[Mixen] Monitor vs Hoofdtelefoon

[artnaz]

Mijn geval: Ik gebruik een Toneport UX2 om op te nemen, en mijn geluid komt uit een Sony dolby surround setje. Leuk voor films, muziek is ook prima, maar niet als je heel erg wilt genieten of wilt mixen.

Wel heb ik een goed in-ear setje (Etymotic HF2, wat eigenlijk een headset-variant is van de ER-4P) waar ik mega-blij mee ben voor het luisteren van muziek. Dat gebruik ik nu ook om af te mixen, wat in principe goed bevalt.

Maar wat ik me nu afvroeg: volgens mij gebruiken echte recording pro's monitoren, en geen hoofdtelefoons of in-ear dopjes. Ik heb even gegoogled, maar kom niet echt op goede informatie...

Waarom zijn monitoren beter dan goede hoofdtelefoons? Ik kan begrijpen dat er meer ruimte is voor betere speakers, en dat er meer akoestiek is. Aan de andere kant is de afstand tussen de verzender en ontvanger (driver en oor) van een hoofdtelefoon veel kleiner, en ook perfect op die ontvanger gericht.

En meer specifiek voor mijn geval: Moet ik ergens op letten bij het mixen mijn mijn in-ears? Voorzover ik gelezen heb en zelf ervaar zijn ze erg gebalanceerd en "steriel".

[Jimi Hendrix]

sowieso is pannen lastiger op koptelefoons....
als je iets 100% links of rechts zet op speakers, hoor je't toch nog met je andere oor. Met koptelefoon niet.

[Rowan]

Met een koptelefoon hoor je alle details stukken beter, mits je er 1tje hebt die het geluid weergeeft zoals het is. De meeste "muziek-luister-koptelefoons" boosten bijvoorbeeld wat bass hier, cutten wat mids daar een boosten er nog wat hoge frequenties bij, waardoor je nooit een accurate weergave van je opnames krijgt.

Mixen met monitors kun je het stereo beeld weer veel beter zien, ook hier geld weer hetzelfde verhaal als met de koptelefoon, ze moeten wel het geluid accuraat kunnen weergeven. Hierbij komt ook nog de plaatsing van de monitors, calibratie, hoe ze gericht staan en of de akoustiek in de betreffende ruimte goed behandeld is voor monitor-mixing.

Al met al is het belangrijkste dat je weet wat jouw spul met je opnames doet, als je echt je ruimte kent, je koptelefoon en je monitors kom je al een heel eind.

[Ries89]

Het verschil met monitoren, is dat als je iets naar volledig links panned, je rechter oor dit ook hoort. Op een koptelefoon hoor je dit dan alleen links. Het stereo beeld is dus onnauwkeurig. Hierdoor kan je ook fase fouten missen, zodat het op je koptelefoon goed klinkt, maar op een set monitoren uitdoving plaats vind. Nu zijn er plugins die een stereo bleed toepassen speciaal voor koptelefoons, dan word er een beetje van het linker signaal bij het rechter signaal gemixt, en andersom, alsof het geluid van luidsprekers afkomt. Dit is wat beter, maar nog geen oplossing.

Daarnaast reist het geluid van je monitoren naar je oor, door een ruimte, met akoestische invloed, net als bij het grootste deel van de keren dat de mix door anderen beluisterd word. Met een koptelefoon is dat een hele kleine ruimte, die totaal niet op de akoestiek van een kamer lijkt. Controleren hoe iets op een koptelefoon klinkt is dus altijd goed, (Het is altijd goed om je mix op zoveel mogelijk verschillende weergevers te beluisteren om te kijken hoe het vertaald naar andere systemen en ruimtes) maar het is geen goed medium om een mix te beoordelen. Dan zijn koptelefoons meestal ook nog kleurende hifi dingen, en monitoren gemaakt om de mix zo eerlijk mogelijk weer te geven.

In de praktijk is gebleken dat een mix gemaakt op monitoren meestal goed vertaald naar een koptelefoon, maar dat het andersom niet goed vertaald.

[artnaz]

Bedankt jongens! :)

Mijn in-ear set wordt dus wel erg nauwkeurig ervaren (sommigen noemen het "saai"). De bass is inderdaad niet te hard, zoals bij mijn andere hoofdtelefoons en oordoppen.

Maar van die monitoren, je bent dus afhankelijk van de ruimte, van de plaatsing, van de afstand, etc. Dan is je mixing toch op dat specifieke geval afgestemd? Bij een hoofdtelefoon ben je wat dat betreft "neutraler". Toch?

[Ries89]

Het gaat erom hoe je mix vertaald. Een koptelefoon is een compleet andere beleving dan op luidsprekers, met name omdat je links, alleen op je linker oor hoort, en rechts allleen rechts. In de praktijk blijkt het dat mixen gemaakt op luidsprekers goed vertalen naar een koptelefoon, en andersom minder. Wat ik in m'n vorige post tikte over stereo bleed helpt daar nog een klein beetje bij.

Het is ook niet voor niets dat studio's een vermogen uitgeven aan een akoestisch ontwerp en het uitvoeren daarvan. Maar een akoestiek is beter dan geen. Waarschijnlijk mixen de meeste mensen thuis in een slaap of hobby kamer. Muziek word het meest beluisterd in dat soort kamers, dus ook al is je situatie niet ideaal, het lijkt wel op de plek waar het ook beluisterd word. Waarschijnlijk vertaald een mix die je op een koptelefoon maakt, weer beter dan een mix die je zou maken in de badkamer.

Een goede studio gaat iets verder dan een gewone woonkamer waar wat absorbtie en diffusie plaats vind. Maar zorgt ook nog eens dat de frequentie response redelijk vlak is, en de ruimte symmetrisch is. Zo krijg je een beter beeld van wat er echt gebeurt in de mix, en zal hij op meer plaatsen goed klinken.

[Liquid_Metal]

Ik merk ook dat ruimte echt héél belangrijk is. Ik neem op in mijn slaapkamer en daar staan behoorlijk wat spullen. De ruimte is redelijk vierkant, maar er wordt vooral veel gereflecteerd. Dat komt vooral door een verwarming en 3 akoustische gitaren die aan de muren hangen.
Om de galm van een ruimte te verkennen kun je eens in je handen klappen. Je hoort dan heel goed de eerste (voornamelijk kleur) en tweede (voornamelijk lengte van de galm) orde reflecties. Ik doe dat wel eens in nieuwe ruimtes, zoals een trappenhuis, openbaar toilet, collegezaal, in de trein, noem maar op. Als je onthoudt hoe het klinkt en wat voor spul er staat (bv stenen vloer tegen tapijt) dan krijg je een redelijk beeld van hoe ruimtes in elkaar zitten en hoe galm gevormd wordt.
Ik merk dat ik bij het mixen vaak te weinig galm gebruik. Logisch, want mijn kamer galmt nogal.