Intonatie, temperament en stemmen

[Izegrim]

Hoi,

Weet iemand een goed bron die de verschillen en vooral de voors en tegens uitlegt over intonatie, temperament en begrippen als gelijkzwevende stemming, reine stemming? Ik ben zelf al heel wat theorie tegengekomen, maar ik begrijp niet hoe je deze principes praktisch toepast op gitaarspelen.

Waar kun je als gitarist wat aan hebben en in welke context? Volgende week komt er een strobe tuner binnen en ik wil hier wel optimaal gebruik van gaan maken. Nu had ik alweer lucht gekregen van Peterson's 'sweetened temperament' en er zijn er nog veel meer.

Het feit dat het internet Nederlands en Engelse uitleg biedt maakt het eigenlijk alleen maar verwarrender...

[aaronstonebeat]

Ik denk dat je hier een aardig beginpunt met verdere verwijzingen vindt:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Gelijkzwevende_stemming

Ik denk dat je op een gitaar niet zo gek veel kunt anders dan de gelijkzwevende stemming; de plaatsing van de frets volgt de gelijkzwevende systematiek. Volgens mij eigenlijk alleen bij het gebruik van bends en open stemmingen.

Ik weet wel een voorbeeld van een rein interval op de gitaar. Als je stemt met behulp van flageoletten (E-snaar 5de fret = a-snaar 7de fret etc; open b-snaar = E-snaar 7de fret) en vervolgens naar de g- en de b-snaar kijkt:
op de g-snaar vind je net voorbij (richting topkam) de 4de fret een b die wat lager is dan de b op de 5de fret van de b-snaar; als je de b-snaar nu wat omlaag draait zodat die twee van gelijke hoogte zijn, heb je een rein gestemde grote terts tussen de g-snaar en de b-snaar. Klinkt prachtig, in een open G-akkoord!

Maar de kwint tussen de open g en de d in de 3de positie op de b-snaar is nu afgrijselijk, net als de kwint tussen de open b en de open e.

Eddie van Halen stemt zijn b-snaar altijd een tikkie 'te laag', vanwege die mooie terts. En kennelijk is hij altijd handig genoeg geweest om de problemen die dat elders veroorzaakt te compenseren of te omzeilen.

[Izegrim]

Bedankt voor je input!

Wat ik hieruit begrijp is dat de gangbare (?) gelijkzwevende stemming dus eigenlijk het meest veelzijdig is. Een ander temperament is dus alleen beter als je bijvoorbeeld in een bepaalde toonsoort blijft of als je uitsluitend powerchords speelt. Ik speel met mijn band heel veel diads i.c.m. enkelnoots melodieën. Alleen omdat ik wisselend kwinten, tritone, kwarten, tertsen speel heeft het dus weinig zin om het temperament daarop aan te passen.

Als ik het verkeerd heb hoor ik het graag! Anders blijf ik lekker gelijkzwevend stemmen. :)

[aaronstonebeat]

Het meest veelzijdig: ja en nee.

Gelijke intervallen zijn in de gelijkzwevende stemming ook inderdaad gelijk onafhankelijk van de tonen die je kiest (gelijke verhoudingen tussen frequenties); in de reine stemming is dat niet het geval en ook in de welgetemperde stemming niet. In de reine stemming leidt dat ertoe dat je niet 'met al te veel kruisen of mollen' aan de balk kunt spelen omdat het te vals gaat klinken. De welgetemperde stemming zit tussen de reine en de gelijkzwevende in: hiermee kan wel acceptabel in elke toonaard worden gespeeld, maar door de kleine verschillen heeft wel elke toonaard een eigen karakter (de reine stemming heeft dat natuurlijk ook, maar al eeuwen geleden vond men het in bepaalde gevallen niet te doen).

Je kunt het ook bekijken als 'in de gelijkzwevende stemming klinkt alles even acceptabel vals'.

Een gitaar lijkt me eigenlijk niet bij uitstek geschikt om met die verschillende stemmingen te werken, uitgezonderd bij bends en gebruik van een slide, en dan nog met name in melodieën, niet in akkoorden. Fretloze snaarinstrumenten zijn wat dat betreft een heel ander verhaal; een piano kun je ook op elke gewenste manier stemmen (met een keyboard zou het in principe ook mogelijk moeten zijn).