Vragen over bedrading basgitaar [Archief]

View Full Version : Vragen over bedrading basgitaar

Luchtjon

15 januari 2011, 18:24

Hallo,

Mijn vriendin is haar basgitaar, een goedkope van het merk Santander (overigens erg fijne hals!), aan het opschuren en is van plan om 'iets' met de body te doen. Daartoe hebben we de elektronica van de bas er uit gehaald, en heb ik even de kans gehad om deze te bestuderen. Aan de hand daarvan heb ik een paar vraagjes, met als doel om de bedrading misschien opnieuw te maken of in ieder geval de draden zelf te vervangen (vrij goedkope ijzerdraden bekabeling op dit moment, niet afgeschermd).

Ik heb het schema van de bedrading van de bas in MS Paint uitgetekend, nadat ik eerst een vergelijkbare schakeling heb geprobeerd te zoeken. Dat is me niet precies gelukt. De bedrading lijkt wel heel erg op het standard P-J Bass (http://www.seymourduncan.com/support/wiring-diagrams/schematics.php?schematic=std_p_j_bass) schema van Seymour Duncan, maar is toch niet helemaal hetzelfde. Zo zitten er in de Santander geen drie, maar vier potmeters.

Ik heb voor de duidelijkheid mijn schema hieronder gezet (opklikken voor groot):
http://img163.imageshack.us/img163/2750/basgitaar.th.png (http://img163.imageshack.us/img163/2750/basgitaar.png)

Aan de hand van de tekening heb ik een aantal aannames gemaakt, waarvan ik niet weet of ze kloppen, gezien mijn beperkte kennis van elektronica:

de twee neck pickups zijn in serie geschakeld
de bovenste twee potmeters zijn in serie geschakeld
rode draden zijn de signaaldraden direct van de pickups af, bruine draden voeren het signaal van de potmeters naar de signaaluitgang van de jack-plug
de bovenste twee potmeters samen met de potmeter voor het brugelement zijn parallel geschakeld op de master tone (volume?) potmeter
alle aardedraden zijn op de 'bodies' van de potmeters vastgesoldeerd, zijn allen in contact met de aarde mantel van de jackplug
de condensatoren zijn in de schakeling opgenomen om toon te regelen, doordat ze het geluid filteren

Ik zou ten eerste graag willen weten of al mijn aannames juist zijn en zo nee, welke fout zijn en waarom. Verder ben ik wel benieuwd of de beschrijving die ik bij de potmeters heb gezet, de werking, juist is.

Verder is het een vrij goedkope gitaar, en afgezien van het hout van de body komt dat vooral terug in de elektronica die er gebruikt is. Daar valt de bekabeling en het elektronische schema natuurlijk ook onder.
Wat ik zou willen weten is of dit schema ook fouten of mankementen bevat, die ik zou kunnen verhelpen door kabels anders te solderen of wat dan ook.

De condensatoren die aan de potmeter vastzitten zijn aangesloten aan zowel de massa van de potmeter als de C-poot van de potmeter. Ik had van googlebegrepen dat het signaal binnen komt op het middelste pootje, en de A en C poten in principe gelijk zijn. Hoe kan het dan gebeuren dat de condensator op de C-poot is aangesloten en dit goed gaat? Ik snap dat ik iets over het hoofd zie, maar weet niet precies wat.

Bij de potmeter waar ik 'neck-tone' bij heb gezet komt een draad binnen op het middelste pootje, maar er gaat vanaf dit middelste pootje ook weer een draad naar de 'master tone' potmeter, in plaats van een draad vanuit het linkerpootje. Ik vraag me dus af hoe het dan kan dat de potmeter het signaal nog kan beinvloeden...

Als laatste een vraag over eventuele vervanging van kabels: is het verstandig om de signaaldraad (de rode en bruine in mijn schema) te vervangen door een goed geshield exemplaar, maar voor de aardedraad een dun draadje te houden, omdat de stroom dan makkelijker door de aardedraad gaat dan door de geshielde draad en ik hierdoor een meer ruisvrij signaal overhoud? En moet ik de shielding van de signaaldraad dan ook weer verbinden aan de aarde, of moet dit juist niet?

Het zijn nogal wat vragen, maar ik hoop dat jullie me hiermee kunnen helpen :).

Alvast bedankt!

Stefan16384

15 januari 2011, 18:58

Eigenlijk heb ik nul ervaring met bassgitaren, maar dit lijkt nog niet heel anders dan wat ik in mijn gitaren zie...

de twee neck pickups zijn in serie geschakeld
de bovenste twee potmeters zijn in serie geschakeld
rode draden zijn de signaaldraden direct van de pickups af, bruine draden voeren het signaal van de potmeters naar de signaaluitgang van de jack-plug
de bovenste twee potmeters samen met de potmeter voor het brugelement zijn parallel geschakeld op de master tone (volume?) potmeter
alle aardedraden zijn op de 'bodies' van de potmeters vastgesoldeerd, zijn allen in contact met de aarde mantel van de jackplug
de condensatoren zijn in de schakeling opgenomen om toon te regelen, doordat ze het geluid filteren

Ik zou ten eerste graag willen weten of al mijn aannames juist zijn en zo nee, welke fout zijn en waarom. Verder ben ik wel benieuwd of de beschrijving die ik bij de potmeters heb gezet, de werking, juist is.

Volgens mij zijn al deze aannames correct. Wellicht zijn er voor sommige dingen betere bewoordingen, maar da's niet heel spannend.

Verder is het een vrij goedkope gitaar, en afgezien van het hout van de body komt dat vooral terug in de elektronica die er gebruikt is. Daar valt de bekabeling en het elektronische schema natuurlijk ook onder.
Wat ik zou willen weten is of dit schema ook fouten of mankementen bevat, die ik zou kunnen verhelpen door kabels anders te solderen of wat dan ook.

Fouten zullen er niet snel in zitten. De vraag is meer of deze schakeling is wat je wil. Er zijn eindeloze mogelijkheden met schakelingen en dat moet afgestemt worden met de gebruiker van de gitaar. Denk bijvoorbeeld nog aan extra serie/parallel-schakelaars oid.

De condensatoren die aan de potmeter vastzitten zijn aangesloten aan zowel de massa van de potmeter als de C-poot van de potmeter. Ik had van googlebegrepen dat het signaal binnen komt op het middelste pootje, en de A en C poten in principe gelijk zijn. Hoe kan het dan gebeuren dat de condensator op de C-poot is aangesloten en dit goed gaat? Ik snap dat ik iets over het hoofd zie, maar weet niet precies wat.

Dit heb ik vaker zo gezien en zit ook in een aantal van mijn gitaren. Ik ga er altijd maar vanuit dat dit werkt. Hoe het precies zit met audiosignalen en hoe toonregeling hierin werkt met een simpel weerstandje en condensator, laat ik liever aan iemand over die er iets meer van snapt.

Bij de potmeter waar ik 'neck-tone' bij heb gezet komt een draad binnen op het middelste pootje, maar er gaat vanaf dit middelste pootje ook weer een draad naar de 'master tone' potmeter, in plaats van een draad vanuit het linkerpootje. Ik vraag me dus af hoe het dan kan dat de potmeter het signaal nog kan beinvloeden...

Het signaal is op deze pot via een regelbare weerstand en condensator verbonden met de aarde. Hierdoor zal een deel van het signaal 'weglekken' afhankelijk van de stand van de potmeter. Hogere weerstand > meer signaal naar de output.

Als laatste een vraag over eventuele vervanging van kabels: is het verstandig om de signaaldraad (de rode en bruine in mijn schema) te vervangen door een goed geshield exemplaar, maar voor de aardedraad een dun draadje te houden, omdat de stroom dan makkelijker door de aardedraad gaat dan door de geshielde draad en ik hierdoor een meer ruisvrij signaal overhoud? En moet ik de shielding van de signaaldraad dan ook weer verbinden aan de aarde, of moet dit juist niet?

Ja, de shielding wil je verbinden aan de aarde. De shielding is prima te gebruiken als aardedraad. Je redenering dat de stroom makkelijker door een dun draadje gaat, dan een draad voor de shielding, klopt niet helemaal... Wellicht zal het andere materiaal en opbouw van de draad van invloed kunnen zijn, maar over het algemeen, dikkere draad = minder weerstand. (althans, dat is wat ze mij ooit op het VWO hebben wijsgemaakt)

Luchtjon

15 januari 2011, 21:43

Hey, dank je voor je snelle antwoord :).

Ik snap dat de draden verbeteren sowieso een optie is, maar dat het voor de rest van de voorkeuren van mijn vriendin afhangt of er iets omgesoldeerd moet worden.

Dat van die condensator die via de massa van de potmeter stroom laat weglekken is een heel ingenieus idee eigenlijk, en op zich ook heel logisch. De potmeter heeft op die manier niet meer de primaire functie (die heeft de condensator nu om het signaal in een bepaalde frequentie te veranderen) maar wordt wel gebruikt om de mate waarin het signaal door de condensator wordt beinvloed te regelen.

Om even terug te komen op eventuele aanpassingen...
Wat ik van het schema zoals dat nu is begrijp is het volgende:

Het signaal gaat vanuit de voorste twee pickups eerst langs een toonregelaar.
Het (aangepaste) signaal van de voorste twee elementen en het signaal van het brugelement komen samen bij de master tone regelaar.
Bij de master toonregelaar kan dus nog een deel van het signaal tonaal aangepast worden

Er zijn nog een tweetal zaken die ik niet helemaal snap / waar ik iets van wil weten:
1) Is het zo dat bij deze schakeling niet het geluid van de voorste en het achterste element afzonderlijk geregeld kan worden? Volgens mij wanneer je nu de master tone knop draait verandert het geluid van de voorste twee elementen (wat al aangepast was) gewoon mee.

2) Nu weet ik van natuurkunde nog dat bij een in serie geschakelde opstelling de stroom gelijk blijft en de spanning wordt opgeteld, en bij een parallel geschakelde opstelling het omgekeerde geldt.
Er zit geen switch op de bas, dus ik neem aan dat het signaal van de voorste twee en het achterste element tegelijk wordt opgepikt. Maar ze zijn parallel geschakeld, dus de spanning wordt niet opgeteld. Wat gebeurt er dan mee, waardoor je het signaal van beide wel kunt horen?

Over het eerste punt: ik kan me indenken dat dit soms wordt gedaan als je twee elementen hebt, eentje die een overwegend hoog signaal afgeeft wat je kunt veranderen, en eentje die een overwegend laag geluid geeft wat je kunt veranderen. Maar ik weet niet of dat bij mij ook het geval is.

Alvast bedankt :)

aaronstonebeat

16 januari 2011, 00:59

Luchtjon

16 januari 2011, 12:31

In de gauwigheid nav jouw schema:

'Bridge volume?' = bridge volume

'Neck volume?' = neck volume

'Neck tone?' en 'Master volume/tone?' = beide master tone (dubbelop naar mijn idee)

Passieve toon-regelingen (low pass filter) worden haast altijd zo gemaakt in gitaren. Het is inderdaad een ingenieus idee maar ook standaard-procedure.

Het is eigenlijk niet zo dat het signaal 'eerst' daarlangs gaat en dan daarlangs; al die componenten staan parallel aan elkaar en het signaal 'ziet' ze dus tegelijkertijd.

De twee halselementen staan inderdaad in serie met elkaar, maar je kunt ze beschouwen als één element (met een aparte helft voor de hogere en voor de lagere snaren).

De volumeregelaars zijn zo aangesloten dat ze onafhankelijk van elkaar werken.

Eventueel zou je de toonregelingen kunnen verplaatsen zodat ze tussen het element en diens volumeknop staan (in zekere zin is er dan toch sprake van een volgorde); dan heeft de toonregeling van het ene element geen invloed op het andere als het volume van dat ene element op nul staat.
Maar of dat nu een verbetering is? Ik zou één toonknop opofferen; dat maakt het overzichtelijker en je behoudt dezelfde functionaliteit. In het gat zou je een 3-standenschakelaar kunnen zetten; alhoewel dat niet gebruikelijk is bij bassen van dit type.

Misschien moet je mijn bijdragen in de Elektro FAQ (http://www.gitaarnet.nl/forum/showthread.php?t=122731&page=11) vanaf post nr. 108 eens doorlezen; als het kwartje eenmaal valt, wordt een hoop schijnbare complexiteit vrij simpel.

Hey, bedankt voor je reactie :).
Ik snap het op zich wel redelijk, maar de basis natuurkunde is bij mij een beetje wazig geworden. Misschien dat iemand hier duidelijkheid over kan geven:

Wat is nu precies belangrijk voor de versterker om door te krijgen: de spanning of de stroom die gegenereerd wordt door de elementen? Ik heb altijd begrepen dat fluctuaties in spanning voor het geluid zorgen, maar ik weet het dus niet zo goed in dit geval :P.

Wat ik begrijp is dat de spanning overal tegelijk op de schakeling staat, het signaal van beide elementen gaat dus overal tegelijk langs. Beinvloeden de condensatoren dan de hoeveelheid spanning of de stroom?

Ik denk dat in beide gevallen het antwoord 'de spanning' is, maar ik ben nu niet meer 100% zeker.

Dan snap ik nog steeds niet helemaal hoe het kan dat de spanning van beide elementen tegelijk opgepikt wordt, maar dat dit niet bij elkaar opgeteld wordt want ze staan immers parallel geschakeld. Heeft dit dan weer met wisselspanning en faseverschil te maken?

Tot zover de basiskennis, dan heb ik tenslotte nog een vraag:
Je zegt dat de tweede toonregelaar overbodig is. Waarschijnlijk is die er dan voor de show in gezet...
Ik zat eens te denken wat ik daarvoor in de plaats zou kunnen gebruiken, en had bedacht dat ik misschien een drieweg schakelaar kon gebruiken die de elementen parallel of in serie zet. In serie worden de spanningen opgeteld dus ik neem aan (tenzij ik er helemaal naast zit) dat dit dan een boost in output geeft. De neutrale stand van de schakelaar wilde ik dan gebruiken als kill stand.

Is dit mogelijk met zo'n les paul 3-weg schakelaar? In de link die je hierboven postte zie ik dat die maar drie aansluitingen hebben. En is zo'n configuratie uberhaupt mogelijk of wenselijk?

Alvast bedankt, en sorry als ik overkom alsof ik zelf niks op zoek, ik weet er gewoon te weinig van en vind het wel fijn als iemand die er verstand van heeft het me goed uit kan leggen, of me in ieder geval in de goede richting kan sturen en vervolgens mijn eigen verzinsels kan bevestigen of ontkennen :)

aaronstonebeat

16 januari 2011, 14:36

Een versterker reageert op spanningsverschillen. In de gitaar lopen wel stroompjes maar die zijn heel erg klein. Ik heb net eens even bij mijn eigen versterker gemeten of ik een weerstand over de ingang kan zien; niet dus. Mijn meter gaat tot 2MOhm; als er een weerstand is, is die groter dan dat.

Elementen zijn spanningsbronnen, een soort batterijen eigenlijk. Als je ze parallel zet, blijft de spanning gelijk (en de interne weerstand en impedantie halveert; als we het voor het gemak even over identieke elementen hebben); als je ze in serie zet, tel je de spanningen bij elkaar op (en ook de weerstand en de impedantie). In serie gaat de zaak dus inderdaad harder.

Voor een serie/parallel-schakelaar heb je een schakelaar met meer aansluitingen nodig (een zg 2PDT; 2 of 3 standen en 6 contacten). Het kan wel; als je een exemplaar met drie standen van het type on-off-on hebt, kun je zelfs de middelste stand als kill-switch gebruiken.
Maar het heeft wel consequenties voor hoe de potmeters het circuit beïnvloeden in de ene of de andere stand; dat is een zaak om van te voren even goed uit te vlooien.