Luchtvochtigheid 35% = Gitaar Stuk (Zie Foto) [Archief]

String Walker

30 januari 2009, 18:55

Het zal je maar gebeuren in deze koude wintermaanden, waar de luchtvochtigheid binnen huis gevaarlijk laag kan worden. Het is mij gebeurt. Mijn Juan Salvador 1C is overleden :(.

http://www.freewebs.com/rtd1983/Juan%20Salvador%201C%20Stuk.jpg

Deze gitaar stond in een vetrek dat tussen de 30-40% luchtvochtigheid had. Gemiddeld was het zo'n 35%. Had ergens vorig jaar al een luchtvochtigheidsmeter gekocht. Deze gitaar stond snel voor het grijpen op standaard, zonder bevochtiger en dus erg onbeschermd. Er was een paar weken geleden al een scheurtje onder de brug ontstaan, maar wat er nu is gebeurd is wel erg extreem.

Gelukkig heb is mijn José Ramirez E4, als ik niet speel, altijd in de koffer met bevochtiger. Dat is dus geen overbodige luxe in deze tijd van het jaar. Beste gitaristen van GitaarNet wees gewaarschuwd!

hendrix2

30 januari 2009, 19:03

:o Pijnlijk man!

Daar zou ik toch even slecht van zijn... Mijn gitaartjes staan ook gewoon uitgesteld, toch maar eens de vochtigheid nagaan...

LaurentB

30 januari 2009, 19:24

Da's toch wel extreem volgens mij. Ik heb zoiets in meer dan dertig jaar nog nooit meegemaakt...zonder bevochtiging.

Hebben lijmverbindingen ook last van droogte dan?

northernlake

30 januari 2009, 19:25

Pijnlijk zeker. Maar overleden? Lijkt me wat voorbarig. Als het de moeite is hem te repareren zou ik dat zeker doen. ik ben niet thuis is klassieke gitaren dus over de waarde van het instrument in verhouding tot reparatiekosten weet ik niets.

Rinze

30 januari 2009, 19:37

Kan m.i. inderdaad gewoon geplakt worden, zal misschien een beetje zichtbaar blijven, gewoon even bij een goeie gitaarbouwer langs.. Succes!

Don Capo

30 januari 2009, 19:43

Klote voor je! Altijd balen als je gitaartje het begeeft! Mar dit is zeker nog wel te repareren hoor.

al heb ik zlef wel eens een kapotte stemsleutel als een excuus gebruikt voor het kopen van een nieuwe gitaar :)

Bram+

30 januari 2009, 20:44

Het zal je maar gebeuren in deze koude wintermaanden, waar de luchtvochtigheid binnen huis gevaarlijk laag kan worden. Het is mij gebeurt. Mijn Juan Salvador 1C is overleden :(.

Allereerst: sterkte met dit grote verlies. Ik kan er wel een grapje over maken, maar het lijkt me nooit grappig als iets dierbaars bijna spontaan lijkt kapot te gaan. Nu ben ik geen luthier, maar zo op de foto lijkt de brug er haast schoon af te zijn gekomen dus dat moet dan toch wel te lijmen zijn (door een vakman)?

Over het onderwerp: De stelregel is dus hoe warmer de lucht, hoe meer vocht het kan vasthouden en hoe lager de 'relatieve luchtvochtigheid'. Het probleem zit dan dus waarschijnlijk bij een loeiende radiator die de koude buitenlucht met een lage RH verwarmt, waardoor de RH inderdaad drastisch verlaagt binnen. Als een iets lagere temperatuur voor een gitaar minder uitmaakt maar een lage RH wel, zou je dus ook kunnen overwegen deze niet in een sterk verwarmde ruimte te zetten.

Enra

30 januari 2009, 21:23

Deze gitaar stond in een vetrek dat tussen de 30-40% luchtvochtigheid had. Gemiddeld was het zo'n 35%. Had ergens vorig jaar al een luchtvochtigheidsmeter gekocht. Deze gitaar stond snel voor het grijpen op standaard, zonder bevochtiger en dus erg onbeschermd. Er was een paar weken geleden al een scheurtje onder de brug ontstaan, maar wat er nu is gebeurd is wel erg extreem.

De lijmverbinding van de brug gaat niet los door relatieve luchtvochtigheid van 35%, maar door de matige kwaliteit van de verbinding zelf!

Dergelijke situaties zijn echter in 99% van de gevallen prima te repareren.

charles

30 januari 2009, 21:45

De lijmverbinding van de brug gaat niet los door relatieve luchtvochtigheid van 35%, maar door de matige kwaliteit van de verbinding zelf!

Dergelijke situaties zijn echter in 99% van de gevallen prima te repareren.

Maar als de bovenblad - dat van dunnere hout is gemaakt dan de brug - sneller krimt dan de brug wegens uitdroging, maakt dat dan niks uit? Ik weet er zelf niet veel van, maar heb vaker gehoord dat tijdens droge maanden de brug vaker los komt.

Echt niet leuk voor je dat je gitaar gerepareerd moet worden, maar zoals er boven wordt vermeld, is het te maken.

Ik heb in de zomer mijn eerste massieve gitaar gekocht, en ben er voorzichtig mee. In huis is de vochtigheid is de laatste tijd rond de 50-60 (maar ook rond de 38-40 wel eens). Ik doe altijd een paar liter water in een kom op de kachel om het iets vochtiger te houden. Moet ik 1 tot 2 keer per dag bijvullen.

En 's avonds een plastic vriezer zakje met een vochtige keukenspons in de gitar zelf (hang ik tussen de g en d snaar). Ik weet niet hoe nauwkeurig mijn hydrometer is, eigenlijk. De zomer is in alle opzichten veel leuker..!

Dootch

30 januari 2009, 22:07

Stringwalker,
Een maand geleden overkwam mij hetzelfde bij mijn zelfgebouwde klassieke gitaar. Via deze link naar zelfbouw kan je zien dat het helemaal op te lossen is.

http://www.gitaarnet.nl/forum/showthread.php?t=117750

Bij jou lijkt het dat de lijm los is van de klankkast? Klopt dit? dan is het nog makkelijker te herstellen.
Maak eens een detail van het lijmoppervlak als je wil

Pais

30 januari 2009, 22:18

De foto is bij mij helaas niet zichtbaar.

Mijn gitaar heeft vorige winter ook op zn sodemieter gehad. Een flinke scheur in het achterblad tot gevolg. Gelukkig klinkt hij net zoals daarvoor.
Elke winter melden zich weer een paar slachtoffers.

Enra

31 januari 2009, 08:49

Maar als de bovenblad - dat van dunnere hout is gemaakt dan de brug - sneller krimt dan de brug wegens uitdroging, maakt dat dan niks uit? Ik weet er zelf niet veel van, maar heb vaker gehoord dat tijdens droge maanden de brug vaker los komt...!

Dun of dik; het speelt in dit geval nauwelijks een rol. Sterker nog, de Brug fungeert als een soort klamp zoals die in veel kleinere vorm ook gebruikt wordt bij het repareren van scheuren. De brug geeft dus eerder stabiliteit. Daarnaast is de brug ook van hout gemaakt - kortom ook van hygroscopisch materiaal. Relatieve luchtvochtigheid verandert niet van het ene moment op het andere, maar altijd geleidelijk. Dat krimpen of zwellen van het hout gaat ook evenredig.

Behalve dan bij zeer plotselinge overgangen van relatieve luctvochtigheid. Bij voorbeeld als je hier met 80% RV in het vliegtuig stapt naar Spanje, daar een paar uur later uitstapt en de RV ongeveer 35% is. Dan gaat het gewoon te hard en kunnen er scheuren in een bovenblad ontstaan.
Een ander probleem ontstaat wanneer de gitaar onder relatief hoge RV omstandigheden gebouwd is zich dan moet aanpassen aan droogte.

Maar nog steeds is het niet waarschijnlijk dat daardoor de brug eraf knalt!

Ik heb veel gitaren gerepareerd waarbij de brug opnieuw verlijmd moest worden en vaak verbaasd gestaan over de kwaliteit van de verlijming. Veel gitaarfabrieken - zeker in het goedkopere segment - verlijmen een brug met een paar klodders montage kit. Werkt snel en gemakkelijk en zit - met een beetje mazzel een paar jaar vast (tot voorbij de garantieperiode). Onlangs had ik hier een gitaar waarbij ik nauwelijks lijmresten kon traceren. De lijmverbinding was gewoon te schraal.

Verder kom ik het probleem het gehele jaar tegen; niet specifiek in droge periodes.

Mijme

31 januari 2009, 10:13

Ik heb hetzelfde ook eens meegemaakt met de gitaar van mijn zwager. Die had 'm jaren niet gebruikt en zo opeens knalde de brug eraf.

Ik heb eerst geprobeerd het zelf weer te lijmen voor hem. Was een beetje naief want achteraf bleek dat ik dat beter niet had kunnen doen. Na een week of 2 knalde de brug erop nieuw vanaf. Dit keer midden in de nacht en aangezien de gitaar in de koffer zat en naast zijn bed stond schrok de arme kerel zich een ongeluk!:confused:

Vervolgens heb ik de gitaar naar muziekwinkel gebracht en gevraagd of zij konden helpen. Gelukkig kon dat nog want de lijmresten die ik had achtergelaten hielpen niet echt!!! Zij hebben reparatie weer uitbesteed aan een ander bedrijf (ik weet in Zwolle maar verder weet ik niet bij welk bedrijf) en vanaf toen was het weer goed. De brug zit nog steeds vast. Ik heb zelf nog de rekening betaald, ik was tenslotte zo eigenwijs dat ik dacht dat ik het zelf wel kon maken, en dat koste volgens mij iets van €80,00! Viel mij achteraf wel mee. Zeker als het om een goede gitaar gaat zou ik dat er altijd voor over hebben.

Met een beetje pech was door mijn handelen de gitaar wel voorgoed verloren gegaan dus is mijn advies dan ook, laat 'm reparen door iemand die er echt verstand van heeft!

jplm

31 januari 2009, 10:49

Wat ik me vaak heb afgevraagd is het volgende: aan de binnenkant onder de brug zit ook een plaatje hout (dus aan de onderkant tegen het bovenblad aan), als je nu twee kleine boutjes door de brug en dat "tegenplaatje" zet, met aan de binnenkant een moertje, dan heb je toch nooit meer ergens last van?

Groet, Jan.

snaarplukker

31 januari 2009, 12:08

Volgens mij was de lijmverbinding niet optimaal. Mijn acoustisch gitaar heeft 1 maand in Thailand gestaan (25-34 graden C, LH 70%) en staat al 3 jaar in deze klimaat (17-25 graden C, LH 35-60%) en er zit nog geen enkel haarscheurtje in. Staat ook nooit dichter dan 1 meter van de CV-radiator af. Ook nooit een bak water in mijn kamer gezet.
Mijn advies: potje bison houtlijm halen, brug lijmen, aanklemmen, overtollig lijm met vochtige doek wegnemen en een paar dagen laten uitharden.

Cees

LaurentB

31 januari 2009, 12:43

LaurentB

31 januari 2009, 12:45

(...)

Ik heb in de zomer mijn eerste massieve gitaar gekocht, en ben er voorzichtig mee. In huis is de vochtigheid is de laatste tijd rond de 50-60 (maar ook rond de 38-40 wel eens). Ik doe altijd een paar liter water in een kom op de kachel om het iets vochtiger te houden. Moet ik 1 tot 2 keer per dag bijvullen.

En 's avonds een plastic vriezer zakje met een vochtige keukenspons in de gitar zelf (hang ik tussen de g en d snaar). Ik weet niet hoe nauwkeurig mijn hydrometer is, eigenlijk. De zomer is in alle opzichten veel leuker..!

Ik heb van die bevochtigers aan de radiatoren hangen, maar zie op mijn hygrometer nauwelijks verschil.

String Walker

31 januari 2009, 13:19

Volgens mij is het echt door de droogte gekomen dat de brug eraf is gesprongen. Hier een detailshot van het ongeval:

http://www.freewebs.com/rtd1983/Juan%20Salvador%201C%20Stuk%20Detail.jpg

Waar de brug verlijmd is heeft het niet losgelaten. Er is gewoon een stuk van het blad mee afgescheurd. Maar inderdaad misschien is het nog te repareren. Ik zal er wel even mee langs de luthier Wim Heins hier in Sneek. Die kan hem vast wel fixen.

String Walker

31 januari 2009, 13:24

Ik heb van die bevochtigers aan de radiatoren hangen, maar zie op mijn hygrometer nauwelijks verschil.

Ja ik had ook al bakjes water aan de radiator hangen, maar ik heb het idee dat het vocht gewoon de kamer uittrekt, aangezien de radiator onder het raam zit. Daarnaast is het een klein vertrek en daar is het nog moeilijker evenwicht te vinden in temperatuur en vochtigheid.

Enra

31 januari 2009, 14:02

Volgens mij is het echt door de droogte gekomen dat de brug eraf is gesprongen. Hier een detailshot van het ongeval:

Waar de brug verlijmd is heeft het niet losgelaten. Er is gewoon een stuk van het blad mee afgescheurd. Maar inderdaad misschien is het nog te repareren. Ik zal er wel even mee langs de luthier Wim Heins hier in Sneek. Die kan hem vast wel fixen.

Wat ik zie aan je foto is onbeschadigd hout een een brug die verlijmd was op de laklaag die simpelweg losgetrokken is van de onderliggende houtlaag. Echt niet door door droogte!!

Pais

31 januari 2009, 15:03

Wat ik zie aan je foto is onbeschadigd hout een een brug die verlijmd was op de laklaag die simpelweg losgetrokken is van de onderliggende houtlaag. Echt niet door door droogte!!

Is het gebruikelijk dat een brug òp de laklaag wordt gelijmd?

Ik dacht dat de gitaar lakken zo'n beetje het laatste is was eraan gebeurd. Als ik naar mijn eigen gitaar kijk, lijkt het ook alsof hij gelakt is met brug en al.

Enra

31 januari 2009, 15:31

Is het gebruikelijk dat een brug òp de laklaag wordt gelijmd?

Ik dacht dat de gitaar lakken zo'n beetje het laatste is was eraan gebeurd. Als ik naar mijn eigen gitaar kijk, lijkt het ook alsof hij gelakt is met brug en al.

Het is zeer ongebruikelijk om op de lak te verlijmen!!!! Maar bij goedkopere gitaren is het voor de gitaarfabrikant te duur om de lak te verwijderen. Dus in die zin is verlijmen op de lak helaas weer gebruikelijk te noemen.
Sommige fabrikanten frezen een strook lak onder de brug weg en verlijmen dan met een soort montagekit.

Bij goed gebouwde gitaren wordt de lak onder het gehele oppervlak van de brug verwijderd en wordt kaal hout op kaal hout verlijmd. Eigenlijk is dat de enige goede methode.

Laser

31 januari 2009, 19:47

Het is zeer ongebruikelijk om op de lak te verlijmen!!!! Maar bij goedkopere gitaren is het voor de gitaarfabrikant te duur om de lak te verwijderen. Dus in die zin is verlijmen op de lak helaas weer gebruikelijk te noemen.
Sommige fabrikanten frezen een strook lak onder de brug weg en verlijmen dan met een soort montagekit.

Bij goed gebouwde gitaren wordt de lak onder het gehele oppervlak van de brug verwijderd en wordt kaal hout op kaal hout verlijmd. Eigenlijk is dat de enige goede methode.

Akkoord met deze analyse.
Mijn inziens is dit zeer goed te herstellen, meer nog: bij een herstelling kan nu de brug op ongelakt hout worden aangebracht, liefst met huidlijm. Directe stabioele verbinding. Hiervoor zal de brug eerst wel goed gereinigd moeten worden en ontdaan van alle lak- en lijmresten die er nog op zitten.
Goede klamp erop, alten rusten... en beter dan voordien.

Wat het aanbrengen van "boutjes" betreft voor de brugmontage: ook al wordt (en werd) die techniek soms nog gebruikt, toch ben ik geen voorstander van. Een GOEDE lijmverbinding verdient volgens mijn og altijd de voorkeur, en met huidlijm is dat er later ook nog heel mooi af te halen ( bvb bij plaatsing nieuwe brug).

Of je gitaar die ingreep waard is kan allen jij aangeven. Veel kan dat neit kosten. Praat er eens over met een gitaarbouwer, spreek een prijs af.

Succes!

jplm

31 januari 2009, 20:15

Ja, maar dat geeft allemaal extra gewicht aan het bovenblad en beïnvloedt de respons ervan nadelig.

Ja, maar dan krijgen we die andere discussie weer. Je weet wel, mensen die brugpennen gebruiken van zwaarder materiaal (brons, ivoor e.d.) en dan aangeven dat de gitaarbeter klinkt, maar met twee boutjes dan weer niet.
En ook de nadelige demping op het trillen van het bovenblad door twee van die kleine boutjes: sinds ik me realiseer dat mij gitaar hetzelfde klinkt als ik de bassnaren demp bij fingerpicking blues (moet je nagaan, dan wordt de brug en dus het bovenblad niet gedempt door twee kleine schroefies maar door een hele handpalm) denk ik er het mijne van. Of, wat te denken van de Breedlove gitaren, daar zit een hele massa hout onder de brug, die op zijn beur ook nog eens via een forse staaf hout verbonden is met het achterblok. Dat zou dan helemaal niet meer moeten kunnen trillen. En toch komt er geluid uit die dingen.

Groet, Jan.

northernlake

31 januari 2009, 21:21

De acoustische Gibsons met verstelbare bruggen met stalen schroeven staan daarentegen weer niet bekend als erg geweldig.

Edit: http://www.lutherie.net/B-25_bridge.html

jplm

1 februari 2009, 00:00

De acoustische Gibsons met verstelbare bruggen met stalen schroeven staan daarentegen weer niet bekend als erg geweldig.

Nee, maar zoals ik het kan bekijken hebben we het hier dan toch over iets heel anders; een van plastic gegoten plaatje als brug dat bovendien niet gelijmd zit, maar alleen maar geschroefd, en dan ook nog een zadel van porcelein. Dat zal best wel niet klinken.
Wat ik bedoel is gewoon een brug van hout en dan gewoon op het bovenblad gelijmd zoals we dat allemaal kennen, maar dan met een paar schroeven voor erbij, dat vangt volgens mij net de grootste krachten op die anders op de lijmverbinding zouden komen, vooral als de gitaar ouder wordt.

Groet, Jan.

Laser

1 februari 2009, 15:00

Jan, ik had ooit een Harmony Sovereign 1203 die ik in die staat had gekocht ( met boutjes erdoor om het loskomen van de brug tegen te gaan/ te stoppen want de brug begon al wat los te komen), maar ik heb ze toch laten verwijderen ( ook nieuwe brug laten plaatsen onder andere, dan wel gewoon goed aangebracht met lijm).

Ik vond dat het met die boutjes voor geen meter klonk, na het goed plaatsen en lijmen van de nieuwe brug was de sustain een pak beter omdat de koppeling brug/klankbord volledig hersteld was.

Zelf ga ik ervan uit dat de traditionele manier zin degelijkheid bewezen heeft, en dat een brug na verloop van tijd wel eens moet vervangen of herplaatst worden. Als dat goed gebeurt hoor ik dat liever dan bijkomende bouten en moeren.

Maar liefst van al wordt dat ongelukje voorkomen.

northernlake

1 februari 2009, 15:04

Jan doelt volgens mij op de Bridge Doctor die ook (standaard?) in Breedlove's zit:
http://www.saintfishysmusic.com/jldacgubrdop.html

Schijnt ook goed te werken bij oudere gitaren met een forse belly.

Hoe dan ook: de OP kan volgens mij gewoon z'n brug opnieuw laten lijmen :)

Laser

1 februari 2009, 15:09

Hoe dan ook: de OP kan volgens mij gewoon z'n brug opnieuw laten lijmen :)

Helemaal akkoord! :dance:

jplm

1 februari 2009, 21:02

Jan doelt volgens mij op de Bridge Doctor die ook (standaard?) in Breedlove's zit
Hoe dan ook: de OP kan volgens mij gewoon z'n brug opnieuw laten lijmen :)

Ja, zo´n soort ding had ik bij die Breedloves gezien. Ik wilde trouwens niet eigenwijs lijken of zo, de brug van de topic starter kan/moet natuurlijk gewoon opnieuw gelijmd worden door een goeie gitaarbouwer. Maar, wat ik wilde zeggen is, gewoon als opmerking ertussendoor, dat ik in het verleden ook het een en ander heb gehoord over het vrij moeten kunnen trillen van de brug en het bovenblad (o.a. de armrest van John Pearse), maar daarover had ik al een beetje mijn twijfels door het palm-muten, waarbij immers je hele hand op de brug ligt, en toen ik daarna die Breedlove constructie zag vroeg ik me helemaal af of het nu allemaal wel werkelijk zo nauw komt.

Groet, Jan.

JanB

20 februari 2009, 13:58

Dergelijke situaties zijn echter in 99% van de gevallen prima te repareren.

Ik heb dit een jaartje of wat geleden ook eens meegemaakt. Ook toen was de ruimte erg droog. De gitaar had een ceder bovenblad, en de lijmverbinding was destijds m.i. niet gescheurd, maar een bovenste laagje hout afgerukt. Zeker bij wat zachter hout (als ceder) is lijm blijkbaar sterker dan het hout zelf. Het is destijds gerepareerd (helaas naast lijm wel met twee schroefjes, netjes met parelmoer weggewerkt) en functioneert sindsdien weer vlekkeloos.

Kortom, een relatie met droogte lijkt mij wel aanwezig, en reparatie is goed mogelijk.

Jan