dynamiek daarmee vergroot en wellicht overgezet naar 2 inch (studer) o.i.d. Of misschien is het digitaal (Protools ofzo) opnieuw gemixed. De tracks hadden dan al het warme gevoel van op tape opgenomen te zijn. Maar digitaal is ruis en allerlei rommeltjes weg geedit. Dit levert een schonere mix op en eentje die de luisteraar meer dynamiek zal geven.

Hmja. In die zin is digitaal zeker beter. Maar de origine is een analoge opname geweest. Vergeet niet. Dat analoge tape na 20 jaar begint te plakken. Dus of je zet hem over op een andere tape (analoog copieren levert een slechtere kwaliteit) of je digitaliseert om de opname te redden/behouden....

Ik denk met de huidige tape emulaties van o.a. Universal Audio dat alleen nog een Studer 24 sporen machine in uitstekende conditie beter zal klinken dan een DAW met Uad kaart. Maar dat we dicht tegen de situatie aan zitten dat DAW's beter zijn. (Lees; even goed klinken, veelzijdiger zijn).

Maar er gaat natuurlijk niets boven workflow. En analoog opnemen met een goede analoge tafel en alle randapparatuur goed ingesteld, levert een snelle, goede opname op.

Maar inmiddels kan dat ook met digitaal...

Ik moet je heel eerlijk zeggen dat ik niet zeker weet of er in 1976 al 24 sporen 2 inch machines waren, maar 24 sporen 1 inch machines waren er zeker niet en dat is in feite een 'prosumer' format. De professionele machines waren met 1 inch vier sporen en later acht sporen. De twee inch machines waren 16 sporen en later ook 24 en zelfs 32 sporen.

Een twee inch pro machine op 30 ips (76 cm/s) heeft geen ruis, iig geen significante vorm van ruis. Met de later geautomatiseerde mengtafels kun je de mutes en de faders automatiseren en de SSL tafels hadden zelfs 'total recall', dus kon ongeveer alles worden geautomatiseerd en terug gehaald als er iets veranderd moest worden.

Ik werk met zo'n geautomatiseerde tafel en dat houdt in dat bandruis geen enkele rol meer speelt. Op het moment dat er signaal van een spoor komt gaat dat spoor aan en als dat partijtje is afgelopen gaat dat spoor op mute en is de ruis geblokkeerd.

Maar in feite is dat allemaal niet meer zo belangrijk, tapemachines worden wel weer wat populairder, maar geen sterveling die blind het verschil hoort tussen 24/96 en een tape. Wat wij uit blinde teste leren (met een audiofielen forum waarmee ik regelmatig testen onderneem) is dat tape en hoge resolutie digitaal meer ruuimte laat horen in het stereobeeld.

De studio waar de docu werd behandeld had twee Studer 2" 24 sporen machines staan en soms werd daar ook een tape op afgespeeld.

Het plakken van analoge tape beperkt zich tot een paar merken tape en dan ook nog van een aantal productie jaargangen. Vooral Ampex 456 van eind jaren 70 tot begin jaren 90 is berucht, geweldig klinkende tape, maar het zg 'sticky tape syndrome' viert bij deze tape hoogtij.

Wat overigens geen groot probleem is, je kunt de tape 'bakken' en dan loopt hij weer als een splinternieuwe. Dat bakken houdt in dat de tape in een convectie oven gaat met ventilatie en een aantal uren wordt verwarmd tot maximaal 55 graden Celcius. Alle vocht verdwijnt weer uit de zg binder, welke de oxidelaag aan de drager bindt en de tape is weer als nieuw en je kunt hem rustig overzetten naar HD digitaal.

En wil je dat tien jaar later nog eens doen stop je hem gewoon weer in de oven. Ik heb zo'n oven gebouwd en ik heb veel tapes gebakken, ook met opnamen van beroemde bands als The Cats.

Dus in het kort: ruis is geen issue en kleverige tape is niet verloren.

[Han S]

Ik begrijp het niet helemaal. Is 24/sporen per definitie 1 inch? En de relatie tussen ruis, dynamiek en ruimtelijkheid snap ik ook niet helemaal.

Er zijn een paar 24 sporen 1 inch tapemachines, de Fostex G24S en de Tascam MSR24 die kwam met DBX en met Dolby S net als de G24S.

DBX is een ruisreductie systeem dat de machine muisstil maakt, helemaal geen ruis meer, maar wel bijwerkingen zoals vervelende toestanden in het laag.

Dolby S is een afgeleide van Dolby SR, het beste ruisreductie systeem ooit en onhoorbaar. Ik heb nog altijd een MSR24S en Frits van Mourik had of heeft een Fostex G24S.

De professionele studio's werkten voor het digitaal werd met twee inch brede tape en de Studer A827 is wel het maximaal haalbare als je het hebt over geluidskwaliteit.

Maar de tape kost al 200 euro en draait op 30 ips 16 minuten en is dan vol, dus het is ongeveer onbetaalbaar geworden. Niettemin gebruikt ondergetekende nog steeds alleen maar twee inch tape. En als die 24 sporen te weinig blijkt heb ik nog altijd de 24 sporen van de Tascam er bij.

En als dat nog niet genoeg is heb ik 128 sporen in Adobe Audition. :D

De relatie tussen ruis en dynamiek is simpeler dan je denkt, de dynamiek is de afstand tussen de ruisvloer en de maximale uitsturing en die is bij een goede tapemachine als de Studer A827 wel 85dB en met goede ruisreductie wel tegen de 100 dB want je kunt een +9dB tape heel hard uitsturen.

Daar heb je in de praktijk weinig aan want de gemiddelde CD heeft een dynamiek van hooguit 20 a 25 dB als je de stiltes niet meerekent.

Digitaal zou een grotere dynamiek aankunnen omdat er geen ruis is, maar als je 16 bits opneemt heb je weer andere problemen zoals te zacht opnemen is weinig bits gebruiken en dat hoor je.

De ruimte in het geluid: als ik met tape opneem heb ik moeiteloos een zee van ruimte, breedte en diepte in het stereobeeld. Digitaal is dat een stuk moeilijker voor elkaar te krijgen en hoe dat komt is een erg ingewikkelde discussie.

[guhlenn]

Nee. Er staat dat het opgenomen was op 1 inch tape. Met de nodige tape hiss.

Dat staat er helemaal niet. lezen is niet zo heel moeilijk lijkt me. Het lijkt me een mooi geval van kletskoek. Waar jij blijkbaar graag aan bijdraagt. Kom nou.

[Mitch]

Dat komt dichtbij mijn gevoel na die eerste post maar ik probeerde het iets subtieler te brengen :D Dank voor de uitleg verder, Han. Al snap ik de conclusies die muziekschuur trekt nog steeds niet helemaal.

[muziekschuur]

Je kan mijn opmerking uit context trekken...

Er werd aangegeven in mijn quote dat de originele opnames vanaf 24 sporen overgezet was en digitaal schoongemaakt.

Han begon met dat zijn originele cd niet zo mooi klonk.

Han weet blijkbaar oudere tapes goed te redden. En dat is vakmanschap. Maar er zijn meer situaties bekend waarbij dat blijkbaar minder goed lukte en andere keuzes werden gemaakt.

Ik ging naar de SAE in 2003. En toen was net de keuze gemaakt om analoog tapebewerken te laten vallen omdat alle nieuwe opnames digitaal gebeuren. E.e.a. heb ik dus niet meer gedaan.

Ik heb hier een stukje geplakt over wat er op een latere DVD -audio te vinden is en wat er met de opname is gedaan om hem beter te laten klinken. Deze DVD-audio is gemaakt door Ken Kallait. Een engineer die al heel lang voor Fleetwood Mac zou werken.

http://www.fleetwoodmac-uk.com/albums/rumoursdvda/rumoursdvda.html

Iedereen die dat wil kan dat met Adobe Audition of een vergelijkbaar pakket doen en dat kan heel mooie resultaten geven. Mijn stukje probeerde dat proces weer te geven. Maar blijkbaar "lieg" ik.

Het gaat me hier alleen om de werkwijze te illustreren en bijvoorbeeld het brein van Han te horen spreken aangezien ik graag bijleer. En ik geen toegang heb tot een analoge multitracker (wel digitaal).

[Han S]

Het probleem is dat ze bij de opleidingen kennelijk ook niet zo veel weten over de oude technieken. Iemand als Jan Schuurman met zijn mobiele studio was de eerste die digitaal ging en nu is hij weer terug naar analoog.

Het zg 'sticky tape shed' probleem is een oud probleem en Ampex had als service het bakken van oudere tapes. Daar moest je dan weer wel voor betalen. Dat ze zoiets bij het SAE niet behandelen verbaast me want iedere technicus krijgt er vroeger of later mee te maken. Er staan miljoenen oude tapes in archieven met soms zeer waardevolle opnamen en die zijn allemaal te redden en doen het over 100 jaar nog steeds prima.

De vraag is of al die digitaal opgeslagen juwelen er dan nog in werkende staat zijn, maar dat is een hele discussie. Waar het om gaat is de opnamen van Fleetwood Mac en die zijn denk ik opgenomen met twee inch tape. Ik zal eens uitzoeken wanneer de eerste 24 track 2" Studer kwam.

Jongeren die nog nooit met een dergelijke machine in aanraking zijn geweest zijn altijd stomverbaasd over hoe dat kan klinken. Met digitaal opgegroeid hebben zij meestal de indruk gekregen uit allerlei indianenverhalen dat analoog ruist en vervormt en dus veel minder klinkt dan digitaal.

Maar een Studer A800 tot 827 met Dolby SR ruist niet en klinkt bizar goed, Het is verdomme geen cassettedeckje, wat denk je nou wel! :D

[muziekschuur]

Wij hadden thuis een stereo spoelen machine, een Teac. Dat klonk prima.

[Han S]

Maar dan heb je nog geen Studer masterdeck gehoord, die verwijst de Teac per direct naar zolder. Ik heb een Studer B67 en die klinkt beter dan al die DAT recorders en de CD recorders die ik heb, alleen 24/96 komt in de buurt.

Het enige consumentendeck die in de buurt van professioneel komt is de Tandberg TD20A halfspoor high speed versie.

Ik heb nog een Philips masterdeck, zo groot als een koelkast en die draait ook 76cm/s en ook dat klinkt buitengewoon prima. En ik heb nog een buizen bak van Philips, ook koelkastmodel en ik heb zelfs de beroemde Telefunken M10.

Op een audioforum lees ik vanmorgen nog dat iemand sommige opnamen uit de jaren 40 en 50 zo verschrikkelijk goed vindt klinken, dat komt door dit soort machines.

[showband]

een mooie uher, telefuken of tandberg volspoor is best een fijn stukkie techniek voor thuis.

Maar ja. Sinds er SD-card recorders op 24/96 opslaan voor 200 euro.... is mijn GAS op dat gebied een stukkie minder. ;)

[Han S]

Dat klopt helemaal, maar ik vind het kijken naar die twee draaiende grote spoelen al een feest en dat is met 24/96 geheel afwezig.

[guhlenn]

Je kan een computer wel zo programmeren dat ie zo;n ouwe bandrecorder laat draaien als je op record duwt, denk ik :)).

@Mitch: ik ben nogal lomp. Van de andere kant, subtiliteiten zijn niet aan iedereen besteed. ;)

[muziekschuur]

http://www.soundonsound.com/sos/aug07/articles/classictracks_0807.htm

Hier een artikel over hoe Rumours werd opgenomen.

[Han S]

Mooi artikel, ga ik vanavond even helemaal uitpluizen, en weer bedankt daarvoor.

[Mitch]

Ah, meneer Caillat is dus toch de vader van Colbie :D
Pracht artikel, goeie link! :ok:

[harrie-beton]

mooi artikel. Ook de anderen zijn aanraders voor opname freaks.

ik heb op de schijf:
dark side of the moon
joshua tree
day at the races
machinehead
the doors
electric ladyland
steely dan
transformer


In het artikel staat dan mixen vakwerk was. In een aantal documentaires wordt geroepen dat het maken van een mix met die hardware topsport was.

[guhlenn]

Machine head? Welk album?

[harrie-beton]

LOL

De band Machinehead is vernoemd naar een klassiek album van DEEP PURPLE
Schitterende rock plaat

http://2.bp.blogspot.com/_ZTInxdsRKgc/S-916AP0O0I/AAAAAAAABlc/uvOOaRg7Sss/s1600/Deep+Purple+Machine+Head.jpg

[guhlenn]

:) ik dacht al: wat een vreemde eend in de bijt. Ik wil ooit nog eens the more things change achtig album/bandje beginnen. Man wat een bulldozer sound. heerlijk. sorry voor het off-topic geleuter

[Duhsjaak]

Hi
Mag ik puntsgewijs een paar dingen roepen?

1
Fleetwood Mac had een onverwoestbare live reputatie. Waarom een dergelijke band 2x24 sporen nodig heeft voor schaamteloos exhibitionische autobiografische muziekjes heeft mij toen erg verbaasd. Die verbazing weerd door de docu alleen maar groter.
2
Go your own way werd op de NL TV in een geweldige live versie ten gehore gebracht, totdat de play back versie met studio geluid beschikbaar kwam.
3
Het genre van Fleetwood Mac werd in die tijd FM pop genoemd. Ik vond dat, gezien de achtergrond van de band, geen compliment. Ook in Amerika stond dat destijds voor gladgestreken lift-of supermarktmuziek. Classic of niet.
4
Afgezien van de voordelen van een nog steeds goed werkende Tandberg 10XD recorder, wil ik graag aan alle romantische zielen het gewicht van 32 kilo onder de aandacht brengen. Wat dat betreft is opnemen een stuk handiger anno 2011.

5
Mooi dat banden steeds beter te reconditioneren zijn, dat is een grote plus. Dit voorkomt echter niet de teruggang van de magnetische eigenschappen.
Je bereikt dus een punt dat de digi eigenschappen steeds beter worden, maar de originele banden steeds minder.

Ik vind het een prachtprogramma. Voorgaande versies met onder andere Nick Drake waren ook geweldig. Bij Fleetwood Mac heb ik mij altijd afgevraagd waar de spontaniteit was gebleven. Een groot voordeel voor remasteren nu, ten opzichte van bijvoorbeeld 1988 of zo, is dat met de huidige techniek 3 x zoveel info van de mastertape digi wordt gewonnen. Dat moet toch in de defintie van het geluid hoorbaar zijn. Of je die scherpte een pluspunt vindt is denk ik een persoonlijke kwestie.

Vriendelijke groet,
Gus

[Han S]

Rumours is helemaal opgenomen middels overdubs, op één nummer na waar de band de basis met elkaar heeft ingespeeld. Dan zit je met 24 sporen al gauw vol met gitaristen als L.B.

Ik zag gisteren de docu over Deep Purple en dat is een totaal andere procedure, die band nam vrijwel alles met elkaar op en als er een foutje werd gemaakt werd het nummer opnieuw opgenomen, niks reparaties. Dat pleit voor die band want dat betekent dat ze elkaar ernstig inspireerden.

32 kg is lekker licht, ik had een Telefunken M15A met 16 sporen en toen ik die in een bestelwagen reed met zijn 240 kg trokken de wieltjes sporen in de bodem. Die 32 kg til ik met één hand op de rug.

Tape: indien goed bewaard gaan de magnetische eigenschappen niet achteruit en als de machine goed wordt gedemagnetiseerd kun je die banden duizenden malen langs de koppen laten lopen.

De multitrack tapes van al die klassiekers kunnen gewoon afgespeeld worden en dat kan over 100 jaar nog steeds.

De digitale informatie op ADAT, Dash, CDR, HD, DVDR etc etc is dan vermoedelijk voorgoed verloren gegaan. En simpele analoge tapemachine kan altijd hersteld worden, een ADAT ook, maar dat is een stuk ingewikkelder en dus duurder en hij is veel gevoeliger voor storingen en afwijkingen.

Wat betreft de houdbaarheid is de analoge tape dus zo gek nog niet.

[Duhsjaak]

32 kg is lekker licht .... Die 32 kg til ik met één hand op de rug.

Hi Han
Een hand op de rug is niet zo verstandig. Dat is de hand die je nodig hebt om je motorfiets te besturen.

Ik ging dus ook alleen op pad met dat ding als het moest.

In twee pukkels (legertassen) verder 8 microfoons, twee 4 kanaals mengpaneeltjes (dubbel mono) en een Sennheiser koptelefoon. En twee reserve 9v blokjes voor de mengpaneeltjes.

Bepakt tot de max.
Ik weet; Een hele studio weegt meer. Maar voor huis, tuin en keuken toepassing is de Tandberg nog steeds een zwaargewicht.

Voordeel was wel 38 cm kwartspoor. En inderdaad, hij doet het nog prima.

Met vriendelijke groet, Gus

[harrie-beton]

als je de docu over Deep Purple ziet laat de engineer een stukje ritmegitaar van Blackmore horen: Dat is gruwelijk strak gespeeld voor 1 take.



Ik heb in 2003 een bluesband opgenomen. Alle hardware had ik mee op de fiets.
Recorder was een alesis adat, meeste gewicht zat hem in de kabels.