zelfbouw basversterker

[fredjuh]

Een vriend van me krijgt een bas voor zn verjaardag, en we waren van plan een mooi versterkertje in elkaar te knutselen.
De eindtrap weet ik al, dat wordt zo'n velleman 200W en een bijpassende trafo heb ik ook gevonden. Dit wordt dus gewoon straightforward solderen, en dan hebben we een goeie eindtrap.

De voorversterker wil ik opbouwen uit een ECC83 en een tonestack.
Eerst een standaard triode met schakelbare precense dmv een 0,1uF bypass cap en misschien nog een 100uF cap, ligt eraan hoeveel gain we willen.
Dan komt een gain-knop.
Daarna een standaard triode óf een kathodevolger (DC coupled, het liefst), dat weet ik nog niet. Kunnen jullie daarbij helpen want een basversterker is wel wat anders dan een gitaarversterker. De bedoeling is wel dat die stage wel een headroom heeft die zo klein is dat ie goed overstuurd kan worden.
Daarna de tonestack, ik zit te denken aan 2 versies: de marshall tonestack, misschien met wat andere waarden, voor bas, of een James-Baxandall.
Daarna komt dan een spanningsdeler zodat de eindtrap niet overstuurd kan worden, en een volumeknop.
En dan nog iets, hoe kan ik, als de 2e stage een kathodevolger wordt, de gain regelen als ie DC coupled is? Misschien een dikke cap met een variabele weerstand naar ground? DC coupling is namelijk goed voor je geluid, begrijp ik uit de valvewizard-site.

[MattellicA]

Een vriend van me krijgt een bas voor zn verjaardag, en we waren van plan een mooi versterkertje in elkaar te knutselen.
De eindtrap weet ik al, dat wordt zo'n velleman 200W en een bijpassende trafo heb ik ook gevonden. Dit wordt dus gewoon straightforward solderen, en dan hebben we een goeie eindtrap.

De voorversterker wil ik opbouwen uit een ECC83 en een tonestack.
Eerst een standaard triode met schakelbare precense dmv een 0,1uF bypass cap en misschien nog een 100uF cap, ligt eraan hoeveel gain we willen.
Dan komt een gain-knop.
Daarna een standaard triode óf een kathodevolger (DC coupled, het liefst), dat weet ik nog niet. Kunnen jullie daarbij helpen want een basversterker is wel wat anders dan een gitaarversterker. De bedoeling is wel dat die stage wel een headroom heeft die zo klein is dat ie goed overstuurd kan worden.
Daarna de tonestack, ik zit te denken aan 2 versies: de marshall tonestack, misschien met wat andere waarden, voor bas, of een James-Baxandall.
Daarna komt dan een spanningsdeler zodat de eindtrap niet overstuurd kan worden, en een volumeknop.
En dan nog iets, hoe kan ik, als de 2e stage een kathodevolger wordt, de gain regelen als ie DC coupled is? Misschien een dikke cap met een variabele weerstand naar ground? DC coupling is namelijk goed voor je geluid, begrijp ik uit de valvewizard-site.

Je worstelt nog steeds met presence hé? :D

Versterkertje, 200W is toch niet weinig of wel?

[nico verduin]

De K8060? Als het deze is, dan komt er in feite maar 100W RMS uit (de het gemiddeld vermogen). Piek op 200W. Maar als ik hun documentatie lees, dan gebruiken ze een voedingstrafo die 100-130VA moet kunnen leveren. Je kan nooit meer vermogen eruit krijgen als dat je erin stop.

En hou er ook rekening mee dat dat ding maar lijn ingangsspanningen verwacht... En als je nu een zooi extra gain in de preamp gooit, fikt ie gauw genoeg uit.

[fredjuh]

Ja ik had inderdaad al gezien dat ie 100Wrms levert. Ik heb ook een trafo'tje van 120VA en 2x30V uitgezocht. De gevoeligheid had ik ook al gezien in de handleiding (http://www.velleman.be/downloads/0/modules/usermanual_vm100_rev1.pdf). 0,6Vrms. Maar ik vind het een beetje karig om daar direct je bas in te proppen, dus ik had ongeveer een buizenvoorversterker bedacht en daarna een dikke spanningsdeler om de zaakjes gezellig te houden. Ik had ongeveer dit in gedachten:
http://img24.imageshack.us/img24/3594/basversterker.png
Alleen de spanningsdeler staat er nog niet in, maar dit houdt alleen maar in dat ik voor de potmeter een kleinere waarde neem en dan een weerstand aan pootje 3.

[nico verduin]

Ik zou er zelfs een diode overheenzetten ter voorkoming van te veel signaal. Ledje of zo..... gaat ie vanzelf branden als het signaal te hoog is.

[fredjuh]

Daar zat ik idd ook aan te denken. maar waar vind ik een diode met een spanningsval van exact 1V?

[Chris Winsemius]

Met die cf krijg je op zich 'n lagere uitgangsimpedantie maar die wordt eigenlijk weer te niet gedaan door de tonestack (uitgang moet nog steeds HOOGohnig belast worden).

Je verliest ook gain omdat maar 1 trap versterkt. Mocht je wat meer "buizen-sound" willen:

Ampeg Portaflex pre-amp met 'n spanningsdeler aan de uitgang om het juiste nivo te tweaken en minder hoogohmige belasting (ingang solidstate power-amp) mogelijk te maken. Schema's zijn op het www te vinden in 'n aantal versies.

[fredjuh]

Ik was er niet op uit om de uitgangsimpedantie te verlagen hoor, ik wil juist signaal kwijt. Ik heb nu http://www.schematicheaven.com/ampeg.htm gevonden en ik ga me eens orienteren. Ik zie dat deze ook die james tonestack gebruiken dus daarmee zit ik al goed. Voor bas heb je toch juist niet veel gain nodig?

[Chris Winsemius]

Hoeft niet per se om gain te gaan maar met 'n gainstage er bij kun je iets meer "compressie"/"rondheid" krijgen.....

Wat is de ingangs-impedantie van die eindversterker?

[fredjuh]

hoppa:
http://img27.imageshack.us/img27/8669/vm100.gif

[Chris Winsemius]

IIg. minder dan 47k dus.

Probeer mijn suggestie eens.

Bijvoorbeeld (a la latere B15 versies):

ingang > gainstage > volume > gainstage > bax/ampeg-tonestack > volume-pot (< 100k) met serieweerstand er voor (waarde afhankelijk van beetje tweaken op ingangslevel eindversterker).

[fredjuh]

Die DC gekoppelde CF is juist bedoeld voor rondheid en compressie. Die wil ik dus niet weghebben. Ik heb hele goede ervaringen met de EF86 dus als ik die er dan voorzet... Ik weet alleen niet of ik dan de screen ontkoppel cap iets van 50uF moet maken of 0,1uF. Voor gitaar vind ik gewoon 0,1uF echt perfect, Het pentodekanaal klinkt echt stukken beter dan het marshall kanaal op mijn versterker. Ik denk dat ik dan met 0,1uF begin, want het is bij bas ook wel mooi als je die presence er nog bijpakt. Ik ga de waarden in de tonestack ook nog even aanpassen aan ampeg-specs. Nog even een vraagje over die ampeg tonestack, er zit vanaf de loper van de bass pot een 270k naar ground. Waarom?
edit:
http://img17.imageshack.us/img17/8121/basversterker2.png
Kan ik anders in plaats van een spanningsdeler niet een deel van die eindtrap weghalen? Of is dat niet zo slim?

[nico verduin]

Kan ik anders in plaats van een spanningsdeler niet een deel van die eindtrap weghalen? Of is dat niet zo slim?wat denk je zelf? De spanningsdeler is er om je ingang van de eindtrap te beschermen. met die hoeveelheid gain die je in gedachte heb, blaas je die transistoren gauw genoeg op. Je moet weer terug naar lijnspanningen voordat je naar de eindtrap gaat.

[Chris Winsemius]

Nog even een vraagje over die ampeg tonestack, er zit vanaf de loper van de bass pot een 270k naar ground. Waarom?
edit:
http://img17.imageshack.us/img17/8121/basversterker2.png


Antwoord Ampeg-vraag: daarom!
:D Contact 'n oude ontwerper van Ampeg oid.

Eerst wil je weinig gain en de pre op die low-in-Z-power-amp aansluiten en nu teken je 'n schema met 'n EF86 en nog steeds de uitgang hoogohmig............

?

't Is allemaal vrij makkelijker als het niet zo moeilijk hoeft ;)

Compressie door 'n dc-coupled-cf-stage: pas na 2 of meer gainstages er voor......

[cluseau]

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door fredjuh http://www.gitaarnet.nl/forum/images/buttons/viewpost.gif (http://www.gitaarnet.nl/forum/showthread.php?p=2018118#post2018118)
Kan ik anders in plaats van een spanningsdeler niet een deel van die eindtrap weghalen? Of is dat niet zo slim?

Hmmm, Een compleet gelijkspannings gekoppelde versterker kan niet een component missen zonder de instelling te verkloten. Als je hem per direct naar de amphemel wilt hebben moet je dat vooral doen.

Ingangsimpedantie van de eindtrap is slechts enkele kiloOhms dus ik denk dat je er met een CF niet eens komt zonder extra torrretje er tussen, maar kom je snel genoeg achter. Daar komt dan ook nog bij dat je de tonestack zal moeten verplaatsen omdat deze je uitgangsimpedantie omhoog jaagt.

Opblazen van de ingang zal waarschijnlijk ook wel loslopen. Bij te harde uitsturing zal de eintrap gewoon gaan klippen en niet om aan te horen zijn. Maar waarschijnlijk komt er amper geluid uit. Ben benieuwd!

Frans.

[fredjuh]

als je een voorversterker met hoge uitgangsimpedantie aansluit op een eindversterker met een lage ingangsimpedantie dan wordt toch gewoon het signaal verzwakt? Ik heb met de tonestack calculator gezien dat je dan ook iets minder bas krijgt maar met de baspot wat hoger wordt ie weer helemaal recht. Of gaat ie dan te veel stroom trekken van die CF? Ik zou dan de preamp zo laten en er een spanningsdeler en een volledig teruggekoppelde opamp achter zetten.


ingang > gainstage > volume > gainstage > bax/ampeg-tonestack > volume-pot (< 100k) met serieweerstand er voor (waarde afhankelijk van beetje tweaken op ingangslevel eindversterker).
Dit heb ik toch gewoon gedaan? Ik heb er alleen een CF erbij.
De uitgangsimpedantie gaat ook omlaag als ik er een spanningsdeler achter zet dus als ik nou een 1M weerstand neem en een pot van 100k dan heb ik een uitgangsimpedantie van nog niet eens 100k en dan is iedereen blij. Mijn bedoeling met die spanningsdeler was gewoon een 1M volumepot erin zetten en die op 0 en de rest op 10, en dan omhoogdraaien tot ie net clipt, potmeter even meten, en dan weet je wat voor spanningsdeler je nodig hebt. en je bent ook gelijk doof:seriousf:

[cluseau]

als je een voorversterker met hoge uitgangsimpedantie aansluit op een eindversterker met een lage ingangsimpedantie dan wordt toch gewoon het signaal verzwakt?

Correct, sluit gewoon aan en kijk hoe het bevalt. De karakteristiek zal ook wel beinvloed worden. Is er teveel misaanpassing kun je dat iid oplossen met een opampje voor de power module.

Frans.

[fredjuh]

De ingangsimpedantie is toch 47k en 3k4 parallel dus 3171 Ohm? Als ik dan een 100k pot neem en een 1M weerstand dan kan ik ongeveer uitgaan van een uitgangsimpedantie van 100k. 103171 Ohm/3171 Ohm=32,5 32,5*11=358 358*2V=716V Mijn HT is nou niet bepaald 716V dus dat gaat m niet worden.
zonder spanningsdeler heb ik volgens tonestack calculator een verzwakking van 120 En de karakteristiek wordt verneukt. Bij een uitgangsimpedantie van 1M is dit 11, daar zit dus factor 11 tussen. mijn HT is helaas ook niet 120*2V=240V Dus dat wordt een opampje. Die hebben geloof ik een uitgangsimpedantie van iets van 800 Ohm. 3971/3171=1,25 11*1,25=14 14*2V=28V Die CF zal een output hebben van zo'n 100Vtt dus dat wordt een spanningsdeler van factor 3,6
We nemen dus een 250K pot en 680k

[Chris Winsemius]

'n EF86 als penthode geeft behoorlijk wat gain en de kans op microfonie, zeker bij 'n basversterker zou ik zelf niet riskeren. Met 'n enkele ECC83, 2 trapjes kun je al zoveel doen en 't scheelt je ruimte en kosten.

Compressie en cf: te verwaarlozen imho in deze configuratie.

Tip van cluseau is volgens mij ook handig, fetje oid. als buffer na de tonestack.

Ik krijg 'n beetje de indruk daqt je het moeilijk wilt maken om het moeilijke..... voor de eindgebruiker telt uiteindelijk alleen de sound en betrouwbaarheid. Maar ja, ik bouw pas 20 jaar buizenamps............. ;)

[don marco]

ecc83 met een lage anodeweerstand geeft ook meer compressie; 47k ofzo..

Ik zou uitgaan van een bassman kanaaltje en dat wat modden naar uw goesting.. maar ja, wie ben ik he ^^

succes

[fredjuh]

Ik denk dat het het slimste is dat als die vriend eenmaal zn basje heeft, dat ik wat onderdeeltjes regel en dat we dan met die bas en mijn buizenversterker gewoon een beetje rommelen met de soldeerbout en wat testdraadjes en dat ik dan daarna kan zeggen wat voor hem het beste klinkt qua buisjes, plek tonestack, anodeweerstanden enz. Ik heb door mijn versterker het gevoel dat dit schema een goed begin is en dan kunnen we altijd nog de anodeweerstand van de EF86 kleiner maken, Een beetje spelen met onderdelen rond de ECC83 zoals je layout nu is, kijken of we nog gebiedjes kunnen boosten/weghalen met ontkoppelcapjes enzo. Ook even met een bas op mijn versterker het marshall kanaal proberen. Ik heb iig wel weer geleerd en daar gaat het om. Alleen een beetje jammer dat die vriend pas in augustus jarig is, maar goeie voorbereiding kan nooit kwaad. Ik ga me nu wel even bezighouden met loadlijnen tekenen met kleinere onodeweerstanden enzo, en de frequentiekarakteristiek als je gaat experimenteren met ontkoppelcaps

[cluseau]

De ingangsimpedantie is toch 47k en 3k4 parallel dus 3171 Ohm?

Dat was in eerste instantie ook wat ik zag maar de eindtrap heeft een flinke tegenkoppeling waardoor de ingangsimpedantie positief wordt beinvloed. Ik moet bekennen dat ik die berekeningen niet meer even voor de geest kan halen. Is lang geleden he! Zoals ik al voorstelde "knoop hem gewoon achter je voortrap en kijk / meet wat hij doet.

Als je de eindtrapt hebt kun je hem toch ook halverwege aan je pasgebouwde amp hangen om te kijken hoe het werkt. Dat voorkomt teleurstelling.

Opampjes theory: een opamp is geen 800 Ohm hoor, theoretisch is de uitgang oneindig laag en de ingang oneindig hoog. De juiste impedantie's worden bepaald door de omringende componenten. Je kan het dus allemaal zelf bepalen. In theory dus he!:seriousf:

[fredjuh]

Oke dan beginnen we maar gewoon zonder spanningsdeler, en dan maar rustig omhoogdraaien en wachten tot je hoofd eraf wordt geblazen en ie de volle 100W gebruikt. Even meten, onderdeeltjes halen, en af. Dan kunnen we gelijk kijken of ie hard genoeg gaat.:D

De bas kan ook gewoon direct in de poweramp, dat dat proberen we eerst en dan opamp ervoor en dan kijken of dat mooi knus is, dan tonestack, en kijken of dat gezellig is, enz.

Tsja ik dacht ergens die 800 Ohm te hebben gelezen maar dat is natuurlijk niet de perfecte opamp. Ach ja, het maakt hier toch geen flikker uit.

[fredjuh]

Het gaat waarschijnlijk toch lukken zonder opamp! Ik heb nl. een poging gedaan om de ingangsimpedantie van de eindtrap uit te rekenen en die bleek hoog. (zonder die 47k) Urms op de speaker is sqrt(4*100)=20 Dan gaat ie door een spanningsdeler. (R2/R2+R8) Het effect van die transistor heb ik weggelaten, want ik kan er niet achter komen hoeveel stroom de base trekt. Ik zit niet zo in de transistors. Fet's snap ik beter, dat zijn nl. net buizen. 20Vrms*100Ω/3400Ω=0,588Vrms De gevoeligheid is 0,6Vrms. Je ziet m al aankomen he? heel sterk tegengekoppeld. 0,588V/0,6V=98,0% van het ingangssignaal 100%-98,0%=1,96% Dus door R3 loopt er 1,96% van de stroom die zou lopen zonder tegenkoppeling. Dit zorgt voor de impedantieverhoging. 3300Ω/1,96%=168.300Ω Dan moet die 100 ohm er nog bij, maar dat maakt toch niks uit. Een ingangsimpedantie van 168k is genoeg, dus geen opampje nodig.
http://img27.imageshack.us/img27/8669/vm100.gif
edit: sorry, ik pas het even aan. Ik heb ook even gekeken wat er gebeurt als je die transistor erbij betrekt, maar mijn conclusie was dat de loadlijn zo vlak lag dat er geen sprake is van grote stromen door de base. Voor de zekerheid toch nog een paar uitgerekend: 100uA: 18k 50uA: 33k 10uA: 92k

[nico verduin]

Het helpt als je uitlegt wat je hebt gedaan;) om tot die getallen te komen.