Hoe je een speaker vakkundig opblaast

[The Bertman]

Beste mensen, ik zou eens wat meningen willen horen over de volgende situatie:
Het is bekend dat een lichte versterker een zware speaker moeiteloos kan opblazen door hem vol in de vervorming te jagen. Het clippende signaal gaat zoveel op gelijkstroom lijken dat de spreekspoel het begeeft, ondanks het lage vermogen.
Maar als je nou een actieve speaker gebruikt? Ik zet een mengtafel neer voor ondeskundige gebruikers, en aan het plafond hang ik twee actieve speakers, die ik niet zo ver open zet, om het volume onder controle te houden. De gebruiker, ondeskundig maar enthousiast, wil toch lekker hard, en zet zo'n beetje alles op 11. Is er nou ook kans dat de speaker het begeeft? De interne eindversterkers staan immers niet zo ver open. Maar er wordt een zwaar clippend signaal doorgegeven.

In een discussie gisteren kwamen we er niet uit, wat denken jullie?

[Rinze]

Ik heb altijd begrepen dat een clippende (transistor) eindversterker juist blokgolven gaat produceren en dat kunnen een hoop speakers niet aan. Waarbij er nog wel verschil zal zitten tussen speakers voor lage tonen en verschillende types tweeters.

Vervorming uit het mengpaneel lijkt mij minder kwaad te kunnen. Misschien als er feedback ontstaat?

[Han S]

Ik ben het met Rinze eens, de speakers sneuvelen door clippende eindversterkers en niet door clippende voorversterkers. Dan zou immers een JCM800 op hi gain de speakers ook uitfikken.

[peter_heijnen]

Boosdoeners zijn idd de blokgolven die ontstaan bij oversturing van de -specifiek transistor-eindtrap.

[Ries89]

Helemaal veilig lijkt me om de actieve luidsprekers gewoon netjes af te regelen, en na de mengtafel een limiter te installeren die ingrijpt als je te hard uitstuurt. Dan word het geluid wel slechter maar niet harder. Je hoeft met een voorversterker die overstuurt niet bang te zijn voor je speaker. Die produceert geen hoge spanningen. Alleen bij een eindversterker die harder werkt dan hij eigenlijk kan.

[The Bertman]

Een limiter is natuurlijk een goed idee, maar ik zit ook een beetje met een budgetprobleem, het mag allemaal niet te duur worden. (Ik moet zo'n 4 ruimtes van de nieuwe muziek- en theaterschool inrichten.)

Goed afregelen is uiteraard het beste, maar de zooi zal vaak gebruikt gaan worden door n00bs, dus het moet allemaal niet stuk gaan als er gekloot wordt.

[Arvoitus]

In een jongeren centrum heb ik een vergelijkbare situatie. 2 actieve speakers, een mengtafel en elke avond een andere DJ die niks van techniek snapt en alleen zo hard mogelijk wil.
Eerst ging het altijd te hard. Een DJ die met zijn volume over de pratende bezoekers probeert te komen. Maar die speakers staan het dichtst bij de bezoekers en het verste af van de DJ.

Sindsdien een limiter na de mengtafel gezet, alles wat boven de +3db uitkomt wordt afgekapt. De gain van de speakers op 75% gezet en dan met de output gain van de limiter het volume geregeld.

@bert, budgetproblemen zijn lastig maar vrij makkelijk op te lossen. Maak twee scenario's (met en zonder limiter), leg de verschillen uit, toon de voor en nadelen, laat de kosten zien en laat daarna de klant beslissen wat hij/zij wil.

[Han S]

Ik weet niet of het er is, maar digitaal heb je brick wall limiters en dat werkt veel exacter dan een analoge limiter. Dat stel je in op een bepaalde waarde en daar kom je absoluut niet overheen, ook niet met hele snelle pieken.

Misschien zijn die ook wel te koop in een rackversie, ik weet dan niet maar daar kun je een speaker niet mee slopen.

[showband]

brick wall limiters.
Misschien zijn die ook wel te koop in een rackversie, ik weet dan niet maar daar kun je een speaker niet mee slopen.

yep:
http://www.waves.com/Content.aspx?id=172

[fivelastwords]

Ging t niet om affordable gear ;)

[The Bertman]

I
@bert, budgetproblemen zijn lastig maar vrij makkelijk op te lossen. Maak twee scenario's (met en zonder limiter), leg de verschillen uit, toon de voor en nadelen, laat de kosten zien en laat daarna de klant beslissen wat hij/zij wil.

Mooi antwoord uit het boekje, maar in dit geval ben ikzelf de klant, en is er gewoon een budget, take it or leave it. Als ik een limiter koop, blijft er minder geld over voor de rest.

[dennis_rhcp]

hoi bert,

misschien heb ik wel een goede betaalbare tip,
je hebt namelijk van yamaha zang setjes een power mixer, in die power mixer zitten dacht ik 8 xlr ingangen 2 auxen en een effect processor en je hebt een 7 bands graph equalizer EN een LIMITER erin zitten

dit ding: http://www.thomann.de/nl/yamaha_emx_212_s.htm

succes iedergeval!

[The Bertman]

Ziet er niet gek uit, die ga ik zeker onthouden.

[schwalbe]

Het is bekend dat een lichte versterker een zware speaker moeiteloos kan opblazen door hem vol in de vervorming te jagen. Het clippende signaal gaat zoveel op gelijkstroom lijken dat de spreekspoel het begeeft, ondanks het lage vermogen.


Ik weet niet bij wie dit allemaal bekend is, maar er klopt niets van.
Zelfs een pure blokgolf is iets heel anders dan gelijkstroom.
Heel veel synthesizers (en heftig vervormde gitaren ) kunnen pure blokgolven produceren en daar kunnen speakers prima mee overweg.
In een clippende verterker, of het nu voor- of eindtrappen zijn maakt niet uit, gebeuren 2 dingen:
- de crest factor gaat veranderen. met andere woorden: het dynamische bereik wordt kleiner en ondanks dat de signaalpieken niet meer hoger worden, neemt het gemiddelde signaal nog steeds toe. Compressie dus.
- De hierboven vermeldde compressie is frequentie-afhankelijk: de signalen met de grootste energie-inhoud hebben er het meeste last van. Dat zijn dus de lage tonen. Het hoog kan dus nog wel harder en dat zal ook gebeuren. Met als gevolg uitgefikte tweeters of crossovers.

Dat geldt voor passieve speakers. Actieve speakers horen zo ontworpen te zijn dat dit allemaal niet gebeurd. Die detecteren dat de grenzen zijn bereikt en trekken aan de rem. Niks aan het handje dus, tenzij de ontwerper aan het prutsen is geweest.

[muziekschuur]

De simpele oplossing is op het mengtafeltje een plakband of metalen plaatje met twee parkertje op de maximale stand die je wil/mag gaan.

Dus van te voren de setjes goed afregelen in de bewuste ruimtes. En daarna verzegelen. De eindtrappen zet je meestal verzegeld weg. het mengtafeltje met bijvoorbeeld een eindcompressor zet je weg met streepjes op de maximale standen. Een geluidsmeter icm een testtoon of een testcd geven je dan de toegestane maximale waarden waarop je de installatie afstelt. Daarna op maximum laten draaien en op kritieke punten buiten de ruimte meten. Alles netjes opschrijven zodat je e.e.a. in samenspraak met de geluidsnerd van de gemeente kan afstempelen i.g.v. calamiteiten...