spoke schaaf

[barno]

zijn er hier gebruikers van spokeshave die me kunnen vertellen hoe ik dat ding moet gebruiken? Ik dacht dat het mijn halsmakerij zou vergemakkelijken, maar ik vind het gebruik heel moeilijk. Na heel veel stelwerk van het snijblad lukt het wel een beetje, maar enkel bij zacht hout, bij maple blijft het maar hakken in het hout

Ik heb de indruk dat zo'n schaaf enkel goed is voor het heel fijne schaafwerk, maw als de hals als bijna in vorm zit?

(ik heb een rechte schaaf, dus niet de holvormige)

[oigun]

Allereerst moet hij goed scherp zijn. (dat geld voor alle schaven wil het lekker werken. )
Zorg ervoor dat de beitel goed aansluit aan de achterkant van de schaaf.
Laat de beitel niet te ver uitsteken.
Als je de beitel wat dieper zet zorg er dan voor dat je snelle gecontroleerde halen maakt (dit is een gevoel wat je moet ontwikkelen.)
Kijk goed naar de nerfrichting.Zo: ->/////// dus niet zo: ->\\\\\\\\\\\
Aan het eind de beitel steeds iets zoeter stellen.

[Javaca]

Voor het grofste werk gebruik ik een haalmes, gaat lekker snel, maar er is ook vrij precies mee te werken. (een gekromde heeft mijn voorkeur)
http://www.bootbouwer.nl/cms/php_upl/G-02-20gv.jpg

Een spookschaaf moet eerst en vooral goed geslepen en gewet zijn. Hij is scherp genoeg als je de haartjes van je arm kunt scheren.
Stel de beitel van je schaaf niet te diep in. Kijk over de zool van de schaaf naar achteren om te zien hoe diep hij staat. De makkelijkste manier om hem in te stellen is eerst de beitel zo ver naar achteren te zetten dat je niets afneemt. Dan de beitel een klein stukje uitdraaien tot je een schaafkrul hebt waardoor je de krant kunt lezen. Dan kun je hem nog iets verder zetten, maar niet veel.

Heel belangrijk bij het schaven is met de draad mee te werken. Van de hiel naar de kop dus. Sommig hardhout (gevlamde esdoorn bijv) is nogal kruisdradig. Daarbij blijf je vezels uittrekken. Schrapen is hierbij een betere optie.

[niekb]

Het is idd de slag te pakken krijgen met dat ding.
Ik was pas lekker bezig tot ik m liet vallen. Daarna was het drama. Ik kreeg m niet meer goed. Binnenkort maar even slijpen.

Ik kan je niet zoveel zinnigs zeggen over hoe het moet want ik heb m zelf nog niet genoeg onder controle. Als je de slag hebt werkt het wel erg prettig.

Zo'n haalmes lijkt me ook wel een handig stuk gereedschap.

[barno]

thx gasten, voor de nuancering, ik meende es ergens gelezen te hebben dat een halsje maken zo gepiept was met een spookschaaf, not dus :)

heb ondertussen ook al door dat het een kwestie van feeling is, en dat mijn schaaf eigenlijkj niet scherp genoeg is, hetgeen ik wel verwachtte van iets dat uit de verpakking komt, maar soit.

[Yoshida]

Spokeschaaf heb ik ook geprobeerd, maar uiteindelijk kwam ik verder met een set vijlen, een schuurmachine en veel geduld. Ik ben van mening dat een gitaarhals gewoon te licht is. In mijn verdediging: ik heb hem geleend van een kennis die midwinterhoorns bouwt (juist bij voorkeur uit esdoorn) en dat heeft een formaat en gewicht dat je fatsoenlijk kan bewerken met dergelijk gereedschap.

[Hedge]

Gewicht en formaat van de houtbewerker doet er niet zo toe volgens mij. Het gaat gewoon om een scherp gereedschap waar je toch echt goed mee moet oefenen.
Het is mij ook erg tegen gevallen de eerste keer dat ik hem gebruikte.

[Raytheman]

Barno,
Het meeste is al gezegd maar nog 1 kleine tip. Als hij blijft 'hakken' dan de beitel zodanig instellen dat er zo goed als geen materiaal wordt weggehaald; een fractie van een millimeter dus. En idd even oefenen op een ander stukje maple

[stijnkenens]

Ik doe ondertussen al m'n halzen met de spokeschaaf: esdoorn en ceder.
Dus een hard of zacht maakt niet uit.
Als hij blijft kappen: of het mes steekt er te ver uit (en dat ga je doen als het bot is.)
of je bent tegendraads bezig. Je moet met de nerf mee schaven.
Wat ook helpt is de schaaf een beetje schuin houden, heb de indruk dat het voor esdoorn gemakkelijker gaat.

Een spokeschaaf is (denk ik) ook niet gemaakt om brede oppervlakten mee te schaven, telkens een hoekje eraf tot het rond is. Ik vind 1,5 cm al een beetje te breed.
En je hals in facetten opdelen (check 'vie-bass').


s

[Rutger]

Ben ik toch wel benieuwd hoe Barno tot nu toe halzen gemaakt heeft?
k Dacht toch dat de schaaf hier wel het ultieme instrument voor is.

[Enra]

thx gasten, voor de nuancering, ik meende es ergens gelezen te hebben dat een halsje maken zo gepiept was met een spookschaaf, not dus :)

heb ondertussen ook al door dat het een kwestie van feeling is, en dat mijn schaaf eigenlijkj niet scherp genoeg is, hetgeen ik wel verwachtte van iets dat uit de verpakking komt, maar soit.

Inderdaad moet elke schaaf echt scherp zijn. Maar ook de kwaliteit van een (spoke)schaaf speelt een rol.

Maar voor een hals gebruik ik zelf geen spokeschaaf... Ik gebruik een rasp en enige systematiek in het werken aan de hals.

Voor kanopeddels daarentegen gebruik ik juist wel diverse types spokeschaven; ook op harde en taaie houtsoorten als Essen.

[Zjef]

Ben ik toch wel benieuwd hoe Barno tot nu toe halzen gemaakt heeft?
k Dacht toch dat de schaaf hier wel het ultieme instrument voor is.

Beitel, rasp, vijl, schuurpapier.

[barno]

ik denk dat elke bouwer zo zijn eigen manier heeft om halsjes te maken en if it works, it is ok

ik gebruik beitels (ook zijdelings als schraper), raspen en schuurpapier

[Koot]

Er is al een aantal malen verteld dat de beitel echt goed scherp moet zijn, goed op de nerfrichting letten, en niet te veel tegelijk weghalen. Dus dat spreekt allemaal voor zich.
Ik kan je verder nog vertellen hoe ik te werk ga, misschien heb je er wat aan Barno.

Ik lijm mijn hals eerst in de body (set-neck), of integreer deze met de klankkast voor een nylonsnarige gitaar (de klassieke methode).
Op dat moment is de hals nog rechthoekig. De hiel heeft dan al bijna zijn definitieve vorm (nog een beetje overmaats). De hals is dan nog zo’n 70 tot 75 mm breed. De kop heeft ook al zijn vorm en een ruwe overgang naar de rechthoekige neck.
Daarna lijm ik de toets erop. Deze heeft dan al zijn exacte tapse vorm.
Ik zaag dan de overstekende delen van de hals naast de toets af tot op 1 a 2 mm van de toetszijkant.
Dan ga ik met de spokeshave aan de slag en schaaf er steeds een reepje van één tot enkele millimeters ervan af beginnend op de hoekige zijkant. Ik werk steeds evenwijdig met de toets over de hele lengte van hiel tot kop. Waar je in het begin facetjes maakt op een rechthoekig blok wordt de hals gaandeweg steeds ronder en krijgt zijn profiel. Met de spokeshave nader ik toets ook steeds meer om het overstekende deel er af te halen. De laatste tienden mm tot de toets doe ik met een vijl.

Ik heb een streep in het midden van de hals staan als hulplijn. Deze benader ik met het spokeshaven van beide zijden gelijkmatig voor de symmetrie. Tussen door steeds checken met een stalen rij om te zien of het allemaal een beetje strak gaat.

Als de hals zo’n beetje zijn uiteindelijke vorm heeft met een vijl, schraapstaal en schuurpapier nog de laatste restjes weghalen, want met die spokeshave hou je allemaal streepjes over.

Ik gebruik een spokeshave met een rechte zool en een rechte beitel. Er is niks hol of bol aan.

Ik heb geen ervaring met maple halzen, alleen maar met mahonie en cedrela. Daarop werkt het prima.

Succes ermee, Barno. Ik vind dit een van de leukste werkjes van de gitaarbouw. Alles bij elkaar misschien iets meer dan een uurtje. Veeeel leuker dan lakken, zucht.

http://www.mijnalbum.nl/Foto-NFY8C7FH-D.jpg

[barno]

thx koot, altijd tof om te lezen hoe anderen het aanpakken. Een uurtje is wel lekker snel.

ik doe het totaal anders, heb prima resultaat, maar omdat ik voorzichtig moet zijn (beitels) moet ik traag werken, vandaar ook mijn interesse voor spoke schaaf. Ik heb nu een 10tal halsjes gemaakt en al heel wat dingen uitgeprobeerd.

Toch voel ik me nog debutant, moet vooral goed leren werken met het gereedschap

[gengar]

elke beitel of schaaf of wat dan ook uit de verpakking is naar mijn smaak niet scherp en niet klaar om te gebruiken. Ik las dat je dat eigenlijk verwachtte. Ik vind het werken met de spookschaaf toch ook iets heel moois hebben! Op youtube staat een filmpje van een japansemeesterbouwer geloof ik (is lang geleden dat ik het gezien heb) die echt weet met dit ding om te gaan en het is een lust om er naar te kijken. Kan hem nou niet meer vinden.
Op de een of andere manier werk ik toch veel liever met snijgereedschappen dan met bijvoorbeeld een rasp. Misschien moet ik er eens zo een aanschaffen als die Javaca daar heeft..

[Ike57]

thx koot, altijd tof om te lezen hoe anderen het aanpakken. Een uurtje is wel lekker snel.

ik doe het totaal anders, heb prima resultaat, maar omdat ik voorzichtig moet zijn (beitels) moet ik traag werken, vandaar ook mijn interesse voor spoke schaaf. Ik heb nu een 10tal halsjes gemaakt en al heel wat dingen uitgeprobeerd.

Toch voel ik me nog debutant, moet vooral goed leren werken met het gereedschap

Ik kan de ervaringen van Koot bevestigen. Gisteren heb ik voor het eerst een nek gemaakt m.b.v. een spokeschaaf - überhaupt mijn eerste nek :D - (een rechte), zie: mijn post hierover (http://www.gitaarnet.nl/forum/showthread.php?p=2119181#post2119181). Het is me niet tegengevallen. De afstelling van de schaaf luistert wel erg nauw - ietsje te grof en hij gaat hakken. En het is belangrijk om te zorgen dat de voet goed contact met het hout blijft houden. Omdat het maar een korte voet is heeft hij nogal snel de neiging om te kantelen.

[Yoshida]

Lijkt erop dat ik me echt moet verdiepen in het werken met de spokeschaaf en dat ik dat iets te snel heb opgegeven.

Het valt me ook op hoeveel mensen een houtrasp gebruiken. Geweldig ding! Bij de hals heb ik hem gebruikt om het lijmvlak voor de headstock vrij te maken van zaagsporen. De spokeschaaf die ik heb geleend was misschien wat aan de zware kant. Bij de volgende hals ben ik toch benieuwd wat het resultaat zal zijn als ik het voorwerk doe met een erg grove vijl en een houtrasp, gevolgd door een spokeschaaf voor de fijnere afwerking.
Ik ga zelfs zover om te beweren dat een houtrasp goed genoeg is om de body af te werken na het zagen en/of frezen, vooral waar de frees te snel door het hout is gehaald (golvend oppervlak) of iets 'wiebelde'. De rode strepen grainfiller in mijn laatste project waren dan bijvoorbeeld niet ontstaan.

[Ike57]

Bij de volgende hals ben ik toch benieuwd wat het resultaat zal zijn als ik het voorwerk doe met een erg grove vijl en een houtrasp, gevolgd door een spokeschaaf voor de fijnere afwerking.

Bij de hals die ik heb gemaakt - mijn eerste en enige tot nu toe - heb ik de alleen een vijl gebruikt bij het begin en eind van de ronding. Het tusseliggende deel heb ik alleen met de spokeschaaf gedaan en daarna afgewerkt met schuurlinnen.

De spokeschaaf beviel mij geweldig goed! Als je hem mooi dun afstelt kan er eigenlijk weinig fout mee gaan.

[Puerco]

Een vraagje: Wat voor spokeschaaf is het meest geschikt om een hals te maken??? Een platte, bolle of holle??? M'n gevoel zegt een holle of een platte maar waarvoor zijn die andere dan???

[Ike57]

Een vraagje: Wat voor spokeschaaf is het meest geschikt om een hals te maken??? Een platte, bolle of holle??? M'n gevoel zegt een holle of een platte maar waarvoor zijn die andere dan???

Zelf gebruik ik, naar alle tevredenheid, een platte spokeschaaf. Waar die andere precies voor zijn weet ik ook niet :D

[Puerco]

Zelf gebruik ik, naar alle tevredenheid, een platte spokeschaaf. Waar die andere precies voor zijn weet ik ook niet :D

Ok thnx! Lijkt me ook handiger om te slijpen eigenlijk.

[Cocobolo]

Zelf gebruik ik, naar alle tevredenheid, een platte spokeschaaf. Waar die andere precies voor zijn weet ik ook niet :D

Ik heb de bolle variant gebruikt voor het shapen van de hiel van mijn akoestische gitaar. Je kunt dan als het ware holle vormen shapen.

Een plaatje (niet mijn zelfbouw, maar zo heb ik mijn hiel ook gevormd) :
http://www.guitarmasterworks.com/images/gallery/425_Koa_Guitar_back_heel.jpg

[superfly]

+1 voor de platte, die gebruik ik ook voor de hals; naast de rasp,schraapstaal en schuurpapier. Een bolle heb ik ook, maar die gebruik ik eigenlijk nooit, die zal inderdaad geschikt zijn om een hiel in vorm te krijgen, zoals cocobolo zegt. Een holle is voor vormen de andere kant op denk ik, een bolling dus.
Het prettige van het werken met een spookschaaf vind ik het gevoel dat je in de volle lengte van de hals gelijkmatig dezelfde hoeveelheid materiaal afneemt (mooie krulletjes), met de rasp krijg ik eerder " hobbels" .

Wim

[gengar]

PLATTE!
Ik heb de bolle en de platte, en de bolle gebruik ik echt zelden.

[get zappad]

indien men meer wil weten over diverse handschaven. dan raad ik het boek working with handplanes aan. dit is een verzameling artikelen uit het amerikaanse "fine woodworking" magazine. hierin worden alle problemen, die zich met handschaven kunnen voordoen uit de doeken gedaan. zo moet je bij een nieuwe schaaf niet alleen de scherpte van de beitel controleren, maar de hele afstelling.

[Enra]

Verder zijn er diverse modellen :

http://www.dick.biz/medias/sys_master/703124_01_P_WE_4.jpg

Deze en de volgende zijn ideaal voor het maken van peddels voor kano's, maar ook voor toepassingen binnen de gitaarbouw.

http://www.dick.biz/medias/sys_master/703125_01_P_WE_4.jpg

De volgende is verkrijgbaar met vlakke en ronde zool

http://www.dick.biz/medias/sys_master/703127_01_P_WE_4.jpg

en tot slot nog een variant. Beetje hoekig wellicht.

http://www.dick.biz/medias/sys_master/703126_01_P_WE_4.jpg

Dit zijn modellen van Kunz, maar ook andere fabrikanten hebben diverse alternatieven.

[Roger Vanduffel]

even een vraag van een beginner; wat is nu net het verschil tussen schaven en schrapen?
misschien ligt het voor de hand, want ik vind er eigenlijk geen informatie over...

en als we dan toch bezig zijn, hoe zit het dan met raspen? :)

[oigun]

Bij schaven: wordt een plakje van het hout gesneden door een beitel.
Schrapen: wordt een plakje van het hout gesneden door de "braam" aan het schraapstaal. De braam is het omgebogen randje van het schraapsraal.
Een rasp heeft allemaal kleine tandjes die een klein groefje uit het hout snijden en zo dus het hout wegnemen.

Anders even zoeken? (http://lmgtfy.com/?q=schaven)

[Roger Vanduffel]

dankje voor de info

ik had er wel naar gezocht hoor, maar dan op "schaven en schrapen". ik vond deze twee dingen nogal vaak samen waardoor het nog steeds niet duidelijk was wat nu net het verschil was. ik dacht bv. dat schaven ook met een braam op het mes werkte...

maar u hebt duidelijk gebracht mijn beste man, waarvoor dank tot in de eeuwigheid :)